Kaynak: Euronews, 4 Ocak 2024

Sırbistan ordusu zorunlu askerlik uygulanmasına geri dönülmesini istedi. Balkanlar'daki gerginliği sebep gösteren Sırp ordusu, hükümetten zorunlu askerlik hizmetini 4 aylığına geri getirmesini istedi. Teklif, Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'e iletildi.

Balkanlar'da Kosova ile son dönemde yaşanan gerginlik Sırbistan'ın zorunlu askerlik hizmetini geri getirmeyi gündeme almasına neden oldu. Sırp Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Balkanlar'da gerilim tırmanmaya devam ederken Sırbistan'ın zorunlu askerlik hizmetini yeniden uygulamaya koyması gerektiği" ifade edildi. "Aktif ve yedek kuvvetlerin eğitiminde gençleştirme ve iyileştirme yoluyla Sırp Silahlı Kuvvetlerinin savunma yeteneklerini artırmak amacıyla" yapıldığı belirtilen teklifte hizmetin dört ay sürmesi öngörülüyor.

TÜRKSAM Haber Analiz

Sırbistan 2010 yılında silahlı kuvvetlerin profesyonelleştirilmesi gerekçesiyle zorunlu askerlik hizmetini askıya almıştır. Son dönemlerde Sırbistan-Kosova arasındaki gerilimin yeniden tırmanmasıyla Sırbistan Savunma Bakanlığı, Silahlı Kuvvetlerin savunma kabiliyetini artırmak amacıyla ülkede askerliğin zorunlu hale getirilmesi için Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'e öneride bulunulduğunu açıkladı.

Savunma Bakanı Milos Vucevic,  yerel bir televizyona yaptığı açıklamada, "Bugünkü girişimin ardından yapılan önerinin Meclis'te oylanması gerekecek. Askerliğin zorunlu tutulmadığı 13 yılın ardından yedek personel kadrosunun doldurulmasına ihtiyacımız var. Ülkesini korumaya hazır yeni askerler bizim için güvenlik ihtiyacıdır." dedi.

Sırbistan Savunma Bakanlığı’ndan gelen bu açıklamayı daha iyi anlayabilmek adına Kosova-Sırbistan arasındaki gerilimi mercek altına almak gerekmektedir. Sırbistan ile Kosova arasındaki gerilim, 2008 yılında Kosova’nın, tek taraflı olarak Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etmesi ve Sırbistan’ın, Kosova'yı bağımsız bir devlet olarak tanımamasıyla başlayarak günümüze kadar çeşitli olaylarla tekrar tekrar harlanarak devam etmektedir.

2008’de Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesinden bu yana Sırbistan ve Kosova arasında ipler her geçen gün daha da gerilmiş ve 2022 yılının temmuz ayında neredeyse kopma noktasına gelmiştir. Albin Kurti liderliğindeki Kosova Hükümeti’nin Kosovalı Sırplara resmi kimlik, ehliyet ve plaka verilmesini öngören yasal bir düzenlemeye geçmek istemesi Kosovalı Sırpların çok sert tepkiler vermesine sebep olmuştur.

Kosova Hükümeti’nin 1999 yılı öncesinden kalma Sırplara ait arabaların plakalarını değiştirerek Kosovalı Sırpları Kosova resmi kimliği ve ehliyeti almaya zorlamasını kabul etmeyen Kosovalı Sırplar, Sırbistan’ın da desteğini arkalarına alarak çeşitli protestolar gerçekleştirmişlerdir.  Bu protestolar sırasında ölen ve yaralanan kişilerin sayısının her geçen artması dünyanın gözlerini yeniden Balkanlara çevirmesine sebep olmuştur. Sürece el koyan BM’nin önderliğinde yürütülen müzakere sürecinde taraflar bir süreliğine olsa da sakinleştirilmiştir.

Kosova’da 23 Nisan 2023 tarihinde gerçekleşen olağanüstü yerel seçimlerde Sırpların çoğunlukta yaşadığı Mitroviça (Mitrovicë) ve Leposaviç (Leposaviq) bölgelerinde belediye seçimlerini Kosova Başbakanı Albin Kurti’nin liderliğindeki “Vetëvendosje” partisinin kazanmasının ardından Kosovalı Sırplar ve Arnavutlar arasında ipler yeniden kopma noktasına gelmiş, gerginlik eylül ayında Sırp militanların Kosovalı Arnavut bir polisi öldürüp sivillere zarar vermesiyle yeniden sıcak çatışmaya dönüşmüştür. NATO her ihtimale karşı Kosova Barış Gücü’nün asker sayısını artırarak olası bir savaşın sonucunda bölgedeki Arnavutların savunmasız kalmasını engellemeyi hedeflemiştir. Kosova-Sırbistan arasındaki iplerin böylesine gergin olduğu bir dönem de KFOR’un başına ilk defa Türk bir tümgeneralin getirilmesi de Türkiye’nin arabuluculuk sürecinde etkin bir rol oynayacağına dair ipuçları vermektedir.

Sonuç olarak Kosova ve Sırbistan arasında savaş çıkacağı yöndeki kaygısı Sırbistan’ın Savunma Bakanlığı tarafından zorunlu askerliğin yeniden getirilmesine karşı oluşan talebin ana dayanağını oluşturduğunu söyleyebiliriz.