Kaynak: BBC News Türkçe, 11 Aralık 2023

Polonya’da parlamento, eski Başbakan Donald Tusk'a yeni bir koalisyon hükümeti kurma yetkisi verdi. Yeni hükümet Çarşamba günü Cumhurbaşkanı Andrzei Duda’dan alacağı onay ile cumhurbaşkanlığı sarayında yemin edecek.

Böylelikle milliyetçi Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) için de sekiz yıldır iktidar dönemi kapanmış olacak. PiS, iki dönemlik iktidarları boyunca AB yetkilileriyle defalarca fikir ayrılıkları yaşamıştı. Ancak Tusk, PiS iktidarının etkilerini ortadan kaldırma vaadini yerine getirmek konusunda zorluklarla karşılaşabilir.

TÜRKSAM Haber Analiz

Polonya’da 15 Ekim 2023 tarihinde yapılan genel seçimler sonucunda 2015 yılından beri iktidarda olan aşırı sağcı Jarosław Kaczynski seçimi kaybettiği görülmüştür. Bu seçim sonucunda Polonya'da Mateusz Morawiecki'nin hükümeti parlamentodaki güven oylamasını kaybetmiş ve yeni hükümetin kurulması için çalışmalara başlanmıştır.  Parlamentoda daha sonra yapılan oylamada Avrupa yanlısın sol liberal Donald Tusk'ı yeniden başbakan olarak seçildiği görülmüştür. 2007-2014 yılları arasında Polonya başbakanlığı görevini üstlenen Tusk daha sonra Avrupa Konseyi Başkanı olarak da görev yapmıştı. Ancak son seçim sonuçlarıyla birlikte yeniden başbakan olarak seçilmiştir. Böylece siyasi krizin yaşandığı ülkede popülist ulusal muhafazakâr partinin sekiz yıllık iktidarı son bulmuş ve ülke yeniden yönünü Avrupacı sol liberal politikalara çevirmiştir.

Donald Tusk’ın başbakan olmasıyla sonuçlanan süreci mercek altına almak bundan sonra Polonya’da yaşanacak siyasi atmosferi anlamak açısından önemlidir. 15 Ekim seçimlerinden sonra, ilk olarak Polonya’da parlamentodan güvenoyu alamayan Mateusz Morawiecki hükümeti düşmüştür. Morawiecki Hükümeti’nin düşmesine giden süreci incelemek de Donald Tusk’ın kuracağı hükümet ile ilgili ipuçları vermektedir.

İki hafta önce kurulan Morawiecki Hükümeti ise güvenoyu için gerekli olan 231 milletvekilinin desteğini alamayınca Morawiecki Hükümeti için 190 parlamenter 'Evet', 266 parlamenter ise 'Hayır' oyu kullanmıştır. Morawiecki Hükümeti düşmesinin ardından anayasa gereği hükümeti belirleme sırası parlamentoya geçmiştir. Bu süreçte Donald Tusk’ın başbakan seçilmesiyle sonuçlanacak olan sürecin önünü açmıştır.

İlk olarak, Polonya Parlamentosu’nun alt kanadı Sejm'de milletvekillerinin oylarıyla Vatandaşlar Koalisyonu'nun lideri Donald Tusk, başbakanlığa aday gösterilmiştir. Sejm'de yapılan oylamada Tusk, 201’e karşı 248 oyla ülkenin yeni başbakanı seçilmiştir.

Seçilmesinin ardından alkışlar eşliğinde parlamento kürsüsüne gelen Tusk, "Teşekkürler Polonya. Bu yalnızca benim için değil, uzun yıllar boyunca kötülüğü, karanlığı kovacağımıza, her şeyin daha iyi olacağına derinden inanan herkes için muhteşem bir gün"  ifadelerini kullanmıştır.

Donald Tusk Hükümeti’nin kurulması, Polonya’nın yeniden Avrupa’ya entegre politikalara dönüş yapacağına bir gösterge olarak yorumlanabilir. Ülkede mevcut katı Müslüman karşıtı söylemlerin azalacağına ve tek yönlü mülteci politikaların yumuşatılacağını söyleyebiliriz. Yeni hükümetle Polonya’da sol liberal politika ve uygulamaların artacağı ön görülebilir. Bunun sonucunda LGBT ve kürtaj yasaklarının yeniden göz geçirilip kaldırılacağı söylenebilir. Polonya’nın eski hükümetle tek ortak noktası olan Rusya- Ukrayna Savaşı’nda Ukrayna’yla yardım edilmesiyle ilgili politikanın ise aynen devam ettirileceği tahmin edilmektedir.