Kaynak: BBC News, 10 Ocak 2024

Eski Polonya İçişleri Bakanı Mariusz Kaminski ve Bakan Yardımcısı Manciej Wasik dün gece Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gözaltına alındı.

Polonya Emniyet Müdürlüğü Sözcüsü, Kaminski ve Wasik'in “yolsuzluğa azmettirmek” ve “görevi kötüye kullanmak” suçlamalarıyla ikişer yıl hapis cezasına çarptırıldığını ve bu nedenle gözaltına alındıklarını açıkladı.

TÜRKSAM Haber Analiz

Polonya'da iktidar savaşlarının temelinde, ülkenin siyasi ve toplumsal yapısındaki derin farklılıklar yatmaktadır. Bu farklılıklar, ülkenin komünist rejimden demokratik rejime geçiş sürecinden bu yana devam etmektedir.

Polonya'da iki temel siyasi kutup bulunmaktadır. Bir kutup, popülist ve muhafazakâr bir çizgide olan Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) ve onun destekçileridir. Polonya'da Pis, "hukuk ve adalet" anlamına gelen "Prawo i Sprawiedliwość" kelimesinin kısaltmasıdır. 2001 yılında kurulan bir siyasi partidir ve Polonya siyasetinde önemli bir rol oynamaktadır.

Bu kesim, ülkenin geleneksel değerlerini ve Katolik inancını korumayı savunmaktadır. Diğer kutup ise, liberal ve AB yanlısı bir çizgide olan Sivil Koalisyon ve onun destekçileridir. Bu kesim, ülkenin Avrupa Birliği ile yakın ilişkilerini sürdürmeyi ve hukukun üstünlüğünü sağlamayı savunmaktadır.

Bu iki kutup arasındaki farklılıklar, özellikle son yıllarda derinleşmiştir. PiS iktidarı döneminde, yargı sisteminin bağımsızlığı, medya özgürlüğü ve kadın hakları gibi konularda beklentinin altında bir politika uygulamıştır. Bu durum, Avrupa Birliği ile Polonya arasındaki ilişkileri de germiştir. 2023 yılında yapılan genel seçimlerde, PiS birinci parti olarak çıkmış olsa da parlamentoda çoğunluğu sağlayamamıştır. Bu durum, iktidar savaşlarının daha da derinleşebileceğini göstermektedir.

Gözaltılar neden ve nasıl gerçekleşti?

Polonya'da muhafazakâr Hukuk ve Adalet Partisi (PiS) iktidarı döneminde, hükümetin yargı kurumları ve mahkemeler üzerinde siyasi baskı oluşturmaya çalıştığı iddiaları yaygındı. İçişleri Bakanlığı düzeyinde yürütülen yolsuzluklarla mücadelenin, aslında muhalefeti susturmak için siyasi bir baskı aracı olarak kullanıldığı iddia ediliyordu. Bütün bunlardan sonra 10 Ocak tarihinde gerçekleşen olayda Polonya Emniyet Müdürlüğü Sözcüsü, Kaminski ve Wasik'in “yolsuzluğa azmettirmek” ve “görevi kötüye kullanmak” suçlamalarıyla ikişer yıl hapis cezasına çarptırıldığını ve bu nedenle gözaltına alındıklarını açıkladı.

Kaminski ve Wasik, 2007-2010 yılları arasında Yolsuzluk Karşıtı Merkez Büro (CBA) Başkanı ve Yardımcısı olarak görev yapıyorlardı. Hakkında açılan davalarda, siyasi amaçlarla "görevi kötüye kullandıkları" ve "yolsuzluğa azmettirdikleri" iddia edildi. Dava 2023 yılında Varşova Yerel Mahkemesi tarafından karara bağlandı. Mahkeme, Kaminski ve Wasik'i suçlu buldu ve her ikisine de ikişer yıl hapis cezası verdi. Kararın ardından, Kaminski ve Wasik, 10 Ocak 2024 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda gözaltına alındılar. Gözaltına alınmalar, Polonya'da siyasi bir krize neden oldu. Halk sokağa dökülerek 'Tusk dur' sloganları attı. Kaminski ve Wasik'in avukatları, kararı temyiz edeceklerini açıkladılar.