Karabağ Zaferinin İkinci Yılında Azerbaycan-Ermenistan Normalleşmesi

Kaynak: Anadolu Ajansı, 8 Kasım 2022

Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Karabağ Zaferi'nin 2. yılı dolayısıyla yürüyüşler düzenlendi. "Zafer Günü" kutlamaları kapsamında Bakü'nün çeşitli bölgelerinde düzenlenen yürüyüşlere, askeri lise öğrencileri ve Karabağ Savaşı gazileri katıldı.

Yürüyüş öncesinde şehitler saygı duruşu ile anıldı, Azerbaycan Milli Marşı okundu. Askeri bandonun marşlar seslendirdiği yürüyüşe vatandaşlar da eşlik etti.

Azerbaycan ordusu, 2 yıl önce bugün Karabağ'ın sembol şehri Şuşa'yı işgalden kurtardı. 27 Eylül 2020'de başlatılan karşı saldırı 44 gün sürdü ve bu sürede 300'den fazla yerleşim birimi işgalden kurtarıldı. Azerbaycan ordusunun Şuşa'ya girmesi, Ermenistan ordusunun dağılmasına neden oldu ve Ermenistan, 10 Kasım 2020'de yenilgisini kabul eden, Ağdam, Kelbecer ve Laçın illerinden de ordusunu çekeceğini taahhüt eden bildiriye imza attı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, savaşın bittiği tarih olan 10 Kasım'ın Mustafa Kemal Atatürk'ün vefat tarihi olması dolayısıyla Şuşa'nın kurtarılma tarihi olan 8 Kasım'ı "Zafer Günü" ilan etti.

TÜRKSAM Haber Analiz

Komşu iki ülke, Azerbaycan coğrafi sınırları içindeki Ermeni nüfuslu yerleşim bölgesi Karabağ konusundaki anlaşmazlık nedeniyle 1990'larda ve 2020'de olmak üzere iki büyük çatışma yaşamış, aralıklı dönemlerde de bölgede gerilimler devam etmiştir.

Yıllardır süregelen ve “çözülmez” olarak nitelendirilen Karabağ anlaşmazlığı, 10 Kasım 2020 tarihinde imzalanan ateşkes antlaşması ile fiilen sona ermiştir. Ancak, hala bir barış antlaşması imzalanamadığı için bölgede dönem dönem çatışmalar yaşanmaya devam etmektedir. 12 Eylül 2022 tarihinde ikili arasında yeniden alevlenen karşılıklı çatışma bu duruma örnek olarak gösterilebilir. İki gün süren bu gerginlik Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Rusya’nın aracılığı ile sonlandırılmıştır.

Bölgenin sahip olduğu jeopolitik önem, küresel aktörlerin de anlaşmazlığa dahil olmasına sebebiyet vermektedir. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşme sürecine girebilmesi için Türkiye, ABD ve Rusya önemli girişimlerde bulunmaktadır. Azerbaycan ve Ermenistan arasında barış antlaşması imzalanabilmesi için görüşmeler sürdürülmektedir. Örneğin; dün, iki ülkenin dışişleri bakanları ABD’nin gözlemciliğinde Washington eyaletinde bir araya gelmişlerdir.

Yine de tüm bu çabalara rağmen Erivan yönetimi normalleşme sürecini yavaş ilerletmektedir. Bu durumun sebebi hem Ermenistan’ın bölgede kendini “kaybeden” olarak görmesi ve bunu kabullenememesi, hem de Ermeni siyasetinin geleneksel yapısında işgal yanlısı eğilimlerin olması olarak değerlendirilmektedir. 

Gelinen son noktada, Ermenistan’ın “normalleşme” sürecini durdurmaya yönelik atacağı herhangi bir adımın, Erivan yönetiminin yalnızlaşmasına neden olacağı düşünülmektedir.