Kaynak: APA 16 Kasım 2023

ABD Dışişleri Bakanı'nın Avrupa ve Avrasya işlerinden sorumlu yardımcısı James O'Brien Dışişleri Komitesi'nde düzenlenen bir duruşmada şunları söyledi:

"Rusya ve İran'ın bölgenin güvenliğinin ana aktörleri olduğu Rusya ve İran eksenindeki geleceğin hem Azerbaycan hem de Ermenistan hükümetleri açısından istikrarsız ve arzu edilmeyen bir durum olduğunu düşünüyorum. Artık onların (Bakü ve Erivan) farklı bir karar verme şansı var. Önümüzdeki haftalarda daha üst düzey katılımımızı sabırsızlıkla bekliyorum" dedi.

TÜRKSAM Haber Analiz

Orta Doğu ve Doğu Avrupa'da olduğu gibi Kafkasya'da, özellikle de Güney Kafkasya'da durum istikrarlı değil. Siyasi hareketliliğin ve aynı zamanda çatışmaların olduğu bu bölgede Ermenistan sorunu ön plana çıkmaktadır.

Son zamanlarda, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin, Azerbaycan'ı suçlayıcı açıklamaları ve verdikleri beyanatlar, Kafkasya'daki gerilim seviyesini daha da artırıyor. Amerika, coğrafi olarak bölgeden uzak olsa da, Kafkasya'da etki gücünü artırmaya çalışmaktadır. Amerika, Gürcistan ve Ermenistan'ın batıya dönük çabalarını pozitif değerlendirmek ve Kafkasya'ya sızmak için Rusyayla iktisadi ve siyasi ilişkileri olan Azerbaycan'ı birçok suçlamalarla itham ederek, Ermenistan ve komşu Gürcistan'ın eliyle bölgede sıkıştırmaya çalışmaktadır.

Bugün Azerbaycan'ın, Türkiye ile birçok alanda iş birliği yapması ABD'nin en büyük düşmanlarından biri olan İran'ın son zamanlarda Azerbaycan'ın ekonomik planlarına olumlu yaklaşması, ABD'yi endişelendiriyor. Çünkü modern dünyada, bölgedeki siyasi gücün temelini ekonomik güç oluşturuyor. Batı, Gürcistan ve Ermenistan üzerinden Kafkasya'nın siyasi sistemini değiştirmeyi istiyor; bir ay önce 3+3 formatındaki görüşmede Gürcistan da dahil edilse de, Gürcistan görüşe katılmaktan kaçındı ve Azerbaycan tarafı 15 Kasım 2023 tarihinde görüşmeyi formatını 3+2'ye değiştirdi. Sadece siyasi değil, ekonomik işbirliği anlamında Kafkasya'ya sızmak isteyen Amerika'nın bugün uyguladığı politika, aslında etkilemeye çalıştığı ülkelere güven vermemektedir.

Azerbaycan, 2020 yılındaki 44 günlük savaştan sonra, hatta topraklarının 30 yıldan uzun bir süre işgal altında olduğu dönem boyunca, uluslararası hukukun normlarına ve prensiplerine, özellikle de barış sürecine sadık kalmıştır. Ancak ABD gibi bir aracı ülke, Ermenistan'ın uluslararası hukuka uygun davranmaması ve bölgede istikrarın bozulmasına neden olan saldırgan faaliyetleri konusunda hiçbir zaman eleştiri yapmamış ve bu konuda sorumluluk taşımamıştır. Ek olarak, ABD, ayrılıkçı rejimi destekleyen taraf olarak, söz konusu rejimi resmi olarak finanse eden ve düzenli olarak onların ABD'ye seyahatlerini ve ABD yetkilileri ile görüşmelerini düzenleyen tek ülke olması nedeniyle, çifte standart yaklaşımının önüne geçmemekte ve bu konuda sorumluluk taşımaktadır. ABD'nin bu yükümlülüklerden kaçınma çabaları, bölgedeki dengesizliğe neden olmaktadır.