Kaynak: Apa.Az, 23 Kasım 2023

Rus uzmanlar: "Güney Kafkasya'da barış için tarihi fırsatın neden kaçırıldığı gerçekten anlaşılmıyor mu? Ermenistan ve onun Batılı patronları bu şansın kaçırılmasında aktif rol oynuyor. "Fransa Erivan'a silah sağlıyor ve Karabağ kartının elden çıktığını gören ABD, 1992'de kabul edilen 907. değişikliği yeniden başlatıyor."

"Barış şansı varken neden birisi çıkıp Ermenistan'ı silahlandırıp intikam almaya çalışıyor?"

Siyasi yorumcu Dmitri Babich, bölgede barışın sağlanması, Azerbaycan ile Ermenistan arasında barış anlaşması imzalanması, Zengezur Koridoru ve Karabağ ihtilafı nedeniyle kapatılan bölgelerden ulaşım bağlantılarının açılması şansının bulunduğunu belirterek, "Mutlu olmalıyız" dedi. bunun hakkında. Peki Batı'da ne yapıyorlar? İnsani bir felaketten bahsediyorlar. Fransa, Ermenistan'a silah tedarik etmesi gerektiğini açıklıyor. Barış ihtimali varken neden birileri Ermenistan'ı silahlandırıp intikam almaya çalışıyor? Bunlar çok hoş olmayan durumlardır. Bütün bunlar ancak saldırgan ve düşmanca düşüncenin bir tezahürü olarak değerlendirilebilir. Sonuçta Fransa'nın Ermenistan'da veya Azerbaycan'ın Karabağ bölgesinde ne gibi ulusal çıkarları olabilir? Bu çıkarlar genellikle mevcut değildir. Çünkü burası onların bölgesi değil."

TÜRKSAM Haber Analiz

Ermenistan ile Azerbaycan arasında 1991-1993 yıllarında yaşanan gerilimin nedeni, Batı ve Rusya tarafından desteklenen Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik askeri saldırı ve soykırım eylemleri gerçekleştirmesidir. Bu durum iki ülke arasındaki tüm sosyal, ekonomik ve askeri ilişkileri bozmuştur. Hem Ermenistan hem de Azerbaycan özgürlük mücadelesinden yeni çıkmış ve bağımsızlıklarını yeni ilan etmişlerdi. Ermenistan'ın 1990'lı yıllarda başlayan iddialarının arkasında onu destekleyen, vaatlerde bulunan güçlerin olduğu belliydi: Rusya gibi. O dönemde Ermenistan ile Rusya'nın çıkarları örtüşüyordu. Daha doğrusu Ermenistan, siyasi, askeri ve ekonomik açıdan her bakımdan Rusya'ya bağımlıydı ve başka çaresi olmadığından ve Rusya'dan Ermeni milliyetçiliğini güvence altına alacak sözler aldığı için kendi proje ve emirlerine göre hareket ediyordu. Bu sadece 1990'lar için mi geçerli? Hem Çarlık döneminde hem de Sovyet döneminde Ruslar Kafkasya'da Gürcülerden çok Ermenilere güveniyordu. Çünkü Kafkasya'da Ermenileri yaratan, bir devlet kurulmasını sağlayan bir güç olarak kontrolün tamamen kendilerinde kalacağını düşünüyorlardı.

Rusya'nın Çarlık döneminden bu yana Kafkasya'da iktidar sahibi olduğunu ve bölgesel yakınlığı nedeniyle Kafkasya'da söz sahibi olduğunu düşünebiliriz. Peki ya Batı? Kilometrelerce uzakta, Kafkasya'ya tamamen yabancı bir güç, bugün kurulan dengeleri mi bozuyor, yoksa bölgeye daha demokratik bir düzen mi getirmek istiyor?

Ermenistan-Azerbaycan-Rusya arasında 3 yıl önce imzalanan üçlü anlaşmada, Ermeni tarafının diğer vaatler doğrultusunda sorumluluktan kaçmaya çalışması nedeniyle Ermenistan'ın yerine getirmesi gereken yükümlülükler genişletildi. Üç gün önce Ermenistan Cumhurbaşkanı Nikol Paşinyan'ın Barış Kavşağı projesini tanıtan tweet'i, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ihtilafların karşılıklı müzakere yoluyla barışçıl bir şekilde çözüleceği, Ermenistan Devleti’nin bölgesel ittifaka açık olduğu mesajını veriyordu.

Aynı şekilde bir yandan ilişkiler yumuşarken diğer yandan Fransa, Gürcistan üzerinden Ermenistan'a silah gönderiyor. ABD ve Fransa, Ermenistan'a açıkça askeri ve siyasi destek vererek bölgedeki sükunet ve sessizliği bozarak yeni bir savaşa zemin hazırlıyor. Son 2 ayda hem ABD hem de Fransa, Ermenistan'la askeri işbirliğini büyük ölçüde genişletti. Fransa, Ermenistan'ın hava sahasının korunmasını bile üstleniyor. Bu, Azerbaycan'ın barış ve bölgesel kalkınma planlarıyla ters orantılıdır.

Ukrayna üzerinden Rusya'yı bölgeden uzaklaştırmaya çalışan Batı ve Amerika'nın, Güney Kafkasya'da Rusya'ya cephe açma planı var. Azerbaycan-Ermenistan'ın sorunlarından yararlanıp bölgeyi trajediye sürüklemek, kendi çıkarlarını güvence altına almak isteyen devlet başkanları ve kuruluşlar var, bu oyunlara gelen küçük devletler de var. Özellikle Rusya'nın nüfuzunun zayıflaması karşısında aralarında Fransa'nın da bulunduğu birçok ülke bölgede yerini almaya çalışıyor. Şu anda Ukrayna'daki çatışmanın doğası göz önüne alındığında, bu süreç özellikle Batı'nın lehine.

Sorunlar barışçıl bir şekilde sona ermezse Kafkasya'da Rusya'ya karşı ikinci bir cephe açılacak, ya da en azından Kafkasya'da Rusya için çok ciddi bir sorun ortaya çıkacak. Moskova'nın oraya odaklanması gerekecek. Ukrayna'daki özel operasyonun sona ermesinin ardından Rusya'nın Karabağ yönünde daha aktif hale geleceği açık. İşte bu nedenle ABD ve Fransa'nın acelesi var; ciddi anlamda Moskova'yı Kafkasya'dan uzaklaştırmaya çalışıyorlar. Batı şimdi Rusya'nın Ukrayna çıkmazına girmesini bekliyor. Batı'nın bu planının ana oyuncağı Erivan olarak görülüyor.

Tabii ki, hem resmi Bakü'nün izlediği başarılı politikayla hem de Erivan'ın barış çağrılarına verdiği yanıtla birlikte bölgede barış ve istikrar yeniden sağlanacak. Bu süreç, esas ülkelerin Ermenistan ve Azerbaycan’ın iradesi dışında hiçbir güç tarafından engellenemez.