Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un İsrail-Filistin Meselesine İlişkin Vizyonu
Kaynak: Anadolu Ajansı, 29 Ekim 2023
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, X sosyal medya platformundan Gazze için Mısır'a gönderilen yardımlara ilişkin açıklama yaptı. Fransa Cumhurbaşkanı, paylaşımında "Gazze halkını korumak için insani ateşkes çağrımı yineliyorum." yazdı. Fransa'dan yola çıkan 17 tonluk insani yardım kargosunun Mısır'a ulaştığını aktaran Macron, hava ve deniz yoluyla çalışmalarını sürdürdüklerini kaydetti. Macron, Fransa'nın Mısır ve Kızılay ile dayanışma içinde olduğunu vurguladı. Öte yandan Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da, "(Yahudi) Yerleşimcilerin, Filistinlilere yönelik şiddeti artıyor. Bu kabul edilemez ve derhal sona ermeli." denildi.
TÜRKSAM Haber Analizi
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un X sosyal medya platformu aracılığıyla yapmış olduğu “Gazze halkını korumak için insani ateşkes çağrısını yineliyorum.” paylaşımı üzerinden Fransa’nın bundan sonraki süreçte Filistin-İsrail savaşıyla ile ilgili nasıl bir pozisyon alacağını yorumlamak hatalı sonuçlara sebep olabilir. Buradan hareketle öncelikle tarihsel süreçte Filistin-İsrail sorunuyla ilgili olarak Fransa’nın diplomatik misyonundaki değişimlere göz atmak gerekmektedir.
Bugünkü Fransız siyasi sistemi 4 Ekim 1958 tarihli anayasaya dayanmaktadır. Bu anayasayla birlikte Fransız Devrimi’nde bu yana Fransa’da yaşanan rejim karmaşası ve anayasa sorunu son bularak Fransa rejiminin adı “Beşinci Cumhuriyet” olarak belirlenmiştir. Fransa’nın Beşinci Cumhuriyet adı altında elde ettiği 65 yıllık anayasal istikrar bugün halen Fransız tarihinde bir rekor olarak değerlendirilmektedir. Bu anayasal karmaşa probleminin çözülmesi sonucunda Fransa’da sadece siyasi istikrar sağlanmamış ayrıca Fransa’nın diplomasi geleneği de bu süreçle birlikte şekillenmiştir.
Emmanuel Macron, Fransa’yı Beşinci Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana özümsediği tarihi bağlamdan kopararak ulusal kurtuluş mücadelelerine özellikle de Fransa’nın Filistin-İsrail arasındaki gerilimlere yönelik yaklaşımını kökten değiştirmiştir. Fransa’da Macron dönemiyle birlikte Fransa’nın tarihi öneme sahip Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’nin diplomatik mirası terk edilerek İsrail-Filistin gerginliğine yönelik tarafsız arabuluculuk rolü askıya alınmıştır.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 6 gün önce gerçekleştirdiği “İsrail ile dayanışma ziyaretinde” , DEAŞ’a karşı oluşturulan uluslararası işbirliğinin Hamas’a karşı mücadele de etkin bir şekilde kullanılabileceğine yönelik açıklamaları Fransa halkı tarafında tepkiyle karşılanmıştır. Macron’un bu ziyaret sırasında Fransa’nın "terörist gruplarla mücadele" için "bölgesel ve ulusal bir koalisyon" kurulması çağrısında bulunduğu da bilinmektedir.
Hamas’a karşı mücadelenin kendi ifadesiyle “acımasız” bir şekilde yürütülmesi gerektiğini savunan Macron kamuoyunda kendisine yönelik yükselen tepki sonrasında bu müdahalenin “kuralsız” olmaması gerektiğini belirterek İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun savaş hukukuna uymasını ve Gazze'ye yapılan insani yardımların bölge halkına ulaştırılmasını istemiştir. Macron, İsrail tarafıyla yaptığı görüşmenin ardına Filistin tarafıyla da bir görüşme gerçekleştirerek Gazze'deki sivillerin yaşadığı acının her koşulda onları "haklı" göstermeyeceğini belirtmiştir.
Bütün bu bilgiler ışığında Macron’un bir sosyal medya platformu üzerinden yaptığı son açıklama ele alındığında ateşkesle ile ilgili çağrısında ne kadar samimi olduğu ve bu ateşkesin gerçekleşmesi için diplomatik bir misyon üstelenip üstlenmeyeceği belirsizdir. Her ne kadar Macron, Fransa’dan çıkan 17 tonluk insani yardım kargosunun Mısır üzerinde bölgeye ulaştırıldığını söyleyerek kendine yönelik tepkileri azaltmaya çalışsa da 7 Ekim’den bu yana defaatle İsrail’in yanında olduğunu söylediği bilinmektedir. Buradan hareketle Macron’un bundan sonraki süreç içerisinde farklı bir politika gütmesi çok da olası görülmemektedir.