Kaynak: TASS Haber Ajansı, 29 Ekim 2023

İsrail karşıtı protestoculardan oluşan bir kalabalık, sosyal medyada Tel Aviv'den gelen bir uçağın Müslümanların çoğunlukta olduğu bölgeye inmesini engelleme çağrıları sonrasında Pazar gecesi Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti Dağıstan'daki bir havaalanına baskın düzenledi.

Sosyal medyada paylaşılan videoda, akşam saatlerinde yüzlerce kişinin Mahaçkale Uluslararası Havalimanı'nın önünde toplandığı, göstericilerin Filistin bayrakları salladığı ve İsrail karşıtı sloganlar attığı görülüyor. Göstericilerin taşıdığı pankartların bir kısmında "Dağıstan'da çocuk katillerinin yeri yok" ve "Yahudi mültecilere karşıyız" yazıyordu. Dağıstan'daki yerel basında çıkan haberlere göre, bazı göstericiler, sürücüler arasında İsrail vatandaşlarını ararken, sürücü ve yolcuların kişisel kimlik belgelerini kontrol etmek için Mahaçkale havaalanının önünde arabaları durduruyorlardı.

TÜRKSAM Haber Analiz

Filistin ile İsrail arasındaki bu savaş artık bölgesel sınırları aşmış, küresel bir sorun ve çözülmesi gereken bir çatışma haline gelmiştir. Çünkü bu çatışmanın etkisi başka çatışma ve sorunların ortaya çıkmasına neden olmakta, dünyada bozulan düzenin daha da çözümlenemeyecek hale gelmesine sebep olmaktadır.

Dün akşam Dağıstan'ın Mahaçkale kentinde bir grup ahalinin, İsrail'den gelen yolcuların ülkeye girişini engellemek için havalimanına baskın yapması siyasi gündemin Rusya üzerine odaklanmasına neden oldu. Medyada  bu olayın arkasında başka faktörlerin olduğu yönünde iddialar var.  Dağıstan başkanı aynı zamanda bu sorundan dolayı Ukrayna'yı suçladı ve dün gece yaşanan olayda Ukrayna'nın parmağının olduğunu belirtti. Olayların farklı ve zıt yorumlanmasına sebep olan bir dizi olay var ve medya da bu olayları kendi istediği ve çıkarı doğrultusunda yorumlamaktadır. Ancak objektif bir analiz yapabilmek için devletlerin birbirlerine karşı saldırganlığının yanı sıra olayın gerçekleştiği şehri ve ülkenin kendi koşullarını da göz önünde bulundurmak gerekmektedir.

Dağıstan, Kuzey Kafkasya'da Rusya Federasyonu'na bağlı özerk bir cumhuriyettir. Bu cumhuriyetin temelini oluşturan etnik gruplar Kumuklar (Türkler), Lezgiler, Azerbaycan Türkleri, Avarlar , Tabasaranlar, Alanlae vb.'dir. Listelediğim etnik grupların çoğu İslam dinini kabul eden Kafkas kökenli Müslümanlardır. 21. yüzyılın kural ve kanunlarına, modern özgürlük ideolojisine tam anlamıyla uyum sağlamak istemeyen Kafkas halklarının sorunlara tepkileri de birbirinden farklılıdır.Yani kısacası  Dağıstan halkının olaylara çözüm anlayışı da farklıdır. Dağıstan halkının Filistin meselesine yönelik protesto hareketini yorumlamadan önce, söylemek istediklerimin daha iyi anlaşılması için 2005 yılında yaşanan bir olaydan örnek vereceğim. Dağıstan'ın Buynaks şehrinde halk, genç bir kıza tecavüz eden adamı devletin yargı gücüne rağmen bizzat kendileri cezalandırdı. Bu olay Rusyada gündem olmuş ve halkın tepkisini gören Devlet, suçlunun en ağır cezayla cezalandırılacağını duyurmasına rağmen halk, bahsi geçen şahısı bulup kent meydanında diri diri yakmıştır. Çünkü onlar için kendi doğruları hep en doğrusudur.

Şimdi gelelim dünkü olaylara. Dün yaşanan olayın bazı yabancı güçlerin yardımı veya desteğiyle meydana gelmiş olması mantıklı bir yorumlama olabilir ancak Dağıstan nüfusunun yıllardır Rusyanın etkisinde olmalarına rağmen Arap kökenli olmasa bile dini geleneklerden, şeriattan ve milli ideolojiden tamamen kopmadığını biliyoruz. İsrail-Filistin savaşının ilk gününden itibaren Dağıstan halkı, hem dünyaca ünlü sporcuların (Habib Nurmagamedov, İslam Mahacev) sesiyle, hem de medya aracılığıyla Filistin'e desteklerini ve İsrail politikasına tam karşıtlıklarını dile getirdi. Filistinlilerin Müslüman ülkelere çağrısı üzerine Dağıstan halkı, İsrail'den gelen yolcuları şehre girmesini engellemek için  gayri medeni bir performans sergilemiştir. İster havalimanının duvarlarının yıkılması, ister yolcuların hiçbir hukuki esası olmadan sorgulanması daha doğrusu vatandaşlar tarafından sorguya çekilmesi referans alsın Dağıstanlıların yıllardır İsraile karşı biriktirdikleri nefretin eyleme dönüştüğü görülmektedir.