Kaynak: European Council, 05 Kasım 2023

Avrupa Birliği (AB) liderleri, Belarus ve İran tarafından Rusya'ya sağlanan askeri desteğin devam etmesini kınadı. Ayrıca tüm ülkeleri, özellikle Kuzey Kore'yi, Rusya'nın savaşına maddi veya başka bir destek sağlamamaya çağırdılar.

Bu bağlamda AB, Rusya'nın savaşla ilgili yanlış söylemlerine ve dezenformasyonuna karşı koymak için ortaklarıyla çalışmalarını yoğunlaştıracaktır.

Liderler ayrıca, Rus parlamentosunun Rusya'nın Kapsamlı Nükleer Test Yasağı Anlaşması'nı (CTBT) onaylamasını geri çekmek için bir yasa çıkarmasından duydukları derin hayal kırıklığını dile getirdiler.

TÜRKSAM Haber Analiz

Avrupa Birliği (AB), Belarus'un Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik tutumuna verdiği destek sebebiyle Belarus'a karşı bir dizi kısıtlayıcı önlem almaktadır.  AB’nin Belarus'a yönelik kısıtlayıcı önlemleri yeni olmayıp, 2020'den bu yana birçok ambargo uygulayarak Belarus’u baskılama politikasını sürdürmektedir. 2023 yılında da yeni kısıtlamalar eklenerek mevcut kısıtlamaların süresi bir yıl daha uzatıldı.

AB, 22 kişiyi hedef alan bireysel ve ekonomik yaptırımlar devreye soktu. Ticaretle ilgili kısıtlamalar getirildi: Beş Belarus bankası için SWIFT yasağı, Belarus Merkez Bankası ile işlem yasağı, Belarus'tan AB'ye mali girişlerin sınırlandırılması, Belarus'a euro cinsinden banknot verilmesinin yasaklanması.

Bugün Belarus'a yönelik yaptırımlar kapsamında toplam 233 kişi ve 37 kuruluş belirlenmiştir. İlginç olan şudur ki, Belarus'ta 2020 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından muhalif hareketleri bastıran kişi ve kurumların da dahildir. AB, Belarus’ta 2020 yılında yapılan seçimlerin sonuçlarını hala tanımamaktadır. 2020 seçiminin ardından başlayan protestolara yönelik Belarus hükümeti tarafından getirilen kısıtlamalar, AB nazarında keyfi tutuklama ve adil olmayan yaklaşımlar olarak değerlendirilmektedir.

AB’nin yaptırım listesine bakıldığında; siyasi liderlik, yargı organı ve ekonomik aktörlerdeki kilit ve önde gelen figürler yer almaktadır. Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’nun oğlu Viktor Lukashenko, propaganda kuruluşları, Belarus İçişleri Bakanlığı ve üst düzey yetkilileri, Belarus Cumhuriyeti Ulusal Meclisi Konseyi Başkanı, başsavcılar, ulusal devlet televizyon ve radyo şirketinin başkanı.

Bu yaptırımlar kapsamında gelen kısıtlamalara bakıldığında; Avrupa’ya seyahat kısıtlaması, varlıkların dondurulması, AB vatandaşlarının ve şirketlerinin listelenen kişi ve kuruluşlara fon sağlamaları yasaklanması yer almaktadır.

Avrupa Konseyi, hem Belarus’ta Lukaşenko’nun otoritesini tanımamakta hem de Belarus ve Rusya arasındaki yakın ilişkiler sebebiyle ülkeyi kırmızı listeye almaktadır. Belarus’taki şiddet ve baskıyı önlemek, siyasi mahkumları ve haksız yere gözaltına alınan diğer kişileri serbest bırakmak ve daha geniş toplumla gerçek ve kapsayıcı bir ulusal diyalog başlatmak için baskı yapmaya hedefledikleri belirtilmiştir.

Lukaşenko, AB tarafından otoriter bir lider olarak değerlendirilirken, Mart 2023 yılında, kendi sınırlarına askeri yığınak yapan Batı’ya karşı Rusya'nın Belarus'a taktik nükleer silahlar yerleştireceğini açıklaması tepkilere yol açtı. Lukaşenko bu konu hakkında yaptığı açıklamada, "Bana inanın, sizi hiç aldatmadım. Belarus'u işgal etmeye, ülkemizi yok etmeye hazırlanıyorlar," ifadelerini kullanarak, Belarus’un buna ihtiyacı olduğunu söyledi. Bu tablo ve gelişmeler doğrultusunda Belarus, Avrupa için tehdit olarak algılanmaktadır. Belarus’u hem ülke içerisindeki antidemokratik yönetim şekli hem de Rusya’yı destekleyerek sınırları içerisinde nükleer silah barındırması nedeniyle Avrupa’nın Belarus’u baskılama yönündeki politikalarını devam ettirmesi ve olası durumlarda daha ileri seviyeye taşıması muhtemeldir.