Kaynak: BBC News Türkçe, 20 Ekim 2023

Avrupa Birliği'nin (AB) yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, yasa dışı göçle mücadelede ve güvenlik sorunlarını önlemek amacıyla Avrupa’ya vizesiz seyahati zorlaştırmak istiyor. Komisyon'un hedefinde, Arnavutluk ve Sırbistan gibi, Schengen dışında olan ama AB'nin vize istemediği bazı Balkan ülkeleri var.

Özellikle Sırbistan, Türkiye merkezli yasa dışı göç için önemli bir basamak olarak görülüyor. Avrupa’ya vizesiz seyahatin zorlaştırılması yasa tasarısı komisyon üyeleri Margaritis Schinas ve Ylva Johansson tarafından hazırlandı.

TÜRKSAM Haber Analiz

Covid-19 pandemi süreci sonrasında ortaya çıkan ekonomik kriz ve enflasyon sorunu gelişmekte olan ve gelişmemiş ülkelerde yaşayan insanların Avrupa’ya göç etme oranını arttırdı. Avrupa’ya yasal yollara göç etmeyi başaramayan mültecilerin tali yollara başvurarak bölgeye ulaşması sonuncu oluşan ve günden güne artan güvenlik sorununu çözmek amacıyla Avrupa Birliği yeni önlemler almaya başladı.

Bu önemlerin belki de en dikkat çekicilerinden birisi, Avrupa Birliği’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’nun “Avrupa’ya vizesiz seyahat” etmeyi zorlaştırma kararı almasıdır. Bu kapsamda Arnavutluk ve Sırbistan gibi Türkiye üzerinden yasa dışı göçmen gelmesine sebep olan Balkan ülkelerine Avrupa Birliği’ne girme ön koşulu olarak vize uygulamasına geçme şartı getirilebilir.

Hollanda Adalet Bakanlığı tarafından yapılan araştırma verilerine göre Sırbistan, Orta Doğu’dan gelen yasa dışı göçmenler için “Avrupa’ya sıçrama tahtası” olarak görülmektedir. Türkiye üzerinden Sırbistan’a gelen bu yasa dışı göçmenler kaçak yollarla öncelikle Macaristan, Hırvatistan ve Slovenya gibi ülkelere geçerek oradan Orta ve Kuzey Avrupa’ya geçiş yapmaktadır.

Avrupa Komisyonu, Sırbistan’ın AB üyesi olmayan ülkelerden vize istememesi sebebiyle Türkiye, Bangladeş ve Hindistan üzerinden çok sayıda göçmenin, aralarında Almanya ve Avusturya’nın da bulunduğu birçok gelişmiş Avrupa ülkesine geçtiklerini ve kontrolsüzce yerleştiklerini tespit etmiştir.

Suriye iç savaşı sonrası Türkiye’ye Orta Doğu’dan gelen mültecilerin önemli bir kısmı Türkiye’yi Avrupa’ya geçiş için bir basamak olarak görmektedir. Bu yüzden Türkiye üzerinden çeşitli yollarla Avrupa’ya geçmeye çalışan mülteciler, Türkiye vatandaşlarının da Avrupa ülkelerine vize alma şansının azalmasına sebep olmaktadır.

Avrupa Birliği’nin Balkan ülkelerine yönelik Avrupa’ya vizesiz seyahat edilmesini zorlaştıran yasayı uygulamaya başlaması durumunda, AB ülkeleri, güvenlik riski hissettiği diğer Avrupa Birliği adayı ülkelerine yönelik “vizesiz seyahat etme” hakkını derhal askıya alabilecek. Eğer vizesiz seyahat etme hakkı askıya alınan ülke, AB’nin bu konu hakkındaki uyarılarını dikkatte almazsa Avrupa Birliği’ne üyelik süreci askıya alınacaktır.

Avrupa Komisyonu, Avrupa ile vizesiz seyahat anlaşması bulunan ülkelere gelen AB vatandaşı olmayan kişilere verilen pasaportların da detaylı incelenmesini, AB tam üyeliğine girebilmek için şart koşmayı planlamaktadır. Böylece suç örgütleri veya varlıklı kişiler tarafından belirli bir yatırım ya da para karşılığı alınmış pasaportlar yoluyla yasa dışı göçün tespit edilebilecek, bu durumda konu ülkelerin vizesiz seyahat hakkı askıya alınabilecektir.

Ancak Balkan ülkelerine getirilecek “vizesiz seyahat etme” yasağı bu ülkeleri ekonomik açıdan zor duruma düşürebilir. Balkan ülkelerinin en önemli geçim kaynağının turizm olduğu göz önünde bulundurulduğunda Avrupa Birliği’nin bu kararı zaten ekonomik sıkıntılar çeken bu ülkeler için çok daha ciddi ekonomik sorunlara yol açarak bu kez bahsi geçen ülkelerin vatandaşlarının Avrupa göç etmesine sebep olabilir.