Kaynak : Euronews, 20 Aralık 2023

Avrupa Birliği (AB), sığınmacıların Batı Avrupa’ya seyahat etmesini zorlaştırılmasını esas alan yeni sığınma ve göç anlaşmasını kabul etti.

Konuyla ilgili neredeyse on yıldır süren sert tartışmaların ardından varılan anlaşma bir 'dönüm noktası' olarak tanımlanıyor.

TÜRKSAM Haber Analiz

Suriye iç savaşı ve Irak'taki siyasi istikrarsızlık, Avrupa Birliği'ne yönelik göç akınını önemli ölçüde artırdı. Göç ve sığınma konusundaki düzensizliği ve belirsizliği sona erdirme ihtiyacı duyan Avrupa Birliği uzun zamandır kalıcı bir yasal düzenleme arayışı içindeydi. Avrupa Parlamentosu ve AB hükümetleri, gelecek yıl yürürlüğe girmesi planlanan Yeni Göç ve İltica Paktı'nın temel maddeleri üzerinde 19-20 Aralık tarihinde gece boyu süren müzakereler sonucunda anlaşmaya vardı.

Anlaşma AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu arasında yapılan görüşmeler sonucunda kabul edildi. Anlaşmanın temel amacı, AB'nin sığınma ve göç politikasını kökten değiştirmek ve daha adil ve insani bir hale getirmektir.

Avrupa Komisyonu Başkanı Von der Leyen, “Bu, kimin AB’ye gelip kalabileceğine kaçakçıların değil Avrupalıların karar vereceği anlamına geliyor” ifadelerini kullandı. İnsan hakları kuruluşları da yeni sığınma ve göç yasasının ‘insanlık dışı bir sisteme yol açacağı’ konusunda korkularını dile getirdi. Bu şekilde bakıldığında önemli olan noktalardan birisi; anlaşma ile sığınmacıların AB genelinde daha adil bir şekilde dağıtılması hedefleniyor. Ancak, bu hedefe ulaşmak için kullanılan yöntemler, sığınmacıların AB'ye girişinin zorlaştırılmasına neden olabilir. Örneğin, hızlandırılmış iltica başvurusu süreci, sığınmacıların başvurularının daha hızlı ve daha az titiz bir şekilde incelenmesine neden olabilir. Bu da sığınma hakkı bulunan kişilerin haklarının ihlal edilmesine yol açabilir.

Anlaşmada neler var?

2026’dan itibaren hayata geçirilecek anlaşmada şu ana başlıklar yer alıyor:

*AB üyesi ülkelere, İtalya ve Yunanistan gibi sığınmacı akının yoğun olduğu ülkelerin yükünü hafifletmek için iki seçenek sunuluyor. Üye ülkeler Yunanistan ve İtalya gibi ülkelerdeki sığınmacıları kendi topraklarına kabul edecek. Bunu yapmak istemezlerse, İtalya ve Yunanistan gibi varış ülkelerine, sığınmacı başına 20 bin avro ödeyecek.

*Avrupa dış sınırlarında sığınma başvurusu yapanlar arasında hızlı bir tarama yapılacak. Pakistan, Bangladeş, Fas ve Cezayir gibi nispeten güvenli ülkelerden gelen sığınmacılar, hareket özgürlüğünün kısıtlı olduğu kapalı merkezlerde tutulacak. Bu kişilerin sığınma başvuruları en geç dokuz ay içinde sonuçlandırılacak. Sığınma başvurusu kabul edilmeyenler derhal geri gönderilecek.

*Yetkililer bir kişinin güvenlik tehdidi oluşturup oluşturmadığını, kişinin şiddete başvurduğunu veya yasadışı şekilde silahlandığını kaydedebilecek.