Kaynak: European Council, 25 Kasım 2023

19. AB-Kanada Zirvesi, 23-24 Kasım 2023 tarihinde Kanada'nın St John's kentinde gerçekleşti. AB'yi Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen temsil etti.

Liderler, AB-Kanada'nın demokratik değerlere, çok taraflılığa ve uluslararası kurallara dayalı düzene olan ortak bağlılığını ilişkilerinin temeli olarak vurguladılar.

TÜRKSAM Haber Analiz

AB-Kanada Zirvesi’ndeki gündem maddeleri: Rusya-Ukrayna Savaşı, Orta Doğu, sürdürebilir ekonomik büyüme, iklim ve çevre, dijital inovasyon oldu.

AB-Kanada Zirvesi’nde AB Liderleri ortak açıklaması ‘Ukrayna'ya desteğimiz sarsılmazdır.’ şeklinde oldu. Güvenlik, askeri, insani, ekonomik ve mali destek, rekonstrüksiyon, Ukrayna'nın Avrupa entegrasyon yolu için gerekli reformlar, savaşın küresel sonuçları ele alındı. AB ve Kanada, Ukrayna'ya karşı saldırı suçunun kovuşturulması için bir mahkeme kurulması ve gelecekteki bir tazminat mekanizması için çalışmaların sürdürülmesi çağrısında bulundu. Bununla birlikte Rusya’yı hedef alan kısıtlayıcı önlemlerin sürdürülmesi kabul edildi.

Bir diğer konu başlığı Orta Doğu oldu. Orta Doğu'da iki devletli çözüme doğru ilerlemenin gerekliliğinin önemine vurgu yapıldı. 7 Ekim'den buyana saldırılarından dolayı Hamas’ı kınadılar ve İsrail'in uluslararası hukuk ve uluslararası insani hukuka uygun olarak kendini savunma hakkını desteklediklerini açıkladılar. Bu toplantıda Hamas-İsrail Savaşı’nın insani boyutuna dikkat çekilerek acımasız ve ayrım gözetmeyen terör saldırılarından dolayı kınadıklarını belirttiler. İnsani boyutuna dikkat çekilmiş olunsa da bu noktada İsrail hedef olarak gösterilmemiştir.

Liderler, Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması ile desteklenen AB-Kanada ekonomik ilişkisinin, küresel belirsizlik döneminde her iki ekonomi için de refah sağlamaya nasıl katkıda bulunduğuna dikkat çekti. Yapılan ortak açıklamada, ‘Kanada ve AB arasındaki işbirliği, Atlantik'in her iki yakasında da hayatı daha uygun hale getirmeye ve iyi işler yaratmaya yardımcı olabilir.’ şeklinde ifadede bulunuldu. Kapsamlı Ekonomik ve Ticaret Anlaşması Avrupa’nın AB bölgesi dışındaki ülkelerle iktisadi açılımlarını genişleten önemli bir uygulamadır. Ermenistan ile iktisadi ilişkilerin güçlendirilmesi de bu anlaşma himayesinde gerçekleşmektedir.

Bir diğer başlık olan temiz enerjide, kritik mineraller iklim nötr ekonomilere geçiş için gerekli olduğundan, AB ve Kanada, hammaddeler konusunda AB-Kanada stratejik ortaklığı da dahil olmak üzere konuyla ilgili ortak çalışmaları ilerletmeye devam edeceği kararı alınmıştır. Bu, AB ve Kanadalı işletmeleri dahil etmek ve birbirine bağlamak ve yeni tedarik kaynakları geliştirmeye yardımcı olabilecek iki yönlü ticaret ve yatırımı hızlandırmak için ortak çabaları içerir. Bununla birlikte ‘Yeşil İttifak’ projesinde de ortak eylem planı düzenlenmiştir. Bu kapsamda; iklim değişikliği ile mücadele, çevreyi ve okyanusu koruma, biyolojik çeşitlilik kaybının durdurulması ve tersine çevrilmesi amaçlanmıştır.