İsrail-Filistin Sorunu, Rusya-Ukrayna Savaşı’nı Gündemden Düşürdü Mü?
7 Ekim'de Hamas'ın saldırısı sonucu alevlenen Filistin-İsrail çatışması, Orta Doğu'da yeni kriz çıkmasına neden oldu. Rusya-Ukrayna Savaşı’nı odak merkezi haline getiren Batı, dikkatini Orta Doğu’ya, İsrail-Filistin meselesine çevirdi. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa, Ukrayna’ya askeri ve mali konularda destek olurken, İsrail-Hamas açmazı patlak verdiğinde askeri ve mali kaynaklarını, İsrail’i desteklemek için hazır edildi.
Batı’nın mali kaynakları İsrail’e yönlendirilirse, Ukrayna’nın Rusya karşısındaki gücü ve pozisyonu ne olacağı yönünde muhtelif endişeler doğurdu. Ne Hamas ne de İsrail ateşkes yapmaya yanaşacak gibi görünmüyor. Aksine, taraflar, bu savaşın sonuna kadar devam edeceği yönünde açıklamalar yapıyor. Haliyle savaşın kısa vadede son bulacağına ilişkin beklentide günden güne azalıyor.
Rusya-Ukrayna Savaşı bu süreçten nasıl etkilenebilir?
Dünya kamuoyunun gündemi İsrail-Hamas ihtilafı ile meşgul. Rusya’ya bakıldığında, Moskova yönetimi, Sovyet Birliği döneminden bu yana Filistin yönetimi ile yakın ilişkiler sürdürmektedir. İsrail’in son dönemde Ukrayna’ya yönelik desteklerini de unutmamak gerekir. Rusya’ya göre bölgede barış tesis edilmesinin formülü Filistin Devleti'nin kurulması yönünde. Bu formülü öngören kararını Birleşmiş Milletler’e sundu, ancak cevapsız kaldı. Rusya, Filistin topraklarının İsrail tarafından tamamen işgal edilmesine ve bölgede tek bir Batı destekli devletin varlığına karşı çıkmaktadır. Hamas’ı da terör listesine almamaktadır. Aynı zamanda meseleye ilişkin Türkiye ile arabulucu bir rol üstlenmek isteği içerisindedir. Ancak bu taleplerin ABD ve Avrupa tarafından kabul görmeyeceği çok açık. En önemli noktada artık gündemde İsrail ve Filistin bulunuyor; Ukrayna meselesi gölgede kaldı. Ayrıca ABD ve Avrupa’nın tüm desteğine rağmen, Ukrayna'nın cephede istenen sonuca ulaşamaması da ayrı bir sorunsal. Bu gidişata göre Avrupalı ülkelerin ve ABD’nin destek verdiği iki farklı cephe bulunuyor. Bu sebeple Avrupa ülkelerinin ekonomik olarak zorlu bir döneme gireceği yönünde beklentiler oluşmaktadır. Rusya-Ukrayna krizinin nihayetine ilişkin belirsizliğine ek olarak İsrail-Filistin meselesi, süreci ABD ve Avrupa açısından büyük bir açmaza taşıması beklenilmektedir.
Elbette, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Ukrayna'ya yönelik desteğin azalma riski ile karşı karşıya bulunmakta ve bu sebeple de endişeli oldukları dile getirdi. İsrail-Filistin cephesindeki çatışmaların kısa sürede sona ermesi beklenmemesi sebebiyle, Ukrayna tarafı oldukça endişeli. Zelenskiy yaptığı bir açıklamada Batı'nın desteğinin devam etmesi gerektiğini vurguladı.
İlerleyen günlerde, Ukrayna ve İsrail'e sağlanan yardımların Avrupa ve ABD için maliyetli olacağı ve müşkil bir sürece sürükleyeceği kaçınılmaz. Bu durum şüphesiz ki Rusya’nın lehine oluşacak bir durumun zeminini hazırlayacaktır. ABD ve Avrupa’nın Ukrayna'ya verdiği destek, aniden sona ereceğini beklemek yanılgı olur. Ancak özellikle Ukrayna'nın cephede kayda değer bir başarı elde edemediği durumda, bu desteğin uzun vadeli olmayabileceğini ve eğer Orta Doğu’daki bu açmaz devam ederse, buraya daha fazla yardım sağlanacağı tahmin edilmektedir. Bu koşullar altında Rusya Ukrayna’ya karşı sahada daha kuvvetli olacaktır. Bu ihtimal doğrultusunda Ukrayna-Rusya ihtilafını zoraki bir barışa götürebilir. Önümüzdeki günlerde Rusya ve İran’ın Orta Doğu politikalarının ortak zeminde derinleştiğini de görebiliriz.