Kaynak: AA, 04 Ocak 2024

İran resmi haber ajansı IRNA'nın Acil Durum Merkezinin açıklamasına dayandırdığı habere göre, Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü Komutanı Süleymani'nin Ocak 2020'de ABD'nin Bağdat'taki saldırısında öldürülmesinin 4. yılı dolayısıyla anma töreninin yapıldığı kabristana giden yol üzerinde iki patlama meydana geldi. Devlet televizyonu, Kirman Vali Yardımcısı Rahman Celali'nin olayı terör saldırısı olarak nitelendirdiğini açıkladı.

IRNA, Sağlık Bakanı Behram Eynullahi'nin açıklamasına dayandırdığı haberde, Kirman'daki bombalı terör saldırılarında 84 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, bombalı saldırılara ilişkin, "İran güvenlik güçlerinin, bu suçu işleyenlere en kısa zamanda ezici ve kararlı bir cevap vereceğini" belirtti.

TÜRKSAM Haber Analiz

İran'da Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Amerika Birleşik Devletleri tarafından öldürülmesinin dördüncü yılında, Süleymani'nin mezarı yakınında manidar bir patlama meydana geldi. İran'da bugüne dek en fazla can kaybına yol açan patlamalardan biri oldu. 3 Ocak günü ise ülke genelinde ulusal yas ilan edildi. Patlamanın ardından İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ise bugün Türkiye'ye yapmayı planladığı geziyi erteledi.

İran saldırıdan ABD’yi sorumlu tuttuğunu belirtmişti. Cumhurbaşkanı Reisi, saldırı karşısında mutlaka karşılığını vereceklerini sert bir dille açıkladı. "Kuşkusuz, bu korkak eylemin kara kalpli failleri ve liderleri, güvenlik ve kolluk kuvvetleri tarafından en kısa zamanda tespit edilecek ve bu menfur eylemden dolayı cezalandırılacaktır. Düşmanlar, bu tür eylemlerin İran halkının İslami ideallerini savunma konusundaki demir kararlılığını hiçbir zaman sekteye uğratamayacağını bilmelidir. İran, savaş meydanında terör ve şiddetin köklerini kurutma konusunda eskisinden daha kararlıdır." açıklamasında bulunarak saldırıyı gerçekleştirenlerin cezasız kalmayacağının altını çizdi.

İran lideri Ali Hamaney ise yayımladığı mesajda, “İran halkının kötü ve cani düşmanları bir kez daha facia yaratarak Kirman’da şehit kabirlerinin mis kokulu atmosferinde çok sayıda değerli insanımızı şehit ettiler.” ifadelerinde bulundu. Saldırganların bu eylemine tolerans gösterilmeyeceğini belirten Hamaney, “Hem masumların kanına bulanmış eller, hem de onları bu yanlışa sürükleyen yozlaşmış ve fesat beyinler, bundan sonra baskıların ve adil cezaların kesin hedefi olacaktır. Bilsinler ki, bu felaketin karşılığı Allah'ın izniyle çok sert olacaktır.” açıklamasına bulundu.

İçişleri Bakanı Ahmed Vahidi, İran devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, güvenlik güçlerinin patlamanın sorumlularına en kısa sürede "ezici ve kararlı bir cevap" vereceğini ifade etti. Görülmektedir ki İran devlet yetkilileri keskin bir dille saldırıyı gerçekleştirenlerin bulunacağını ve cezalandırılacağını söylemektedir.

Uluslararası toplumdan da başsağlığı mesajları gelmektedir. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve AB Komisyon Başkan Yardımcısı Josep Borrell Fontelles, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile telefonda konuşarak onlarca kişinin öldüğü Kirman'daki bombalı saldırılar nedeniyle Abdullahiyan'a başsağlığı dilemiştir. Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Paris yönetimi saldırıları kınamıştır. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Suudi Arabistan'ın İran'da sivilleri hedef alan terör saldırılarını reddettiği ve kınadığı belirtilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Erdoğan da, "İran'ın Kirman eyaletinde gerçekleştirilen menfur terör saldırılarından derin üzüntü duyduk. Saldırılarda hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yaralananlara acil şifalar diliyorum. Dost ve kardeş İran halkına başsağlığı dileklerimi iletiyorum." açıklamasında bulunmuştur.

İran tarafından saldırıların sorumlusu ABD veya İsrail olarak görülmektedir. İran Cumhurbaşkanı Reisi, patlamalar sonrası, "Siyonist rejimi uyarıyorum, hiç şüpheniz olmasın, bu suç ve işlediğiniz diğer suçlar için bedel ödeyeceksiniz, çok pişman olacaksınız." demiştir. Keza patlamanın ardından İsrail medyasında, İran’ın Kasım Süleymani’nin mezarına düzenlenen saldırıya ilişkin İran’ın muhtemel Suriye veya Lübnan’dan İsrail’e saldırmak için bahane olarak kullanabilme ihtimaline ilişkin endişelerin olduğu hızla yayıldı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller yaptığı saldırılarda hayatını kaybedenler için başsağlığı dileyerek yaptığı açıklamada, "ABD hiçbir şekilde buna dâhil olmamıştır, aksi yöndeki iddialar gülünçtür. İkincisi, İsrail'in bu patlamalarda dahli olduğuna inanmak için bir nedenimiz yok." açıklamalarında bulundu.

İran’ın İsrail ile Filistin meselesinden ötürü olumsuz olan ilişkileri Hamas-İsrail Savaşı ile tamamen gergin bir süreç geçirmekteydi. Bu nedenle saldırıların arkasında İsrail olduğu ihtimali mantıksız olmayacaktır ancak asıl soru İsrail’in böyle bir savaşın içindeyken İran’da terör saldırısı düzenleyebilecek kapasitesinin olup olmaması. Saldırıyı hiçbir terör örgütünün üstlenmemesi ise iddiaları güçlendirmekte. İsrail’in bu saldırıyı gerçekleştirme ihtimali yaşanan son gelişmeler ile düşük görünmektedir. İran saldırıdan ciddi şekilde etkilendiği için bu meselenin peşini bırakmayacaktır.