Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Andreyeviç Yuşenko’nun Türkiye’ye ilk resmi ziyareti 6 Haziran 2005 tarihinde başlamıştır. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD ziyareti sebebiyle bir gün erkene gelen Yuşenko 29 Ocak 2005 tarihinde İsviçre’nin Davos kentinde görüştüğü Erdoğan ile ikinci defa görüşmüştür. 7 Haizran’da Ankara’da yoğun bir şekilde sürdüreceği resmi temasların ardından ASAM’da bir de konferans verecek olan Yuşenko’nun İstanbul’a geçerek Türk iş çevreleri ile de görüşmesi beklenmektedir.

Türkiye'nin 2003'te 'ilişkilerde öncelikli ülke' statüsünü verdiği Ukrayna ile yapılacak görüşmeler ve imzalanacak anlaşmalar hakkında bir önceki bültenimizde ayrıntılı bilgi vermiştik.

Ukrayna Demokratik Cumhuriyeti ile Osmanlı Devleti arasında diplomatik ilişkiler 1918’de kurulmuş fakat Ukrayna’nın SSCB egemenliğine girmesinden sonra 1919 yılında bu ilişkiler kesilmek durumunda kalmıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılması ve Ukrayna’nın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra ise Türkiye Cumhuriyeti Ukrayna'nın bağımsızlığını 16 Aralık 1991’de tanımıştır.

Bugün Ukrayna ile ciddi bir siyasi sorun yaşanmazken, hızlı artan bir ekonomik ilişkiler dinamiğine şahit olunmaktadır. 2000 verilerine göre, Türkiye'nin Ukrayna’dan ithalatı 965,7 milyon Dolar iken, 2004 yılı itibariyle bu rakam 2,467 milyar Dolar olmuştur. Yine 2000 yılında 244,2 milyon Doları olan ihracatımız ise geçtiğimiz yıl  564 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylece 1 milyar 210 milyon Dolar olan dış ticaret hacmimiz 3,31 milyar Dolara ulaşmıştır. İki ülke arasındaki dış ticaret hacminin 2005 yılında 4 milyar Dolara, orta vadede ise 10 milyar Dolara çıkarılması hedeflenmektedir.

Türkiye’nin Ukrayna’dan ithalatında en büyük payı demir-çelik ürünleri oluşturmaktadır. Bunu, mineral yakıtlar, gübreler, inorganik kimya ürünleri, ağaç, ahşap eşyalar, yağlı tohum ve meyveler, tarım ürünleri ile tekstil lifleri takip etmektedir. Türkiye’nin Ukrayna’ya ihracatında ise en büyük payı plastik ürünleri oluşturmaktadır. Bunu, kazan ve makineler, meyve ve sebzeler, elektrikli makineler, tuz, kükürt ve çimentolar, otomotiv yan sanayi, sabunlar, demir çelik eşyalar, kağıt karton ürünleri ve özel dokunmuş mensucat ürünleri takip etmektedir.

Ukrayna ve Türkiye arasındaki ilişkilerin bir diğer önemli yanını ise her iki ülkenin de üyesi bulunduğu Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) oluşturmaktadır.

Bugün Türkiye ile Ukrayna ilişkilerinde belki de simgeleşen en önemli bağlardan biri de Hürrem Sultan olarak Kanuni Sultan Süleyman'ın gözdesi sıfatıyla Osmanlı tarihinde önemli bir yer tutan ve/fakat aslında “Rohatın” adında küçük bir Ukrayna şehrinden olan Ukraynalı kız Nastya Lisovska'dır.

Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Andreyeviç Yuşenko’nun kısa özgeçmişi;

Ukrayna’nın bağımsızlıktan sonraki üçüncü devlet başkanı olan Viktor Andreyeviç Yuşenko, 1954 yılında dünyaya gelmiştir. Ternopol Finans ve Ekonomi Enstitüsü'nden mezun olan ve bu alanda yüksek ihtisas yapan Yuşenko'ya, ekonomi alanında yapmış olduğu katkılardan dolayı Ukrayna’da “Devlet Ödülü” verilmiştir.

1976 yılından sonra bankacılık alanında çalışmalarda bulunan Yuşenko, 1999-2001 yılları arasında Ukrayna Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapmıştır. Ancak daha sonra ülkedeki siyasi durum sebebiyle bu görevinden istifa etmiştir. Görevde bulunduğu süre zarfında ülkesinde yaptığı reformlar nedeniyle Ukrayna’nın en popüler politikacısı olmuştur. Aynı zamanda bankacılık alanında yapmış olduğu çalışmalar sebebiyle de uluslararası finans çevrelerinde saygın bir bankacı olarak tanınmıştır.

Ondan fazla partinin dahil olduğu “Bizim Ukrayna” partisini kurarak Genel Başkanlığını yürüten Sayın Yuşenko, 2002 genel seçimlerinde parlamentoda en büyük ağırlığı oluşturan parti olmuştur. Geçtiğimiz yıl yapılan devlet başkanlığı seçimlerinde ise Ukrayna halkının büyük desteğini alarak Devlet Başkanı seçilmiştir.