Türkiye suni gündemlerle meşgul edilirken Lozan’daki kazanımlarımızı parsel parsel kaybediyoruz. 18 Türk adası ve 1 Türk kayalığına ilave olarak Doğu Akdeniz’deki Türk kıta sahanlığının da Yunanistan’a teslim edildiği ortaya çıktı. Yunanistan, Doğu Akdeniz’deki 42 bin km2’lik Türk kıta sahanlığını parselleyip satışa çıkardı.

Yunanistan, İyon Denizi’nde ve Girit Adası’nın güneyinde bulunan sahayı 4001 /2011 sayılı kanun ile sismik araştırma sahası olarak ilan etti. Anılan kanun 22 Ağustos 2011 tarih ve 179/2011 sayılı Yunan Resmi Gazetesi’nde yayımlandı ve 8 Mayıs 2012’de Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’ne teslim edildi. Yunanistan’ın yaptığı faaliyetler BM Deniz Hukuku Bülteni’nde yayımlandı. (UN Law of the Sea Bulletin Volume 2012, Issue 79, Page 14)

Yunanistan’ın 2011 yılında Girit Adası’nın güneyinde bulunan sahayı  sismik araştırma sahası ilan etmesine karşı herhangi bir itirazda bulunulmadı. Yunanistan, Girit Adası’nın güneyinde bulunan Türk kıta sahanlığını 2014 yılında parselleyip satışa çıkardı. Konu ile ilgili duyurular, resmi dokümanlar ve ihale şartları Yunan Çevre ve Enerji Bakanlığı’nın resmi internet sitesinde yayımlandı. İyon Denizi’nde ve Girit Adası güneyinde bulunan sahalarda, uluslararası hidrokarbon araştırma / işletme ihaleleri açan Yunanistan, ihale ile ilgili Bakanlık Kararnamesini 08 Ağustos 2014 tarih ve 2186 / 2014 sayılı Yunan Resmi Gazetesi’nde yayımladı. Yunan Resmi Gazetesi’nde yayımlanan haritada, İyon Denizi’nde ve Girit Adası güneyinde bulunan hidrokarbon sahalarındaki parsellerin numaraları ve konumları gösterildi. Ayrıca Yunan Resmi Gazetesi’nde yayımlanan ve Yunan Deniz Kuvvetleri Hidrografi Dairesi’nin çizdiği haritada 18 Türk adası, Yunanistan devlet sınırları içinde gösterilmiştir.

Türkiye ve Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’deki kıta sahanlıkları 30 Mayıs 1913 Londra Antlaşması Md. 4, 5, 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması Madde 12, 15, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi Madde 76 ve Md.121’e göre belirlenmektedir.

30 Mayıs 1913 Londra Antlaşması Md. 4, 5 ve 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması Madde 12’ye göre Yunanistan’a Girit Adası’nın sadece dörtte biri verilmiş, Girit Adası’nın etrafındaki 14 ada ile adacık ve kayalıklar Türk egemenliğinde kalmıştır. Anılan Antlaşmalar ve BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne göre Doğu Akdeniz’de, Türk kıta sahanlığının batı sınırı 33° 45’ 00’’ K enlemi ve  023° 20’ 00’’ D boylamından, doğu sınırı ise 33° 40’ 00’’ K enlemi ve  032° 16’ 18’’ D boylamından geçmektedir. Yunanistan’ın satışa çıkardığı 13, 14, 15, 17, 18, 19 ve 20 Numaralı parseller Türk Kıta Sahanlığı içinde olup 42 bin km2’lik bir alanı kapsamaktadır.

Avrupa Birliği de, Yunanistan’ın İyon Denizi’nde ve Girit Adası güneyinde bulunan sahalarda açtığı uluslararası hidrokarbon araştırma / işletme ihalelerini tüm AB üyesi ülkelere duyurdu. AB’nin yaptığı duyuru 13 Kasım 2014 tarih ve C 400 / 4 sayılı Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlandı. Duyuruda, Girit adasının güneyi Türk kıta sahanlığında bulunan parseller, Yunan kıta sahanlığı parselleri gibi gösterilerek coğrafi koordinatları ile birlikte yayımlandı. Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanan haritada da 18 Türk adası, Yunanistan devlet sınırları içinde gösterilmiştir.

Yunanistan’ın Türk Kıta Sahanlığını Parselleyerek Satmasına 4 Yıldır İtiraz Edilmedi!

Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerin kendi deniz yetki alanları hakkında yaptıkları duyurular resmi gazeteler, BM deniz hukuku bültenleri ve Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde yayımlanıyor. Anılan duyuruların diğer ülke ya da ülkelerin deniz yetki alanlarını ihlal etmesi halinde BM Genel Sekreterliği’ne nota ile başvurularak itiraz ediliyor. Ülke ya da ülkelerin yaptıkları itirazlar BM deniz hukuku bültenlerinde yayımlanıyor. Anılan bültenler incelendiğinde, Yunan Hükümeti’nin Doğu Akdeniz’de Türk kıta sahanlığını parselleyerek satmasına, AKP Hükümetleri tarafından itiraz edilmediği görülüyor. (UN Law of the Sea Bulletin, Issues 81 – 94)

Danıştay’ın, “Andımız yeniden okunsun” kararına jet hızıyla itiraz eden hükümet, Yunanistan’ın, 42 bin km2’lik Türk kıta sahanlığını parselleyerek satmasına 4 yıldır itiraz etmedi. Ayrıca hükümet,

1) Yunanistan’ın 2011’de, Girit Adası güneyinde bulunan sahayı sismik araştırma sahası olarak ilan etmesine itiraz etmedi.

2) Yunan Resmi Gazetesi’nde 2014’de yayımlanan haritada 18 Türk adasının, Yunanistan Devlet sınırları içinde gösterilmesine itiraz etmedi.

3) Yunanistan’ın 2014’de, Girit Adası’nın güneyinde bulunan 42 bin km2’lik Türk kıta sahanlığını parselleyip satışa çıkarmasına itiraz etmedi.

4) Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde 2014’de yayımlanan 42 bin km2’lik Türk Kıta Sahanlığı Satış Duyurusuna itiraz etmedi.

5) Avrupa Birliği Resmi Gazetesi’nde 2014’de yayımlanan haritada 18 Türk adasının, Yunanistan devlet sınırları içinde gösterilmesine itiraz etmedi.

Böylece, 18 Türk adası ve 1 Türk kayalığı ile 42 bin km2’lik Türk kıta sahanlığını Yunanistan’a alenen teslim ettiği belgelenmiş ve tescillenmiş oldu.

Yunan ve GKRY Hükümeti Ne Yapıyor? Hükümet Ne Yapıyor?

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) Mısır ile münhasır ekonomik bölge anlaşması imzaladı. Anılan anlaşma ile Türk kıta sahanlığının 7 bin km2’lik kısmı ihlal edildi. Anlaşma, 17 Şubat 2003’te BM’ye iletildi ve BM Deniz Hukuku Bülteni’nde yayımlandı. (UN Law of the Sea Bulletin Volume 2003, Issue 52, Page 45, 46, 47) Anlaşma, Şubat 2004’de BM’ye tescil ettirildi.

13 ay sonra 2 Mart 2004’te BM’ye itiraz edildi. Anılan itirazda, Doğu Akdeniz’deki Türk kıta sahanlığı doğu sınırının 32° 16’ 18’’ D boylamından geçtiği belirtilerek GKRY – Mısır Anlaşması ile Türk kıta sahanlığının ihlal edildiği vurgulandı. İtiraz metni, BM Deniz Hukuku Bülteni’nde yayımlandı. (UN Law of the Sea Bulletin Volume 2004, Issue 54, Page 127)

Yunanistan, 27 Nisan 2012 tarihli T.C. Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına itiraz etti. 20 Şubat 2013’te yapılan itirazda, TPAO’ya hidrokarbon araştırma ve işletmesi için tahsis edilen 5033 numaralı parselin Meis Adası Kıta Sahanlığını ihlal ettiği iddia edildi. İtiraz metni, BM Deniz Hukuku Bülteni’nde yayımlandı. (UN Law of the Sea Bulletin Volume 2014, Issue 81, Page 23)

Türk Hükümeti 12 Mart  2013’te BM’ye başvurarak Yunanistan’ın 20 Şubat 2013’te BM’ye yaptığı itiraza karşı kendi görüşlerini bildirdi. Doğu Akdeniz’deki Türk kıta sahanlığı doğu sınırının 32° 16’ 18’’ D boylamından geçtiği vurgulandı. Nota metni, BM Deniz Hukuku Bülteni’nde yayımlandı. (UN Law of the Sea Bulletin Volume 2014, Issue 81, Page 27)

Hükümet, BM’ye yaptığı başvuru ve itirazlarda sadece Doğu Akdeniz’deki Türk Kıta Sahanlığı doğu sınırının 32° 16’ 18’’ D boylamından geçtiğini vurguluyor. Doğu Akdeniz’deki türk kıta sahanlığı batı sınırının nereden geçtiğini deklare edemiyor. Yunanistan’ın, Türk Kıta Sahanlığında satışa çıkardığı 13, 14, 15, 17, 18, 19 ve 20 Numaralı parsellere itiraz etmiyor, edemiyor. Çünkü anılan bölgede bulunan Gavdos, Gaidhouronisi ve Koufonisi adaları 2004’den beri Yunan işgali altındadır.

GKRY’nin, Doğu Akdeniz’de 7 bin km2 lik Türk Kıta Sahanlığını ihlal etmesine zahmet buyurup itiraz eden hükümetler, Yunanistan’ın Doğu Akdeniz’de 42 bin km2’lik Türk kıta sahanlığını parselleyip satışa çıkarmasına itiraz etmedi.

Doğu Akdeniz’de Sular Isınıyor

İyon Denizi’nde ve Girit Adası güneyinde bulunan hidrokarbon sahalarının araştırılması ve işletilmesi için ihale açan Yunanistan ilk anlaşmayı Total E&P ve Edison International S.p.A. şirketleri ile yaptı. 31 Ekim 2017’de yapılan anlaşmaya göre anılan şirketler İyon Denizi’ndeki 2 numaralı parselde hidrokarbon araştırma ve işletmesini yapacak. Yunanistan, Gavdos, Gaidhouronisi ve Koufonisi adalarının güneyinde Türk Kıta Sahanlığındaki parsellerde, yabancı şirketler ile hidrokarbon araştırma ve işletmesi için anlaşma yaparsa Türkiye yeni bir kriz ile karşı karşıya gelecek.

Yunanistan, Doğu Akdeniz Türk Kıta Sahanlığında sismik araştırma yapan Barbaros Hayrettin Paşa gemisini Nikiforos Fokas adlı firkateyn ile 18 Ekim 2018’de taciz etti. Yunan tacizi Türk Deniz Kuvvetleri unsurları tarafından engellendi.

Görevinden ayrılan eski Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Kocias, Yunanistan’ın batı bölgesindeki karasularını 6 milden 12 mile genişletmeye hazır olduğunu söyledi. Kocias, Dışişleri Bakanlığı’nın Yunan egemenliğini Girit’in çevresinde de 12 deniz miline kadar genişletmeye hazırlandığını söyledi. Ancak Girit Adası’nın sadece dörtte biri Yunanistan’a ait. Yunanistan anılan bölgelerde karasularını 12 mile çıkarırsa Türkiye yine bir kriz ile karşı karşıya gelecek.

Türkiye Ne Yapmalı?

1) Türkiye Cumhuriyeti Devleti, deniz yetki alanlarındaki hak ve menfaatlerini korumak için Doğu Akdeniz’de en kısa sürede Türk kıta sahanlığı ve Türk münhasır ekonomik bölgesini ilan etmelidir.

2) Libya ile Münhasır Ekonomik Bölge Sınırlandırma Anlaşması yapmalıdır.

3) Girit Adası güneyinde Türk kıta sahanlığındaki bölgeye sismik araştırma gemisi göndererek petrol ve doğalgaz arama çalışması yapmalıdır.

NOT : Doğu Akdeniz’in Sınırları: Doğu Akdeniz, Türkiye’den başlamak üzere saat yönünde; Suriye, Lübnan, İsrail, Filistin, Mısır, Libya, Tunus, İtalya, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Arnavutluk ve Yunanistan kıyıları ile çevrilidir. Özet olarak İtalya Yarımadası’nın batısındaki deniz alanı Batı Akdeniz, İtalya Yarımadası’nın doğusundaki deniz alanı ise Doğu Akdeniz olarak tanımlanmıştır.