Uluslararası Atom Enerji Ajansı Ukrayna'da Nükleer Denetim Yapacak
BBC’nin haberine göre, Uluslararası Atom Enerji Ajansı (UAEA), Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin daveti üzerine Ukrayna’daki iki tesisi denetleyeceğini açıkladı. Denetlenecek iki noktanın yeri belirtilmedi. Fakat UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, "bir ay önce bu yerlerden birini teftiş ettiğini ve orada izinsiz hiçbir nükleer faaliyet veya malzeme bulunmadığını" açıklamıştır.
Rus Devlet Haber Ajansı RIA Novosti, kirli bombanın üretimi için Dnipropetrovsk bölgesindeki Doğu Mineral Zenginleştirme Tesisi ve Kiev'deki Nükleer Araştırma Enstitüsü olmak üzere iki noktanın kullanıldığını yazmıştı.
BM Güvenlik Konseyi’nin Rusya temsilcisi Vassily Nebenzia, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e yazdığı mektupta, ülkesinin "Kiev rejimi tarafından kirli bomba kullanılmasını nükleer terör eylemi olarak göreceğini" ifade etmişti.
Rusya’nın bölgede kafa karışıklığı yaratan iddiaları ile birlikte kirli bombanın ne olduğu, nasıl üretildiği ve etkileri de merak konusu olmuştur. Radyolojik dağıtma cihazları olarak bilinen bu bombaların yapımı, nükleer bir cihaza kıyasla daha kolay olduğu bilinmektedir. Kirli bomba, radyoaktif malzemelerin yanına dinamit ve benzeri patlayıcılar kullanılarak üretilmektedir. Kirli bombanın hasar boyutu, bomba yapımına ilişkin birçok değişkene bağlı olarak, patlamanın büyüklüğünü kullanılan patlayıcı miktarı ve türü belirlemektedir. Bununla birlikte patlama anındaki hava koşulları da bombanın etki oranını belirleyen durumlardan biridir.
Çoğu kirli bombanın ölüme neden olacak kadar radyasyon yaymadığı bilinmektedir. Fakat salınan radyasyon uzun dönemli sağlık sorunlarına sebep olabilmektedir. Radyasyona maruz kalma durumundaki kritik faktör, radyasyonun türü, kişilerin ne kadar süre radyasyona maruz kaldığıdır.
Rusya’nın, Ukrayna’nın Rus topraklarına yönelik kirli bomba kullanmaya hazırlandığına dair iddiaları ABD, Fransa ve İngiltere tarafından yapılan ortak bir açıklamayla reddedilmiştir. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’yı Ukrayna’da gerginliği artırmamasına dair uyarmıştır.
Rusya’nın iddialarına karşı, Uluslararası Atom Enerji Ajansı’nın raporu kritik önem taşımaktadır. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelttiği bu iddialar, Batı tarafından savaş bölgesinde Rusya-İran iş birliğine dair iddialara ilişkin odak kaydırma amaçlı olması muhtemeldir. Taraflarca kanıtlanamayan iddialar savaş psikolojisinin insanlar üzerindeki olumsuz yöndeki etkisini daha da arttırmaktadır.