Turuncu Devrim’in Lideri Viktor Yuşenko Türkiye’ye Geliyor
Sivil devrimlerle eski Sovyet coğrafyasında batı yanlısı liderlerin iktidara getirilme kampanyası sonucunda Ukrayna’da yönetime gelen Turuncu Devrim'in lideri Viktor Yuşenko 7 – 8 Haziran 2005 tarihleri arasında Türkiye’ye resmi ziyarette bulunacaktır. İktidara geldikten sonra seçimler sırasında ve sonrasında sorunlar yaşadığı kuzey komşusu Rusya Federasyonu’na ilk ziyaretini gerçekleştiren, ardından batı turnesine çıkan Yuşenko’nun bu turnenin hemen ardından Türkiye’ye gelmesi önemlidir.
Türkiye ile Ukrayna arasında mevcut işbirliği potansiyeli, hızla gelişen ikili siyasi ve ekonomik işbirliği; bununla beraber Kırım Tatar Türklerinin durumu, Karadeniz'de balıkçılık yapan vatandaşlarımızın zaman zaman Ukrayna Sahil Güvenlik Kuvvetleri'nce tutuklanması ve boğazların kullanımı gibi konularla dolu gündem maddelerinin bu ziyaret sırasında masaya yatırılması beklenmektedir. Bunların yanı sıra, bölgesel güvenlik ağı kapsamında Karadeniz’in giderek daha fazla önem kazanması, GUAM ve bölgesel boru hatları politikaları da görüşme gündemine girmesi muhtemel konular arasındadır.
Türkiye ile Ukrayna arasında hızla gelişen ekonomik ve politik ilişkiler ile beraber bazı sorunların da bulunduğunu unutmamak gerekmektedir. Bu sorunların başında Kırım Tatar Türklerinin durumu gelmektedir. Stalin’in anavatanlarından sürgün ettiği Kırım Tatar Türklerinin bugün yaklaşık 260 bini kendi anavatanı Kırım Özerk Cumhuriyeti’ne dönmesine rağmen oldukça zor şartlar altında yaşamaktadır. Kırım Tatar Türkleri, Turuncu Devrim'de büyük destek verdikleri Yuşenko’dan bazı haklar talep etmektedirler. Bilindiği gibi Kırım Tatar Türkleri, Rusça konuşan ve Rus etnik kökene mensup Ukrayna vatandaşlarının nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu ve siyasi etkide bulunduğu Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin bu Ukrayna’ya bağlı kalması konusunda anahtar rol oynamaktadır. Son günlerde özerk cumhuriyette oldukça zor şartlar altında yaşayan ve büyük çoğunluğu evsiz olan Kırım Tatar Türklerinin ev yapmak amacıyla Kırım’daki bazı arazileri talep etmeleri, özerk cumhuriyet yönetimi ile aralarında bazı sorunların yaşanmasına sebep olmuştur.
Kırım Tatar Türkleri’nin özerk cumhuriyette giderek güçlenmesi ve daha fazla haklar talep etmesi üzerine yönetimle yaşadıkları sorunlar, özerk cumhuriyet yönetiminin dolaylı tepkiler vermesine sebep olmuştur. Bu tepkilerden birisi de Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu’nun “sözde ermeni soykırımını tanıma kararı” olmuştur. Her ne kadar Parlamento Başkanı’nın bu kararı imzalamamak için direndiği ileri sürülse de hadiselerin bu seviyeye getirilmesi bile önemlidir. Stalin tarafından anayurtlarından sürgün edilen ve bu sürgün sırasında kendi evlerini kaybetmekle kalmayıp, aynı zamanda binlerce Kırım Türkü'nün de ölmesine sebep olan olaylar karşısında sessiz kalan Kırım Özerk Cumhuriyeti Parlamentosu'nun şimdi “sözde soykırımı tanıma kararı” alması “maksatlı” bir hareket olarak değerlendirilmektedir. Bu maksatlardan birisi Kırım Tatarlarına verdiği destek sebebiyle Türkiye’ye gözdağı verme amacı taşınırken, diğer yandan Türkiye ile Ukrayna arasında gelişen ilişkileri bozmaya yönelik bir kışkırtma olarak görülebilir. Zira, Rusya Federasyonu ile yakın ilişkileri olan Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin Ukrayna merkez yönetimi ile sorunlar yaşadığı ve seçimlerde Yşenko’nun rakibi Viktor Yanukoviç’i desteklediği bilinmektedir.
Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşenko’nun Türkiye ziyareti 7-8 Haziran tarihlerine planlanmıştı. Ancak Başbakan Erdoğan’ın Başkan Bush ile görüşmek üzere 6 Haziran akşamı ABD’ye gidecek olması, Yuşenko’nun programını bir gün önceye almasına sebep olmuştur. Zira, Yuşenko 6 Haziran akşamı Türkiye’ye gelerek Başbakan Erdoğan ile bir görüşme yapacaktır. Yuşenko’nun Ankara temaslarının ardından 8 Haziran'da İstanbul’a geçmesi beklenmektedir. İstanbul’da Türkiye-Ukrayna Ticari ve Ekonomik İşbirliği Komisyonu (TEİK) 5. Dönem Toplantısı’na da katılacak olan Yuşenko’nun İstanbul’da tarihi ve turistik yerleri de ziyareti etmesi planlanmıştır.