Haber

Kaynak: AA, 16 Ağustos 2024

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye ve Irak Arasında askeri ve güvenlik iş birliği ile terörle mücadeleye dair mutabakat zaptı imzalandığını, bunun tarihi önemde olduğunu bildirdi. Fidan, "Sayın Cumhurbaşkanımızın Bağdat'ı ziyareti sırasında mutabık kalınan 15 yaş altı ve 50 yaş üstü Iraklı kardeşlerimiz için vize serbestisi uygulamasını da 1 Eylül itibarıyla başlatma konusunda bugün karar aldık." dedi.

Terörle mücadele konusunda temasları kesintisiz şekilde sürdüreceklerini söyleyen Fidan, Türkiye ile Irak'ın bir süredir müzakeresini yaptığı askeri, güvenlik iş birliği ve terörle mücadeleye dair mutabakat zaptının her iki ülke için de hayırlı olmasını diledi, emeği geçenlere teşekkür etti.

TÜRKSAM Analiz

Son zamanlarda Türkiye ile Irak arasında artan karşılıklı ziyaretlerden yola çıkarak iki ülke ilişkilerinde yeni bir döneme girildiğini söylemek mümkün. Başta terörle mücadele olmak üzere var olan sorunların çözümü ve iş birliği konularında gerçekleştirilen görüşmeler, geçtiğimiz Nisan ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleştirilen ziyaret ile ivme kazanmıştı. Bu ziyaret Türkiye’nin bölgede aktif ve etkili bir diplomasi yürüttüğünün ve stratejik etkileşimini güçlendirme niyetinin belirgin bir göstergesidir. Ziyaret sonrası terörle mücadele, güvenlik, enerji, eğitim, sağlık ve çevre konularında müzakerelerin sürdürülmesini sağlayacak ortak daimî komiteler kurulmasına karar verildiği bildiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Anlaşmaların hayata geçirilmesi için gereken koordinasyonu sağlayacağız.” diyerek süreci vurgulamıştır.

Geçtiğimiz günlerde Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Millî İstihbarat Teşkilâtı Başkanı İbrahim Kalın ve İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaoğlu’nun yanı sıra Iraklı üst düzey yetkililerin katılımı ile gerçekleşen Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Güvenlik Mekanizması 4. Toplantısı’nda iki ülke tarihindeki ilk mutabakat zaptı imzalandı.

Bu mutabakata göre Türkiye’nin Başika’da bulunan üssü Irak Silahlı Kuvvetlerine devredilerek burada Ortak Eğitim ve İş birliği Merkezi’nin faaliyet göstermesi ve Bağdat’ta Ortak Güvenlik Koordinasyon Merkezi kurulması kararlaştırılmıştır. Stratejik Çerçeve Anlaşması ile oluşturulan Ortak Planlama Grubu ise komiteleri denetleyerek çalışmalarına yön vermekle yükümlü tutulmuştur. Kurulan merkezler iki ülkenin ortak projelerine imkân sağlaması açısından önemlidir. Ayrıca Irak ile iş birliği içerisinde ilerleyen ilişkiler ve uzlaşı, her iki ülke için de bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınma sağlamasının yanı sıra Türkiye’nin Ortadoğu’daki rolünü pekiştirmesi açısından da faydalı olacaktır.

Irak’ın PKK terör örgütünü yasaklı örgüt olarak tanıması ve PKK bağlantılı üç siyasi parti hakkında kapatma kararı alması Türkiye tarafından terörle mücadele kapsamında memnuniyetle karşılanmıştır. Bu durum iki ülkenin karşı karşıya kaldığı güvenlik sorununda önemli bir adım olarak değerlendirilirken her iki tarafın da iş birliği niyetini güçlendirmektedir.

Yine bu görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Bağdat ziyareti sırasında mutabık kalınan 15 yaş altı ve 50 yaş üstü Irak vatandaşları için vize serbestisi uygulamasının da 1 Eylül itibariyle başlatılmasına karar verilmiştir. Türkiye’ye en çok göç veren ülkelerden biri olan Irak ile vize uygulamasının kaldırılması tartışmalı bir karardır. Bu durumu turizm kapsamında değerlendirmek optimist bir bakış açısı olacaktır. Öncelikle vize uygulaması karşılıklı şekilde kaldırılmamıştır. Türk vatandaşları Irak’a gitmek için hala vize uygulamasına tabidir. İkinci olarak, “15 yaş altı ve 50 yaş üstü” sınırlamasından bu kararın eminlikle verilmediği, tereddüt barındırdığı açıkça anlaşılmaktadır.

Türkiye bugün, sadece resmi rakamlara göre 5 milyona yakın düzensiz göçmen barındırmaktadır ve bu göçmenlerin neredeyse tamamına yakını başta Suriye, Afganistan ve Irak olmak üzere Orta Doğu’dan gelen göçmenlerdir. Bu bağlamda ekonomik, sosyal ve siyasal anlamda büyük bir yükün altında olan Türkiye için bu karar yeni bir göç dalgası riski ile var olan sorunların derinleşmesi anlamına gelmektedir. Öte yandan PKK’nın Irak’taki varlığı Türkiye için ciddi bir problem oluştururken güvenliği tehdit etmektedir. Vize serbestisi potansiyel tehdidin ülkeye girişini kolaylaştıracaktır. Bu kararın Türkiye için ortaya çıkartacağı durumlar gelecek günlerde görülecektir.