İsrail Savunma Bakanı'nın Türkiye Ziyareti

İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz 27 Ekim 2022 Türkiye’ye resmi ziyarette bulundu. İsrail Savunma Bakanı Gantz, ekibiyle birlikte Anıtkabir’i ziyaret etmesinin ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüştü. 

Bakan Akar geçtiğimiz günlerde Gantz ile görüşeceğini dile getirerek, "Yıllardan sonra ilk defa bu düzeyde bir ziyaret olacak. Genel durumu değerlendireceğiz. Bizim politikamız, görüşlerimiz belli. Türkiye Cumhuriyeti devleti son derece şeffaf bir politika uyguluyor, bunları anlatacağız. Gelişmelere göre de müteakip safhaların neler getireceğini göreceğiz" ifadelerini kullanmıştı.

Görüşme sonrasında ortak basın toplantısı düzenlendi. Bakan Hulusi Akar, Türkiye ve İsrail bölgenin önemli aktörleri olduğunu belirterek, bu temasların Türkiye’nin İsrail ile olan ilişkilerinin savunma, güvenlik ve enerji gibi alanlarda gelişmelere katkı sağlayacağını düşündüğünü belirtti. Bakan Akar, görüşmenin verimli bir şekilde gerçekleştiğini aktararak, "politikamızın gereklerini, politikamızla ilgili konuları, görüşlerimizi, değerlendirmelerimizi, hassasiyetlerimizi kendilerine çok açık bir dille ifade ettik. Özellikle bölgemizdeki istikrar, iş birliği ve güvenliğin daha da gelişmesi bakımından neler yapılabileceği konusunda karşılıklı bilgi ve görüş alışverişinde bulunduk" ifadelerini kullandı.

İsrail Savunma Bakanı Gantz de Ankara’da bulunmaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek, şunları söyledi: "Kapılar açıldı ve ticaret, turizm, sanayi ve daha birçok alanda iş birliği için büyük bir potansiyel var. Türkiye ve İsrail tarihte zengin bir temel üzerinde modern ve gelişmiş toplumlar inşa etti. Geleceğimiz umut vadediyor ancak bu, dünya ve bölgede istikrar ve güvenliği sürdürecek ortak çıkarlarımıza bağlı. Sayın bakan ile görüşmemizde ele aldığımız gibi gelecekte iş birliğine yönelik birçok alan bulunmaktadır. Bu, bölgemizdeki tartışmalara yönelik diplomatik çözümlerin takibini içeriyor. "

TÜRKSAM Haber Analiz

2010 yılında İsrail’in Mavi Marmara saldırısının ardından Türkiye-İsrail diplomatik ilişkileri kopma noktasına gelmiş, diplomatik temsili maslahatgüzar seviyesine düşürülmüş ve askeri anlaşmalar askıya alınmıştı. 2016 yılında İsrail eski Başbakanı Bünyamin Netanyahu, Türkiye’den özür dilemesi ikili ilişkilerin yumuşayacağına dair beklenti yaratsa da önemli bir gelişme kaydedilememiştir. 2017 yılında ABD eski Başkanı Donald Trump tek taraflı olarak Kudüs’ün İsrail’in başkenti olarak kabul edildiğini açıklamıştır. Türkiye bu gelişmelere diplomatik açıdan kayıtsız kalmamış, bu açıklamanın tek taraflı, hukuksuz ve bölgesel barışa zarar veren bir açıklama olduğunu belirtmiştir. 2018 yılında ABD’nin Kudüs’teki büyükelçilik açılışı Filistinliler tarafından protesto edilmiştir. Protestoculara şiddet uygulanmış 60 filistinli hayatını kaybetmiş binlerce kişi yaralanmıştır. Buna karşılık Türkiye kınayıcı sert söylemlerde bulunmuş ve İsrail - Türkiye arasındaki gerginlik makası iyice açılmıştır.

2022 yılında ise İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, 9 Mart 2022'de Türkiye'ye resmi ziyarette bulunmuştur. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir araya gelen Herzog yapmış oldukları görüşme sonrasında, diplomatik ilişkilerin en üst düzeye çıkarılması ve karşılıklı büyükelçi atanması kararı almıştır. 17 Ağustos 2022’de üst düzey atamalar gerçekleşmiştir.

26 Ekim 2022’de İsrail-Lübnan Deniz Sınır Anlaşması imzalandı. Avrupa’nın doğal gaz merkezi olacağı iddiasında bulunan İsrail, doğal gazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya gönderme niyetinde olduğuna ilişkin açıklamalarda bulunmuştu. Rusya-Ukrayna savaşı sürecinde, stratejik konumu sebebiyle Türkiye’nin lojistik olarak önemli bir geçiş merkezi durumun olması ve çok yönlü dış politika yürütüyor olması İsrail’in ikili ilişkileri düzeltme hamlesine yönelik etkili bir durum olmuştur.

İsrail Savunma Bakanı Gantz'ın "kapılar açıldı ve ticaret, turizm, sanayi ve daha birçok alanda iş birliği için büyük bir potansiyel var" ifadesinde bulunması İsrail'in Türkiye ile çok yönlü olarak iş birliği niyetinde olduğu açıkça anlaşılmaktadır. Bölgesel tehditlere karşı da asker-savunma düzeyinde iş birliğine açık olduğunu ifade eden Gantz'ın bu ziyareti, 12 yılın ardından İsrail-Türkiye İlişkilerinin seyrini değiştireceği öngörülebilir.