Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasım ayına ilişkin enflasyon rakamlarını açıkladı. Tüketici Fiyat Endeksi kasım ayında yüzde 2,88 artış gösterdi. Yıllık enflasyon yüzde 84,39 oldu.

TÜFE'deki değişim kasım ayından bir önceki aya göre yüzde 2,88, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 62,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,39 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 70,36 olarak gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2022 yılı kasım ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -1,42 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2022 yılı kasım ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,75 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.

Peki bu enflasyon ne ifade ediyor?

Enflasyon oranının önceki aya ya da döneme göre daha düşük çıkması, fiyatların aşağı indiğini, tüketim maddelerinin ucuzladığını değil fiyat artışlarının karşılaştırılan dönemlere göre daha az olduğunu gösteriyor.

Örneğin bu yıl ve geçen yılın aylık TÜFE oranları, geçen yıl kasım ayı fiyatlarının ekim ayına göre yüzde 3,51, bu yıl ise aynı aylara göre yüzde 2,88 arttığını gösteriyor.

Bu yıl kasımda yüzde 84,39’a inen yıllık enflasyon, kasım sonu itibariyle son bir yılda fiyatlar genel düzeyinin bu oranda yükseldiğini ortaya koyuyor. Yıllık enflasyonun ekim sonundaki yüzde 85,51’lik düzeyinden bu düzeye inmesi de fiyatların kasım sonu itibariyle son bir yılda, ekim sonu itibariyle de son bir yıldakine göre düştüğünü değil, daha az arttığı anlamına geliyor.

Önümüzdeki aylarda enflasyonun seyri ne olacak?

Kasım ayı enflasyonunda %2,88’lik bir artış gerçekleşti. Bu artış geçen dönem kasım ayının altında kaldığı için yıllık enflasyonda 1,12 puanlık bir azalış oldu. Bu azalışla birlikte son 17 ayda yıllık enflasyonda ilk kez yıllık bazda bir azalış gerçekleşti.

Ekonomi ve finans bilimlerinde bu iniş veya çıkışlardan sonra normal duruma dönüşe baz etkisiyle oluşan değişim ya da kısaca “baz etkisi” adı veriliyor. İki dönem arasındaki değişim hesaplanırken, değişime esas alınan dönemde normalden önemli ölçüde düşük veya yüksek bir gerçekleşme olmuş ve karşılaştırılan dönemde aynı anormallik tekrarlanmamışsa bu kez gerçekleşme normal düzeyde oluşacak ve söz konusu göstergede hızlı bir düşüş ya da artış ortaya çıkacaktır.

Tüketici fiyat artışlarında yavaşlama eğilimi sürdüğü takdirde aralık ayı enflasyonunun %72,81 olacağını ve bu düşüş trendinin seçimlere kadar devam edeceğini tahmin ediyoruz. Bu düşüşlerin sebebi de belirttiğimiz üzere baz etkisi olacaktır.

Önümüzdeki dönemlerde belirttiğimiz üzere hükümet, enflasyonda yaşanacak sert düşüşlerin sebebini, faiz politikalarının etkisi olarak savunacak ve kendine pay çıkaracaktır. Faiz politikalarının enflasyonu dönem sonunda düşürdüğünü ve hipotezlerinin geçerli olduğunu dile getireceklerdir. Fakat bu düşüşler faiz politikalarından değil baz etkisi sebebiyle gerçekleşecektir. Enflasyonun düşmesine rağmen hayat pahalılığı devam edecek, sadece artışların hızı yavaşlayacaktır. Enflasyon ve genel ülke ekonomisinin düzelmesi, hayat standartlarının yükselmesi için yapısal reformlara, geçerli politikalara ve akılcı yaklaşımlara ihtiyaç vardır.