Şusa'daki Protestoların Temel Sebebi Nedir?
Kaynak: Daily Sabah
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı pazar günü yaptığı açıklamada, Azerbaycan'ın bir grup yetkilisinin bölgeye girişinin yasaklanmasının ardından kurtarılan Karabağ topraklarındaki doğal kaynakların "yasadışı sömürüsüne" ilişkin Rusya'ya diplomatik nota gönderdiğini duyurdu.
Bakanlık, Bakü'nün doğal kaynakların "yasadışı sömürüsünü" önlemek ve çevre üzerindeki olumsuz etkisini ortadan kaldırmak için bölgedeki Rus barışı koruma birliğinin komutanlığına defalarca başvurduğunu, ancak sonuç alınamadığını söyledi.
"Azerbaycan'ın edindiği bilgilere göre, özellikle Kızılbulag altın ve Demirli bakır-molibden madenlerinde doğal kaynakların yasa dışı işletilmesi ve yağmalanması ... gözleniyor."
"Varılan anlaşma ile Azerbaycan temsilcilerinin söz konusu madenlere engelsiz erişiminin sağlanması tekrar çağrıldı."
Bildiride, iki taraf arasında müzakerelerin yapıldığı ve cumartesi günü anlaşmaya varıldığı ancak yine de Bakü'den yetkililerin bölgeyi ziyaret etmesinin engellendiği kaydedildi.
TÜRKSAM Haber Analiz
Şuşa’nın ve tabi Karabağ’ın kurtarılmasından bu yana Ermenistan II. Karabağ Savaşı yenilgisini kabullenmemeye devam etti. Bunu gerek anlaşma metnini imzalamaktan kaçarak gerekse bölgede geri adım atması gereken yerlerde oldukça yavaş hareket ederek gösterdi. Şuşa bölgesindeki yer altı kaynaklarının da hala daha illegal olarak işletilmesinin ardından Azerbaycan bölgede bulunan Rus gözlem güçlerinin adım atmasını bekledi ve Rusya’ya sessizliği karşısında nota verdi. Yine de sonuç alamayan Azerbaycanlılar bölgeye geçerek protesto yapmaya başladılar. Protestoların çıkış yanı her ne kadar madenlerin illegal işletilmesi olarak görülse de bir diğer nedeni de Ermenilerin bölgede gerçekleştirmesi gereken bazı sorumlulukları oldukça ağır bir şekilde geçekleştirerek anlaşmaya varılmasına rağmen bazı maddelere uymamaya devam etmektedir.
Protestoların başlaması ile Rus gücü ile karşı karşıya kalan Azerbaycan Türkleri tarih boyunca bu durumla pek çok kez karşı karşıya kaldılar. Rus askerlerin Lâçin Hankendi yolunu kapatması ve geçişi engellemesi protestolarda korkulduğunun da göstergesi haline geldi.
Bölgede eylemcilerin istekleri oldukça net; uluslararası hukuka uygun ve yapılan anlaşmalara bağlı kalınarak Rus ve Ermeni askerlerinin Şuşa Beyannamesine göre boşaltılmasına yönelik. Yabancı basında yer alana haberlere bakıldığında ise mağduriyet yaratmaya çalışan Ermenilerin iş başında olduğu görülüyor. Bazı yabancı Ermeni yanlısı haber sayfalarında bölgedeki Ermenilerin elektriklerinin kesildiğine yönelik mağdur edebiyatı yapıldığı görüldü.
Protestoların üçüncü gününde eylemcilerin sayılarının arttığı ve pek çok sayıda Azerbaycan STK’larının da destek için bölgeye geldikleri biliniyor. Şuşa’da yapılan bu mücadelede Azerbaycan uluslararası kamuoyuna haklı isteklerini anlatmaya devam etmelidir.