Sırbistan, bir süredir Avrupa dışından çok sayıda ülkeden gelen turist sayısında artış yaşamaktadır. Bu durumun altında yatan neden ise Balkan ülkesinin, tehlikeli bir deniz geçişini riske atmadan Avrupa'ya ulaşmak isteyen göçmenler için ideal bir güzergahta olmasıdır. Sırbistan'ın sıkı olmayan giriş kuralları Avrupa’ya gitmek isteyenlerin işini kolaylaştırmakta ve Avrupa ülkesine girmek için vizeye ihtiyaç duymayan Afrika ve Asya ülkelerinden insanlar bu güzergahı kullanmaktadır. Ancak Sırbistan, katılmak istediği Avrupa Birliği'nden vize uygulamasını değiştirme konusunda baskı görüyor. AB, Sırbistan'ın giriş kurallarını birliğe uygun hale getirmesini istiyor.

AB yetkilileri, son aylarda Sırbistan'a ve diğer Batı Balkan ülkelerine turist olarak giren binlerce yolcunun sonunda AB üye ülkelerinde sığınma talebinde bulunduğunu ifade ettiler. AB, hali hazırda Ukrayna'dan gelen milyonlarca mülteciye ev sahipliği yapmaktadır. Bunun yanı sıra savaşın neden olduğu fiyat artışları ve enerji krizi gibi sorunlar da üye ülkeler için sorun arz etmektedir. Baskının bir kısmını hafifletmeyi uman Sırbistan, (Arnavutluk, Bosna ve Karadağ gibi AB üyeliği isteyen diğer Batı Balkan ülkeleriyle birlikte) ülkeye giriş kurallarını bloğun kurallarıyla uyumlu hale getirmek zorunda kaldı.

Avrupa İçişleri içişlerinden sorumlu üyesi Ylva Johansson, Fransa'nın Strazburg kentindeki Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu sırasında basın toplantısı düzenledi.

Batı Balkan güzergahından Avusturya, Macaristan ve Belçika gibi AB ülkelerine düzensiz göçün çok ciddi şekilde arttığını belirten Johansson, bu kişilerin vizesiz şekilde Sırbistan'a, oradan da iltica için AB ülkelerine gittiğini söyledi.

Johansson, "Özellikle Hindistanlıların sayısında çok ciddi artış görüyoruz. Avusturya'da geçen ay en fazla iltica başvurusu yapanlar Hindistan vatandaşları oldu. Küba vatandaşlarının sayısında çok ciddi artış var. Özellikle Belçika'ya giden Burundililer'de ciddi artış görüyoruz. Bu ülkelerin vatandaşları AB'de genellikle çok nadir iltica hakkı elde ediyor." dedi. Bu kişilerin "büyük ihtimalle korunmaya ihtiyaç duyan mülteciler olmadığını" belirten Johansson, bu nedenle Sırbistan'dan bu geçişleri engellemesini istediklerini bildirdi. "Sırbistan'dan çok olumlu karşılık aldık. Bu yönde ilerleme bekliyoruz” sözleri ile umudunu ifade etti.

Sırbistan'ın Hindistan, Küba, Tunus ve Burundi gibi ülkelerle vizesiz seyahat politikası, Belgrad Havalimanı'nı bu ülkelerden gelen göçmenler için alternatif bir giriş noktası haline gelmişti. AB'nin iltica dairesine göre, temmuz ayında Hindistan'dan insanlar ilk kez sığınma talebinde bulunan ilk 10 milliyet grubuna girdi.

Bu ay Sırbistan, Burundi vatandaşları için vize uygulaması başlattı ve gelecek ay Tunuslular için de aynısını yapacağını duyurdu. Yıl sonuna kadar daha fazla ülke için bu tür önlemler alınacak.

AB yönetimi, 2012'den beri Birlik üyeliğine aday olan Sırbistan'ın vize kurallarını AB ile uyumlu hale getirmesini ve birçok ülke vatandaşının vizesiz seyahatine izin vermemesini istiyor.

AB yetkilileri, bu yıl başından beri AB ülkelerine Batı Balkan rotasından 106 bin kişinin girdiğini, bu sayının geçen yıla göre yüzde 170 artış anlamına geldiğini belirtiyor.

'Balkan rotası' Türkiye ve Yunanistan üzerinden başlayıp, Kuzey Makedonya ve Bulgaristan üzerinden geçerek Sırbistan'a ve AB üyeleri Macaristan, Romanya ve Hırvatistan sınırlarına uzanıyor. Kötü hava koşullarının Ege Denizi üzerinde daha çok tehlike oluşturduğu sonbahar ve kış aylarında Balkan rotasının kullanımında artış yaşanıyor.

TÜRKSAM Haber Analiz

Sırbistan'ın Hindistan, Tunus, Suriye, Burundi gibi ülkelerle vizesiz seyahat anlaşmaları bulunuyor. AB ile de kısa süreli seyahatler için vizesiz seyahat anlaşması bulunan Sırbistan'dan AB ülkelerine geçişlerin nispeten kolay olduğu belirtiliyor. Bu noktada Sırbistan’ın giriş çıkışlarının tek taraflı ele alınamayacağını dile getirmek gerekir. Sırbistan daha ayrıntılı incelendiğinde AB’nin hukuka aykırı geri itme politikası uyguladığı tampon ülkesidir. Sırbistan ile ilgili olarak yayımlanan rapor bu durumun kanıtı niteliğindedir. Rapor; Sırbistan’ın “göç akınlarının yönetilmesinde” yaptığı katkıdan bahsetmektedir. Bununla birlikte BMMYK 2020 yılında komşu ülkelerden Sırbistan’a itilen kişi sayısını 3115 olarak açıklamıştır.

Sırbistan 22 Aralık 2009'da Avrupa Birliği üyeliğine resmen başvurdu. Katılım müzakereleri şu anda devam ediyor. Sırbistan'ın müzakerelerini 2024 sonuna kadar tamamlaması ve 2025 yılına kadar Birliğe katılmasına izin vermesi bekleniyor. Haberde yer aldığı üzere Sırbistan şartlarını Avrupa Birliği ne derse ona göre şekillendirmeye çalışsa da halkın aslında eskisi gibi istekli olmadığı da biliniyor. Avrupa Birliği, kendisine doğru yönelen işgücünde belirleyici bir aktör olarak kalmak ve sahip olduğu kaldıraç gücünü korumak istiyorsa, göç ve mülteciler konusunda Sırbistan hükümetine ya da bir diğer Batı Balkan hükümetine bağımlı olmaktan kaçınmak zorundadır. Aynı zamanda sistem ve kuralların net oturması gerektiğinden de bahsetmek gerekir. Kuralların muğlaklığı siyasi menfaatlerle oluşturulan geçici nitelikte anlaşmalarla örtülmeye çalışmaktadır.