"Tahıl koridoru’’ anlaşmasıyla ilgili kaygılarını Birleşmiş Milletler ile paylaşan Rusya, taleplerinin karşılanmaması halinde gelecek ay anlaşmayı yenilememeyi planlıyor. 

Ne olmuştu? 

Ukrayna dünyanın başlıca tahıl üreticilerinden biriydi ancak Rusya ile savaş sürecinde ihracat durdu. Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arabuluculuğunda yapılan görüşmelerin ardından 22 Temmuz 2022’de Ukrayna ve Rusya, tahıl ürünlerinin Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına taşınmasına olanak sağlayan anlaşmaya imza attı. 

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan anlaşma ile ilgili "Küresel gıda krizinin çözümünde büyük rol oynayacak bu girişim ülkelerimiz ve insanlık için hayırlı olsun. Bu adımla yaşanan sıcak hava dalgası ve kuraklığın sebep olacağı verim kaybının yol açacağı muhtemel ilave fiyat artışlarının önüne geçilecektir" demişti. Taraflar birbiriyle anlaşmaya imza atamadığı için onun yerine iki farklı anlaşma yapıldı. Türkiye, Ukrayna ve BM bir anlaşma imzalarken Türkiye, Rusya ve BM ise başka bir anlaşma imzaladı. 

Rusya kendi tahıl ve gübresini ihraç etme konusunda teminat elde etmişti. Ancak Rusya hâlâ gıda ve gübre ihracatını yapamadığı için şikâyetlerini dile getirdi. Anlaşmanın hayata geçmesi, küresel gıda krizinin çözülmesi için büyük önem taşıyordu. Rusya’nın Cenevre’deki BM temsilcisi Gennady Gatilov, Rusya’nın içinde şikâyetlerin sıralandığı bir mektubu BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e ilettiğini belirtti. BM yetkilileri 16 Ekim 2022 Pazar günü Moskova’da anlaşmanın yenilenmesini görüşecek.

Reuters’in haberine göre, Gatilov, “Eğer anlaşmanın Rusya tarafında bir şeyin olduğunu görmezsek, o zaman, bizi bağışlayın, buna farklı bir şekilde bakmak zorunda kalacağız” dedi. 

Rusya’nın bu kaygılar nedeniyle anlaşmadan desteğini çekme olasılığıyla ilgili bir soruya ise "Böyle bir ihtimal var. Tahıl teslimatına karşı değiliz. Ama anlaşma eşit ve adil olmalı. Tüm taraflarca eşit olarak uygulanmalı" diye konuştu.

Tahıl anlaşması savaş döneminin şartlarında iyi bir anlaşma olarak görülmüş olsa da gıda problemine çözüm getirmeyeceği aşikardır. Mevcut gelişmeler ve uluslararası konjonktüre bakıldığında Rusya ile Ukrayna arasındaki ilişkilerin de düzelmeyeceği barizdir. Ukrayna için faydalı olan bu anlaşma Rusya’ya istediği verimi vermemiştir. Bu durumda Rusya’nın anlaşmayı uzatmama ihtimali yüksektir.