Kaynak: LBC, 12 Aralık 2022

Binlerce gösterici, istifasını talep etmek ve kendisinin ve Kongre'nin yerini alacak seçimlerin planlanmasını talep etmek için sokaklara dökülüyor. Peru'nun en yeni Cumhurbaşkanı Dina Boluarte, Pazartesi günü erken saatlerde protestocuların taleplerine boyun eğdi ve ulusal bir televizyonda Kongre'ye seçimleri hızlandırmak için bir öneri göndereceğini duyurdu.

Boluarte'nin kararı, pazar günü binlerce göstericinin istifa etmesi ve kendisinin ve Kongre'nin yerini alacak seçimlerin planlanması talebiyle Peru çevresinde bir gün daha sokaklara çıkmasından sonra geldi. Protestolar sırasında iki kişinin öldüğü belirtildi.

Devam eden siyasi krizde, gösteri yapanların çoğu, görevden alma oylaması öncesinde Kongre'yi feshetmeye çalıştıktan sonra Çarşamba günü politikacılar tarafından görevden alınan merkez sol cumhurbaşkanı Pedro Castillo'nun gözaltından serbest bırakılmasını talep ediyor. Çevik kuvvet polisinin protestocuları geri püskürtmek için göz yaşartıcı gaz kullandığı başkent Lima'da da yüzlerce kişi protesto gösterisi yaptı. Protestocular bir polis karakolunu ateşe verdi, silahlı kuvvetler tarafından kullanılan küçük bir havaalanına zarar verdi ve sokaklarda yürüdü.

TÜRKSAM Haber Analizi

Peru, Güney Amerika kıtasında bulunan bir ülkedir ve komşuları şunlardır:

Kuzeyde: Ekvador ve Kolombiya, Doğuda: Brezilya ve Bolivya, Güneyde: Chile, Batıda: Pacific Okyanusu

Peru, bu komşuları sayesinde Güney Amerika kıtasının en geniş sınırına sahip ülkedir. Bu sınırlar sayesinde Peru, Güney Amerika kıtasında önemli bir coğrafi konuma sahiptir.

Peru, 20. yüzyılın başlarından itibaren zorlu bir siyasi geçmişe sahip olmuştur. Bu dönemde, ülke içinde birçok askeri darbe, sivil darbe ve hükümet değişiklikleri olmuştur. Bunların yanı sıra, 1980'lerin ortalarından itibaren ülkede büyük ölçüde aşırılık ve şiddet içeren bir terör hareketi olan Sendero Luminoso (İşaret Yolu) da ortaya çıkmıştır.

Sendero Luminoso, İşaret Yolu anlamına gelen bir terör örgütüdür. Peru'da 1980'lerin ortalarından itibaren faaliyet göstermiştir. Örgüt, solcu ve sosyalist bir ideolojiye sahip olup, ülkedeki sosyal adaletsizliği ve yönetimdeki insan hakları ihlallerini protesto etmek amacıyla eylemler yapmıştır. Bununla birlikte, Sendero Luminoso'nun yöntemleri aşırı ve şiddet içermektedir. Örgüt, sivil ve askeri hedeflere saldırarak yüzlerce insanı öldürmüştür.

Peru siyasi tarihinde birçok darbe olmuştur. Bunların bazıları, yönetimi ele geçirme amacıyla yapılmış askeri darbelerdir. Örneğin, 1948'de Manuel A. Odría, 1968'de Juan Velasco Alvarado ve 1992'de Alberto Fujimori gibi askeri liderler darbe ile iktidara gelmişlerdir. Bununla birlikte, Peru'da ayrıca sivil darbeler de olmuştur. Örneğin, 1962'de Fernando Belaúnde Terry ve 1990'da Valentín Paniagua gibi sivil liderler darbe ile iktidara gelmişlerdir.

Peru’nun siyasi tarihine baktığımızda oldukça çalkantılı dönemler geçirdiğini görmekteyiz. Yakın tarihte de Peru’da bazı siyasi krizler çıkmıştır. Cumhurbaşkanı Kongre’nin feshedildiğini ve acil durum hükümetinin kurulduğunu duyurması sonrası Kongre tarafından görevinden azledilip gözaltına alınmıştı. Castillo’nun göz altına alınmasıyla yardımcısı ve Peru’nun ilk kadın başbakanı olan Dina Boluarte göreve geldi. Dina protestoların artırarak devam etmesiyle birlikte bazı açıklamalarda bulundu ve kısmen geri adım attı. Peru siyasi çalkantılarından yakın zamanda kurtulabilecek gibi durmamaktadır. Kimi protestocular göz altına alınan eski lideri desteklerken kimilerine göre de diktatör olarak görülmektedir. Bu süreçte Castillo’nun yargılanması da protestoların bir grubunun artmasına neden olabileceği söylenebilir. İran’da da devam eden süreç yaşanırken İran’daki rejimin geri adım atsa da idamlara devam etmesi ve çok daha fazla sert güç kullanması dikkat çekmektedir.