Kaynak: The Guardian, 02 Temmuz 2024

Ukrayna'ya yardımı eleştiren açıklamalarıyla bilinen Macaristan Başbakanı, Kiev’e ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Kiev'e sürpriz bir ziyaret gerçekleştirerek Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüşmelerde bulundu. AB üye ülkeleri arasında Rus yanlısı olarak bilinen Orbán, Batı'nın Ukrayna'ya yardımına yönelik eleştirileriyle tanınıyor.

Orbán'ın bu ziyareti, Macaristan'ın yıl sonuna kadar sürecek olan Avrupa Birliği dönem başkanlığını devralmasının bir gün sonrasına denk geldi. Macaristan'ın iç hukukun üstünlüğü ve dış politika konularında Brüksel ile sık sık yaşadığı anlaşmazlıklar, birçok Avrupalı politikacıyı rahatsız etti.

Orbán, Zelenskiy ile el sıkıştığı bir fotoğrafın altında Facebook'ta, "Macaristan'ın başkanlığının amacı, Avrupa Birliği'nin önündeki zorlukların çözümüne katkıda bulunmaktır. Bu yüzden ilk seyahatim Kiev'e oldu." diye yazdı.

Kiev'deki ortak basın toplantısında, Zelenskiy, iki lider arasındaki görüşmelerin gelecekte Ukrayna ve Macaristan arasında bir anlaşmanın temelini oluşturabileceğini söyledi. Orbán ise Ukraynalı mevkidaşından barış görüşmelerini hızlandırabilecek hızlı bir ateşkesi değerlendirmesini istediğini belirtti. Orbán’ın açıklamalarına Zelenskiy yanıt vermedi.

Orbán'ın, on yıl aradan sonra Ukrayna'ya yapmış olduğu bu ziyaret iki devlet arasındaki gergin ilişkilere rağmen ince bir jest olarak değerlendiriliyor. Macaristan, Orbán'ın Rusya ile yakın ilişkilerini sürdürmesi ve Ukrayna'ya silah göndermeyi reddetmesi nedeniyle diğer NATO ülkeleriyle de ters düşmüş durumda.

Kremlin, Orbán'ın Kiev ziyaretini küçümseyici açıklamalarda bulundu ve bu geziden herhangi bir beklentileri olmadığını belirtti. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Macar liderin sadece ülkesi adına AB başkanlığı görevini yerine getirdiğini söyledi.

Macaristan, geçen ay, Budapeşte'nin yardıma dahil olmadığı sürece NATO'nun Ukrayna'ya destek sağlama kararlarını engellemeyeceğini açıkladı. Kendisini "illiberal" bir lider olarak tanımlayan Orbán, ayrıca Macaristan’ın güçlerinin ve mali kaynaklarının Ukrayna'yı desteklemeye taahhüt edilmeyeceği garantisiyle Mark Rutte'yi NATO’nun bir sonraki başkanı olarak destekledi.

Budapeşte'de konuyla ilgili bilgi sahibi olan bir kaynak, Orbán'ın Kiev'e gitme planının, iki ülke sınırına yakın Ukrayna'nın batısında yaşayan Macar kökenli azınlık hakları konusundaki uzun müzakerelerden sonra şekillendiğini söyledi: "Görüşmenin ön koşulu, milliyet hakları konusunun çözülmesiydi. Son haftalarda bir anlaşmaya varıldı. Bunu bir başarı olarak ilan edebilecekler" dedi.

TÜRKSAM Haber Analiz

Viktor Orbán’ın Kiev ziyareti, Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın ve Avrupa’daki jeopolitik dinamiklerin karmaşıklığını yansıtan önemli bir gelişmedir. Orbán, Batı’nın Ukrayna’ya yönelik yardımlarını eleştiren ve Rusya ile yakın ilişkilerini sürdüren bir lider olarak biliniyor. Bu bağlamda, Kiev’e yaptığı sürpriz ziyaret, pek çok açıdan dikkat çekicidir.

Orbán’ın ziyareti, Macaristan'ın AB Dönem Başkanlığı’nı devralmasının hemen ardından geldi. Bu durum, Orbán’ın Avrupa’daki liderlik rolünü pekiştirmek ve Macaristan’ın uluslararası arenadaki konumunu güçlendirmek için stratejik bir hamle olarak değerlendirilebilir. Orbán’ın Kiev’e yaptığı ilk ziyaret olması, Macaristan’ın Ukrayna ile olan gerilimli ilişkilerini dönemsel de olsa iyileştirme niyetinde olabileceğini gösteriyor.

Zelenskiy ve Orbán arasındaki görüşmeler, iki ülke arasındaki ilişkilerde yeni bir sayfa açabilir. Zelenskiy, bu görüşmeleri gelecekteki bir anlaşmanın temeli olarak değerlendirirken, Orbán hızlı bir ateşkes çağrısında bulunarak barış görüşmelerinin hızlandırılmasını talep etti. Ancak, Zelenskiy’nin bu talebe yanıt vermemesi, Ukrayna’nın Rusya karşısında temkinli bir tutum sergilediğini gösteriyor.

Orbán’ın ziyareti, özellikle Rusya ile olan ilişkileri açısından da önemlidir. Kremlin’in ziyaretine karşı tepkisizliği ve herhangi bir beklenti içinde olmaması, Moskova’nın Orbán’ın hamlesini sadece diplomatik bir gereklilik olarak gördüğünü ortaya koyuyor. Ancak, Orbán’ın Rusya ile olan güçlü ilişkileri ve Dışişleri Bakanı’nın sık sık Moskova’yı ziyaret etmesi, Macaristan’ın Rusya ile olan bağlarını sürdürme niyetini koruduğunu gösteriyor.

Bu ziyaretin bir diğer önemli yönü, Macar kökenli azınlık hakları konusundaki anlaşmazlıkların çözülmesiyle ilgili yapılan müzakerelerdir. Bu durum, Orbán’ın Ukrayna ile olan ilişkilerini düzeltme ve azınlık hakları konusunda bir başarı elde etme çabası olarak değerlendirilebilir. Ancak, eleştirmenler Orbán’ın bu konuyu, Rusya yanlısı politikalarını desteklemek için bir araç olarak kullandığını öne sürüyor.

Sonuç olarak, Viktor Orbán’ın Kiev ziyareti, Avrupa’nın karmaşık jeopolitik ortamında önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor. Bu ziyaret, Macaristan’ın uluslararası ilişkilerini yeniden şekillendirme çabası olarak değerlendirilebilirken, Ukrayna ile olan gerilimleri azaltma ve Rusya ile olan bağlarını koruma stratejisinin bir parçası olarak da görülebilir. Orbán’ın bu hamlesi, Avrupa’daki liderler arasında çeşitli tepkilere yol açacak ve önümüzdeki dönemde uluslararası diplomasiyi nasıl etkileyeceği merakla beklenmektedir.