Kaynak: AA, 1 Ocak 2023

Kosovalılar Şengen bölges'ne vizesiz seyahat etmeye başladı.  Kosova vatandaşları, 2024 yılına Şengen bölgesine vizesiz seyahat hakkını elde ederek başladı. Kosova Başbakanı Albin Kurti ile Dışişleri ve Diaspora Bakanı Donika Gervalla-Schwarz, Priştine'deki Uluslararası Adem Jashari Havalimanı'ndan Avusturya'nın başkenti Viyana'ya vizesiz seyahat edecek yolcuları uğurladı. Başbakan Kurti, buradaki konuşmasında, vizesiz seyahat imkânının gece yarısından sonra yürürlüğe girmesiyle Kosova'ya yapılan bir haksızlığın ortadan kaldırıldığını söyledi.

 TÜRKSAM Haber Analizi

1 Ocak 2024 tarihi itibariyle Kosova vatandaşlarının Şengen bölgesine vizesiz seyahat etmeye başlaması, Avrupa Birliği’nin mevcut politikalarına oldukça uygun bir karar olarak değerlendirilebilir.  Bu kararın olası sonuçlarını daha iyi anlayabilmek adına, öncelikle Kosova vatandaşlarının Şengen bölgesine nasıl bir süreçte vizesiz giriş hakkı kazandığına göz atmak gerekmektedir.

Kosova’nın Şengen bölgesine vizesiz seyahat etme hakkı kazanmasıyla sonuçlanan süreç 2012 yılında Avrupa Birliği (AB) kurumlarının Kosova’ya 95 kriterli yapılacak listesi şart koşmasıyla başlamıştır. Bu süreç Kosova'nın bazı kriterleri yerine getirememesi ve AB tarafının yeni kriterler ekleyerek bu konudaki isteksizliği nedeniyle birçok kez bitme noktasına gelmiştir.

AB özelikle Kosova- Sırbistan arasındaki gerilimi yönetmek için bu süreci çoğu zaman kullanmıştır. Buradan hareketle AB’nin Sırbistan ile diyaloğu dâhil, Kosova'nın birçok konuda atmasını istediği adımlar için vizesiz seyahati adeta "yem" veya "ödül" olarak kullandığını söylemek yanlış olmayacaktır. Kosovalı siyasetçiler de vizesiz seyahat hakkının kazanılmasını süreç içerisinde gerçekleşen tüm seçimlerin kampanyalarında ana vaat olarak kullanmışlardır.

Kosova'nın yaklaşık her üç vatandaşından biri Avrupa ülkelerinde yaşamaktadır bu yüzden Kosovalılar için vize muafiyeti turistik ziyaretten çok daha fazlasını ifade etmektedir. Kosovalılar, 10 yılı aşan bu süreçte birinci derece yakınlarının doğum, düğün, mezuniyet, taziye gibi en özel anlarında yanlarında olamaması veya yerel kurumların yaptığı araştırmalara göre toplamda "yüz milyonlarca avro" harcayarak ne tür bir cevap geleceğini bilemeden vize başvurusunda bulunmak zorunda kalmaları ciddi mağduriyetlere yol açmıştır. Bu durumda elbette ülkedeki siyasiler için vizesiz seyahat vaadinin oluşmasına dayanak sağlamıştır.

Peki, 2012’den beri devam eden bu süreç neden 1 Ocak 2024 tarihinde son bulmuştur? Kosova, Rusya- Ukrayna Savaşı sonrası AB kurumlarına entegrasyonun ivme kazandığı bir sürece girmiş ve bu süreçte AB yanlısı politikalarını sürdürmüştür. Özellikle Almanya ve Avusturya’nın Kosova’ya verdiği destek sonucunda Fransa ve Hollanda gibi sürece çokta sıcak bakmayan ülkeler ikna edilmiş ve Kosova sonunda AB kurumlardan olumlu cevap alabilmeyi başarmıştır.  Batı Balkan ülkeleri Karadağ ve Kuzey Makedonya 2009, Arnavutluk ve Bosna Hersek 2010 yıllarında Şengen bölgesine vizesiz girme hakkı kazanırken 2024 yılı itibariyle Kosova’da bu kervana katılmıştır.

Bundan sonraki süreçte Kosova hükümetinin kaygılı olduğu en temel şey ise bölgeden Avrupa ülkelerine gidebilecek iş gücü göçüdür. Vizesiz seyahat imkânının başlamasının ardından özellikle gençlerin AB ülkelerine göç edeceği tahmin edilmektedir.