BBC News Türkçe, 7 Kasım 2023

İtalya, Arnavutluk’ta göç merkezleri kurma kararı alındı. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, binlerce yasa dışı göçmenin kalması için Arnavutluk’ta iki göç merkezinin kurulacağını açıkladı. Roma’da Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile düzenledikleri basın toplantısında konuşan Meloni, ilkbaharda açılması beklenen merkezlerin her yıl 36 bin kişiye kadar göçmenin barınmasını sağlayacağını duyurdu.

Plana göre bu merkezlerde İtalyan botları tarafından denizden kurtarılan göçmenler kalacak, İtalyan kıyılarına ulaşan göçmenler buralarda konaklamayacak. Meloni, İtalya’nın iltica ve göçmenlik taleplerini incelerken kişilerin bu merkezlerde kalacağını, planın hamile kadınlar, çocuklar ve hassas bir durumu bulunan kişiler için uygulanmayacağını dile getirdi.

TÜRKSAM Haber Analiz

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama arasında İtalya’ya yasadışı yollarla gelen göçmenlerin Arnavutluk’ta kalacağı 2 göç merkezi kurulması için anlaşma yapıldı. İlk bakışta bu iki ülke arasındaki anlaşma, oldukça avantajlı gibi görünse de hem Arnavutluk’un hem de İtalya’nın uzun zamandan beri yürüttüğü yasadışı göçmen politikalarıyla çelişmektedir.

Bahsi geçen çelişkiyi daha iyi anlamak için ilk olarak Arnavutluk’un göçmen politikasını genel hatlarıyla ele alalım. Arnavutluk'un yasadışı göçmen politikası, ülkenin coğrafi konumu ve geçmişteki göçmen gruplarının farklılıkları göz önüne alındığında karmaşık bir hal almaktadır. Arnavutluk’a göçmen olarak gelen sığınmacıların büyük bir çoğunluğunun asıl hedefi Orta ve Kuzey Avrupa ülkelerine geçmektir. Bu durum Avrupa’yı ciddi şekilde rahatsız etmektedir. Hatta Avrupa yakın geçmişte Arnavutluk’a AB’ye tam üyelik için Türkiye ve diğer Orta Doğu ülkelerine vize getirme şartı koymayı planlandığını açıkladı. Ancak turizm gelirlerinin Arnavutluk ekonomisinde en önemli bir pay sahibi olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda Arnavutluk’un bu uygulamaya çokta sıcak bakmadığını söyleyebiliriz. Çünkü bu uygulama hayata geçerse Arnavutluk’un turist sayısı buna paralel olarak azalacaktır.  Avrupa Birliği’ne girme konusunda istekli olan Arnavutluk son dönemlerde yasadışı göçmenlerle ilgili daha ciddi önlemler alacağını duyurmuştur. Buradan hareketle Arnavutluk'un yasadışı göçmen politikası, uluslararası işbirliği, sınırların güçlendirilmesi ve insani yardım gibi faktörleri dengelemeye çalışmasının yanı sıra kendi ekonomisini de güçlendirmeye yöneliktir denilebilir.

İtalya’nın göçmenlere yönelik politikalarını ele aldığımızda ise şunları rahatlıkla söyleyebiliriz; İtalya'nın son dönemdeki Orta Doğu’dan gelen göçmenlere ve Hristiyan göçmenlere yönelik politikaları karmaşık bir tabloyu yansıtmaktadır. Orta Doğu’dan gelen göçmenlere karşı genellikle sıkı güvenlik önlemleri ve değişken koşullardaki sığınma işlemleri uygulanırken, Hristiyan göçmenlere karşı daha olumlu ve ılımlı bir yaklaşım sergilediklerini söylemek mümkündür. Örneğin, 1998 yılında Arnavutluk ile Yunanistan arasında yaşanan gerilim sırasında İtalya’ya göç eden Katolik Hristiyan Arnavutlar kolaylıkla ülkeye kabul edilirken, Müslüman Arnavutlar çoğunlukla ülkeye alınmamıştır. Buradan hareketle İtalya’nın Müslüman göçmenlere karşı tutumunun yeni olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Bütün bu bilgiler ışığında, İtalya’nın Arnavutluk’u para karşılığında Müslüman Orta Doğulu yasadışı göçmenleri tutacağı bir göçmen deposuna çevirdiği söylenebilir. Böylece İtalya kendi ülkesindeki yasadışı göçmenlerden kaynaklanan güvenlik problemleri çözmüş olacak Arnavutluk’ta ekonomik olarak birazda daha rahatlayacaktır. Ancak bu durum Orta Avrupa ve Kuzey Avrupa’ya Arnavutluk üzerinden iltica etme oranını artırabileceğinden Orta Avrupa ülkeleri tarafından çokta olumlu karşılanmayabilir.