Haber

Kaynak: BBC News, 1 Eylül 2024

Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından rehin tutulan altı kişinin cesetlerinin askerler tarafından bulunması İsrail’de ulusal öfkeye neden oldu. On binlerce protestocu Tel Aviv, Kudüs ve diğer şehirlere akın ederek, Başbakan Binyamin Netanyahu ve hükümetini, 7 Ekim saldırılarında Hamas tarafından rehin alınan kişilerin serbest bırakılması için bir anlaşmaya varmak adına yeterince çaba göstermemekle suçladı.

TÜRKSAM Analiz

7 Ekim 2023'te başlayan Hamas-İsrail Savaşı’nın kökenleri İsrail’in Filistin halkına sergilemiş olduğu baskıcı tutumları dolayısıyla yakın geçmişe dayanmaktadır. Taraflar 2008, 2009, 2012 ve 2014 yıllarında bir dizi çatışmalarda bulunmuş, 7 Ekim 2023'te ise Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın İsrail'e karşı başlattığı saldırı üzerine şiddetli ve uzun soluklu savaş başlamıştır. 11 aydır devam eden savaş, büyük can kayıpları ve derin trajediler ile bilhassa Gazze halkı özelinde uzun süreli travmalara yol açmış ve açmaya devam etmektedir. Ancak bu travmatik durum yalnızca Gazze halkını değil İsrail halkının önemli bir kısmını da etkilemiştir.

İsrail’de aylardır devam eden Netanyahu yönetimine karşı protestolar Gazze'deki 6 İsrailli esirin, İsrail bombardımanı sonucu hayatını kaybetmesi ile tırmanmış, İsrail’de zaten var olan hükümet karşıtı protestoları şiddetlendirmiştir. İsrail ordusunun, Gazze Şeridi'nin Refah kentinde bir tünelde 6 İsrailli esirin cesedine ulaşıldığını açıklamasının ardından, Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları bir video yayınlamıştır. Videoda, İsrailli tutukluların ailelerine hitaben, “Bir anlaşma sağlandığında esirlerin serbest bırakılacağı ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Philadelphi Koridoru'nun kontrolünü şart koşan madde ile esirleri kurtarmak yerine Philadelphi Koridoru’nu tercih ederek esirleri kasten öldürdüğü” ifadeleri yer aldı. Olayın ardından uluslararası kamuoyunda zaten tartışmalı bir isim olan Netanyahu, siyasi nedenlerle Hamas ile esir takası anlaşması yapmamakla suçlanarak tüm dünyanın ardından kendi halkından da tepki görmeye başladı.

Hükümetin ateşkes ve esir takası anlaşması konusunda isteksizliğini eleştiren İsrail’in en büyük işçi sendikası Hisdatrut, “Gazze'deki İsrailli esirler öldürülürken kayıtsız kalamayacaklarını, anlaşmanın her şeyden önemli olduğunu ve bir an önce sağlanması gerektiğini" belirterek halkı greve davet etti. Gazze Şeridi'ndeki İsrailli esirlerin aileleri de sendikanın grev kararını memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu. Bunun üzerine 1 Eylül tarihinde başlayan grev kapsamında, İsrail'in dünyaya açılan kapısı niteliğindeki Tel Aviv'in Ben-Gurion Havalimanı'nda yerel saatle 08.00'den itibaren uçuşlar durduruldu. İsrail genelinde yeme içmeye yönelik işletmeler, sinema salonları ve eğlence mekanları ise esir ailelerine destek için pazar akşamından itibaren kepenk kapatacağını duyurarak müşterilerine "gösterilere katılmaları" çağrısında bulundu. Bazı belediye ve yerel yönetimler de aynı şekilde ülke genelinde greve katılacağını duyururken hukuk firmaları eylemlere katılanlara destek olacağını açıkladı. İsrail'in Kanal11, Kanal12, Kanal13 gibi televizyon kanalları akşam saatlerinde eğlence programlarını iptal ettiklerini bunun yerine "Gazze'deki esirlerle ilgili programlar" yayınlayacaklarını duyurdu. Gösteriyi organize eden gruplar, Tel Aviv'deki protestolara yaklaşık 300 bin kişinin katıldığını, ülke genelinde ise gösterilere katılımın 500 bini aştığını belirtti. Göstericiler ile arbede yaşayan İsrail polisi, atlı birlikler ve ses bombasıyla müdahale etti.

Yaşanan son olaylar, İsrail ile Hamas arasındaki çatışmaların, kamuoyu ve sivil toplum üzerinde derin etkiler yarattığını açıkça göstermektedir. İsrail hükümetinin esir takası konusundaki isteksizliği zaten var olan toplumsal huzursuzluğun artmasına neden olmuştur. Hisdatrut sendikasının grev kararı ve esir ailelerinin tepkisi, hükümetin politikalarının geniş bir kesim tarafından kabul görmediğini ve halkın bu konuda aktif bir tutum sergilediğini ortaya koymaktadır. Günlerce süren protestoların halkın hükümet üzerindeki baskı yaratmak istemesi olarak değerlendirilmesi mümkündür. Bu durum her ne kadar kamuoyu desteğinden yoksun olan Netanyahu hükümetinin izlediği stratejileri yeniden gözden geçirmesi gerektiğini gösterse de, Netanyahu izlediği politikalardaki kararlılığını henüz korumaktadır.