7 Ekim Cumartesi günü İslamî Direniş Hareketi (Hamas)’ın İsrail’e karşı başlattığı ani saldırının ardından günler geçmesine rağmen çatışma dozunu arttırarak devam etmektedir. Uluslararası toplum İsrail-Filistin çatışması ile ilk defa karşılaşmıyor ancak bu kez daha şiddetli bir muharebe yaşanmakta. İsrail ve Filistin taraflarının yaptığı açıklamalarda yüzlerce insanın hayatını kaybettiği, yaralandığı ve rehin alındığı görülmektedir.

Birçok ülkede İsrail ve Filistin taraflarına destek amaçlı protestolar yapıldı. Uluslararası arenada Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna, Almanya, Fransa gibi ülkeler İsrail’e destek açıklamalarında bulunurken Rusya, Filistin’e destek verdiğini açıklamıştır. Hamas’ın İsrail’e saldırmasının ardından İsrail’e ilk destek ABD’den geldi. ABD Başkanı Joe Biden ABD’nin İsrail’in yanında olacağına dikkat çekti.

Tarihsel arka planına bakıldığında ABD, İsrail’i 1948 yılındaki kuruluşunun ardından tanıyan ilk ülke olmuştur. İsrail’in ekonomik ve teknolojik gücü onu politik anlamda güçlü bir konuma ulaştırmaktadır. ABD ile İsrail ilişkilerinin 1967 yılında İsrail ile Mısır, Suriye, Ürdün arasında yaşanan ‘’Altı Gün Savaşı’’ndan sonra İsrail’in galip gelmesiyle olumlu yönde etkilendiğini görmekteyiz. İsrail’in bu stratejik konumu onu ABD’nin orta doğudaki en güvenilir müttefiki haline getirmiştir. ABD, 1970 yılından bu yana BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olduğu için veto yetkisini kullanarak İsrail'i kınayan kararları onlarca kez engellemiştir. ABD tarafından İsrail’e her yıl 3 milyar doların üzerinde askeri destek sağlanmaktadır. Bu desteğin yanı sıra İsrail ordusunu güçlendirmek için ortak tatbikatlar, araştırmalar da yapılmaktadır. Askeri iş birliğinin yanı sıra ticaret anlamında da büyük iş birlikler bulunmaktadır. ABD’nin 40. Başkanı Ronald Reagan’ın ikinci başkanlık döneminde (1985-89) İsrail’e NATO ülkeleri dışındaki en önemli müttefik statüsü verilmiştir. İsrail’e maddi ve askeri destek veren ABD, 1985 yılında bir de serbest ticaret anlaşması imzalamıştır.

Serbest Ticaret Antlaşmasından sonra ithalat-ihracat oranları artmıştır. ABD ve İsrail ayrıca İki Uluslu Bilim Vakfı, İki Uluslu Tarımsal Araştırma ve Geliştirme Vakfı ve ABD-İsrail Eğitim Vakfı aracılığıyla sosyal ilişkilerini de güçlendirmiştir. 1993-2001 yılları arasında ABD Başkanı Bill Clinton döneminde ABD her yıl milyarlarca dolarlık askeri yardım sağlamayı taahhüt eden 10 yıllık üç mutabakat anlaşmasının ilki imzalanmıştır.

2017-2021 yılları arasında Amerika Başkanı Donald Trump döneminde, öncelikle adaylık sürecinde vadettiği, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul eden kararı imzalamış ve ABD elçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşımıştır; daha sonra da Golan Tepelerini İsrail’in toprağı olarak tanımıştır. Bu dönemde ayrıca Washington’da bulunan Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) temsilciliği de kapatılmış, Filistinli siyasetçilerin bazılarına ABD vizesi verilmemiş, Doğu Kudüs’te Filistinlilere hizmet veren konsolosluk kapatılarak bu işlemler ABD’nin İsrail büyükelçiliğindeki bir birimine yönlendirilmiştir. Bu diplomatik seçimlerden sonra görülmektedir ki ABD İsrail-Filistin meselesinde müttefiki İsrail’e tam destek vermektedir.

7 Ekim günü başlayan çatışmaların ardından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail Başbakanı Netenyahu ile sahneye çıkarak şunları söylemiştir: “Kendinizi savunacak kadar tek başınıza yeterince güçlü olabilirsiniz, ancak Amerika var olduğu sürece buna asla mecbur kalmayacaksınız. Her zaman yanınızda olacağız.” Bu sözlerden de anlaşılmaktadır ki ABD, İsrail’in yılmaz savunucusu olarak öne çıkmaktadır.

Günümüzde İsrail, 2019'da imzalanan bir mutabakat anlaşması uyarınca ABD'den yıllık 3,8 milyar dolarlık askeri yardım almaktadır. Bu, İsrail'in 2022'deki toplam askeri bütçesinin yaklaşık yüzde 16'sını oluşturmaktadır. İsrail ordusunun gelişmesinin en önemli nedenlerinden biri hiç şüphesiz ABD’nin bu desteğidir.

Değerlendirme ve Politika Önerileri

ABD’nin İsrail’e olan desteği İsrail-Filistin meselesinde kendini göstermektedir. Çatışmanın ilk gününden bu yana ABD her fırsatta maddi manevi desteğini İsrail’den esirgememiş, konuyla ilgili sürekli olarak destek açıklamalarında bulunmuştur. ABD, İsrail’e uzun yıllardır yakın müttefiki olarak yaklaşmaktadır. Bu dostluğun elbette bölgedeki petrol rezervi ve İsrail’in stratejik gücü ile ilgisi bulunmaktadır. İsrail, ABD’nin Orta Doğu’daki isteklerini gerçekleştirmesini kolaylaştırmaktadır.

ABD Başkanı Joe Biden’ın şu sözlerinden de İsrail’in ABD için önemi anlaşılmaktadır, "Her zaman söylediğim gibi, bir İsrail olmasaydı biz bir tane icat ederdik.” Özetle ABD’nin İsrail’i her anlamda ancak özellikle askeri olarak desteklemesinin nedeni budur.