İran’da Protestoculardan Bazıları İdamla Yargılanıyor

Kaynak: AA, 10 Kasım 2022

İran'da yaklaşık 2 ay önce Mahsa Amini'nin ölümünün ardından başlayan sokak gösterilerine katılan eylemcilerden gözaltına alınanlardan bazıları idamla yargılanıyor.

Protesto esnasında çıkan olaylarda emniyet güçlerinin müdahalesi sonucu yüzlerce kişi ölmüş, binlerce kişi yaralanmıştır. 40 civarında emniyet görevlisinin hayatını kaybettiği gösterilerde, 10 binden fazla kişinin gözaltına alındığı belirtilmektedir.

Tahran Başyargıcı Ali El-Kasi Mihr, 31 Ekim'de yaptığı açıklamada, son olaylarda “yıkıcı eylemlerde bulunan, güvenlik güçlerine saldırma yoluyla yaralanmalarına veya ölmelerine neden olan, kamu malını ateşe verme gibi ağır suçlarla ilgili sadece başkent Tahran'da bin civarında iddianamenin hazırlandığını” duyurmuştur.

Göstericilerden "isyanın liderleri" olarak nitelendirilerek gözaltına alınanlardan bazıları, İran Ceza Kanunu'nunda yer alan "ateşli ve ateşsiz silahlarla insanlara saldırmak, ülke güvenliğini tehlikeye atarak korku ve dehşet salmak, kamu düzenini bozmak ve yeryüzünde bozgunculuk yapmak" gibi suçlamalarla idam cezasıyla yargılanıyor.

Milletvekillerinden idam çağrısı

Geçen pazar günü İran Meclisi'ndeki 227 milletvekilinin imzasıyla, “gösterilerde ateşli veya ateşsiz silahlarla insanların canına kast eden ve ölümlerine neden olan kişiler hakkında idam cezasının uygulanmasını öneren” bir bildiri yayımlanmıştır.

İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei ise bugün yaptığı açıklamasında, “yargı sürecinde göstericilerle isyancıların birbirinden ayrılması gerektiğini” söylemiştir.

Ejei, "Yargı mensupları, son gösterilerde asıl isyancılarla suçsuz ve kandırılmış insanları ayrıştırmalı ve gerekli mekanizmalarla bu kişileri serbest bırakmalıdır" ifadelerini kullanmıştır.

Devrim Mahkemesi'nde 29 Ekim'de gerçekleştirilen duruşmada, gösterilerde gözaltına alınanlardan Muhammed Kubadlu, Saman Sayyidi, Muhammed Berugani, Ebulfazl Mihri Hüseyin Hacılu, Muhsin Rızazade Karaklu ve Said Şirazi'nin davaları görülmüştür.

Söz konusu zanlılar, "yeryüzünde bozgunculuk yapmak", "ülke güvenliğine karşı suç işlemek amacıyla toplantı düzenlemek", "emniyet mensuplarına saldırmak", "kamu malını ateşe vererek ülke düzeni ve güvenliğini bozmak" gibi suçlarla yargılanmaktadır

TÜRKSAM Haber Analiz

İran’da Mahsa Amini’nin hayatını kaybetmesinin ardından başlayan ve elli günü aşkın süredir devam eden protestolara karşı İran hükümetinden bir açılım beklenmektedir. Referandum talebinin gündeme gelmesinin ardından İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Hüseyni, "Anayasa'da referandum öngörülmüştür. Fakat referandum bazı tali konular için mümkündür, yönetim şekli için değil" şeklinde ifadede bulunmuş ve bu taleplerin önünü kapatmıştır. Protestoların istikrarlı bir şekilde devam etmesi protestocuların pes etmeyecekleri yönünde açıklamalar yapması, İran’a uygulanan yaptırımlar gibi bir dizi koşullar İran hükümetini reform yapmaya yönelik itici güç gibi görülmekteydi. Fakat binlerce kişinin göz altına alınması ve gözaltına alınanların yargısının ulusal güvenlik zemininde yapılması, en önemlisi ‘idam’ın konuşuluyor olması, İran hükümetinin reform yapma kararına uzak olduğunun göstergesidir.