İran Cumhurbaşkanı Reisi Uçak Kazası Sonucu Hayatını Kaybetti

Kaynak: AA, 20 Mayıs 2024

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın helikopter kazasında hayatını kaybettiği açıklandı. İran devlet televizyonu, Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopterin dün geçirdiği kazada kurtulan olmadığını duyurdu.

 Helikopterin enkazına 15 saatlik çalışma sonrasında ulaşılırken, Reisi ile Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Hamaney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim'in de kazada hayatını kaybedenlerin arasında yer aldığı belirtildi.

Reisi'nin helikopterinde bulunan Devrim Muhafızları Ordusu mensubu 2 üst düzey askeri yetkili ile 3 mürettebatın da kazada yaşamını yitirdiği kaydedildi.

TÜRKSAM Haber Analiz

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Abdullahiyan, Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Hamaney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim’in içinde bulunduğu helikopter, İran-Azerbaycan sınırında bir barajın açılış törenine katılmasının ardından Azerbaycan’dan İran’a havalanmıştı. İran devlet televizyonu, Reisi'nin helikopterinin bölgeden dönerken sert iniş yapması suretiyle kaza meydana geldiğini açıkladı.

Olumsuz hava şartları nedeniyle arama kurtarma ekipleri faaliyet göstermekte zorlandı. İran, Türkiye'den havadan arama çalışması yapmak için insansız hava aracı (İHA) ve gece görüşlü helikopter talep etti. Millî Savunma Bakanlığı, arama faaliyetlerine katılmak üzere Akıncı İHA ve gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopter görevlendirdi. Akıncı İHA, helikopterin enkazı olabileceği düşünülen ısı kaynağını tespit ederek koordinatlarını İran makamlarıyla paylaştı ve enkaza saatler geçmesinin ardından ulaşıldı.

İran devlet televizyonu, helikopterin enkaz noktasında yaşam belirtisi olmadığını duyurmasının ardından helikopterde bulunan herkesin hayatını kaybettiği açıklandı. Yabancı devlet başkanlarından taziye mesajları gönderildi. Kaza mı sabotaj mı sorusu ise gündeme geldi. Öncelikle kazanın dikkat çeken detaylarından biri düşen helikopterin ABD yapımı 30 yıllık bir Bell 412 olması. İran, ABD tarafından yaptırım listesinde olması sebebiyle Bell 412 için yedek parça sorunu yaşıyordu ve kendi teknolojileriyle bu sorunu gidermeye çalışıyorlardı. Bu kadar eski bir helikopterin kazaya sebep olması muhtemeldir.

Kazanın ardından enkazın saatler sonra bulunması ise İran’ın gelişimine dair soru işaretlerini gündeme getirmiştir. Cumhurbaşkanının ve Dışişleri Bakanının içinde bulunduğu helikopterin zorlu hava koşullarında yola çıkması, neredeyse 11 saat sonra Türkiye’nin de yardımı ile enkazın bulunması İran için dışa kapalılığın olumsuz yönünü, ülkede teknolojinin ve sistemli kurumların gelişmemiş olduğunun göstergesi olmuştur. Kaza mı sabotaj mı henüz kesin cevaplar elde edilemese de ihmal sonucu hayatlarını kaybettikleri söylenebilir.

Elbette bir diğer ihtimal ise sabotajdır. Özellikle son günlerde İran’ın İsrail’e karşı tutumları, İsrail'in İran büyükelçiliğine saldırması ve İran’ın buna karşılık insansız hava araçları ve füzeler kullanarak İsrail'e saldırı düzenlemesi bu ihtimali kuvvetlendirmektedir. İran’ın İsrail’e saldırmasının ardından İsrail bir misilleme de bulunmamıştır. Bir tarafta ABD ile hali hazırda müttefik olan İsrail diğer tarafta ABD yaptırımlarına maruz kalan İran olması sebebiyle böyle bir sabotaj çok uzak bir ihtimal değildir. Ancak İsrail’in hali hazırda bir savaş içerisindeyken bu saldırıyı gerçekleştirecek enerjisi ve kaynağı var mıdır ve bunu tek başına yapabilir mi tartışılmalıdır. Eğer bu sabotajda İsrail’in katkısı varsa bile bunun ancak ABD’den İran’a karşı kendilerine yardım etmelerini istemek olması daha mümkündür.

Kaza sonrası İran makamlarından saldırgan tavırla açıklamalar yapılmamış olması da olaya kaza olarak baktıklarını göstermektedir. Enkazın detaylı incelenmesi sonucu yeni bulgulara ulaşılırsa ancak bu ihtimallerin doğruluğu tartışılacaktır.