GÖRÜŞ

Irak’ta en son 2013 yılında yapılan yerel seçimlerin ardından geçtiğimiz günlerde yeniden seçim yapıldı. 2018 yılında yapılması gereken seçim DEAŞ terör örgütünün saldırıları, ülkede süregelen ekonomik ve siyasi istikrarsızlık nedeniyle yapılamamıştı. Seçim bitene kadar güvenlikte "yüksek alarm" seviyesine geçildi. İl meclisleri, 2019'daki protestoların ardından feshedilmişti. Irak genelinde 10 yıl aradan sonra yapılan seçimin resmi olmayan sonuçları Yüksek Seçim Komiserliği tarafından dün açıklandı. Başkent Bağdat olmak üzere güney kentleriyle, doğudan Diyala ve kuzeyden Salahaddin, Kerkük ve Musul'da yerel seçimler için sandık kuruldu. Bağdat'ta gerçekleştirilen basın toplantısında, komiserlik üyeleri gayri resmi sonuçları duyurdu. Yaklaşık 16 milyon seçmenden 6 milyon 599 bin 668 kişinin oy kullandığı seçimlerde, federal bir yönetime sahip olması nedeniyle Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) şehirleri kapsamadı.

Irak genelinde 15 ilde gerçekleşen yerel seçimde, 70 siyasi parti ve koalisyonun adayları toplamda 275 sandalye için yarıştı. Seçime katılan aday sayısı yaklaşık olarak 6,000 idi ve 275 sandalyenin 70'i kadın kotasına ayrıldı. Güney kentlerinin büyük bölümünde eski Başbakan Nuri el-Maliki ve Haşdi Şabi siyasi uzantılarının yer aldığı ittifaklar sandıktan birinci çıktı. Salahaddin vilayetinde eski Vali Ahmet Cuburi'nin lideri olduğu "Ulusal Cumhur İttifakı" birinciliği, "Ulusal İtar İttifakı" ikinciliği, "El-Azim Koalisyonu" ise üçüncülüğü elde etti. Irak'ın doğusundaki Diyala kentinde Amiri'nin lideri olduğu Bedir Hareketi'ne yakın Vali Musenna Tamimi, Vilayet Meclisi birincisi oldu. Eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi liderliğindeki "Takaddüm Partisi" ikinciliği elde etti.

Başkent Bağdat'ta ise birinciliği Muhammed Halbusi'nin Takaddüm Partisi elde ederken, "Nebni İttifakı" ikinciliği, Maliki'nin lideri olduğu "Kanun Devleti Koalisyonu" ise üçüncülüğü elde etti. Enbar vilayetinde de Halbusi'nin partisi birinci oldu.

Kerkük'te ise 2005 yılından bu yana halk tarafından belirlenemeyen il meclis üyeleri için düzenlenen seçim, Türkmenlerin temsil açısından büyük öneme sahip. Seçimlere katılım oranın arttığı belirtilen seçimlerde, göçmenler ile güvenlik güçlerinin oy kullandığı ilk aşamada katılım oranı yüzde 70 olarak açıklandı; bu, önceki seçimdeki yüzde 20'lik orandan önemli bir artışı temsil ediyor. Kerkük'teki bileşenler 12 ayrı ittifak ile seçim yarışına girdi, toplamda 520,436 kişi oy kullandı. Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) önde gelirken Arap koalisyonu ise 98,174 oy alarak ikinci sıraya yerleşti. Üçüncü sırada, Birleşik Irak Türkmenleri Cephesi listesi bulunurken, Mesut Barzani liderliğindeki KDP ise altıncı sıraya geriledi.  Türkmen Cephesi’nin 72 bin 281 oy alarak 2 sandalye kazandığı belirtildi.

Seçimlerin önemine baktığımızda öncelikle uzun bir aradan sonra yüksek güvenlik önlemleri eşliğinde ve güvenilir olmasa da ‘’seçim’’ eyleminin gerçekleşmiş olması önemlidir. İl Meclislerinin, her ilde yasama ve denetleme yetkisine ve Anayasa ile çelişmeyecek yerel mevzuat çıkarma hakkına sahip olması ise bir diğer önemli detaydır. Yani İl Meclislerinin çoğunluğunu sağlamak tarafları yetkili konuma getirmekte. Türkmen cephesi için ise temsiliyetin ve yetkilerin artması bölgedeki hâkimiyetin artmasına katkı sağlayacaktır.