Kaynak: AA, 2 Ağustos 2024

İsrail'de, İran'ın başkenti Tahran ile Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta 6 saat arayla düzenlenen saldırıların ardından İran, Hamas ve Hizbullah'tan gelebilecek muhtemel misillemelerin neler olacağı tartışılıyor.

TÜRKSAM Haber Analiz

İsrail'in 30 Temmuz'da Beyrut'a düzenlediği hava saldırısında Hizbullah komutanı Fuad Şükür'ün öldürülmesi, Ortadoğu'daki mevcut gerginliği yeni bir seviyeye taşımış durumda. Bu gelişmeyi takiben, İran ve Hizbullah'ın misilleme senaryoları üzerine yoğun tartışmalar başladı. İsrail basını, Hizbullah ve İran'ın nasıl bir tepki vereceği konusunda çeşitli senaryolar öne sürüyor.

Hizbullah'ın İsrail'e vereceği tepkinin askeri üsleri mi yoksa sivil altyapıları mı hedef alacağı belirsizliğini koruyor. Haaretz gazetesine göre, İsrail ordusu, Hizbullah'ın uzun menzilli füzelerle İsrail içlerine kadar uzanabilecek bir saldırıya hazırlandığını belirtiyor. Bu nedenle hava savunma sistemlerini geniş çapta konuşlandırmış durumda. İsrail'deki üst düzey savunma yetkilileri ise Hizbullah'ın, Lübnan'ın geniş çaplı bir savaşa sürüklenmemesi için dikkatli bir misilleme yapacağını düşünüyor. Bu misilleme, askeri hedeflere yönelik sınırlı bir saldırı olabileceği gibi, daha güçlü bir tepkiyle sivil altyapıları hedef alan geniş çaplı bir saldırı da olabilir.

Hamas'ın lideri İsmail Heniyye'nin suikasta uğraması, örgütün nasıl bir yanıt vereceği konusunda da spekülasyonlara yol açtı. İsrail ordusu, Hamas'ın Gazze'den Tel Aviv'e kadar uzanabilecek füzeler fırlatacağını tahmin ediyor. Haaretz'e göre, Hamas'ın füze yapım ve fırlatma kapasitesinin büyük ölçüde zarar görmüş olması, örgütün sembolik de olsa bir saldırı gerçekleştireceği beklentisini artırıyor. Ancak, Hamas'ın bu saldırıyı gerçekleştirebilme kapasitesi sınırlı olabilir.

İran'ın misillemesi konusunda ise İsrail'in net bir düşüncesi yok. Nisan ayında İran'ın Nevatim üssüne düzenlediği saldırının benzeri bir saldırı olabileceği düşünülüyor. İsrail Kanal 12 televizyonu, İran'ın 300'den fazla balistik ve seyir füzesi ile insansız hava aracı (İHA) fırlatarak geniş çaplı bir saldırı düzenleyebileceğini belirtiyor. Ayrıca, Yedioth Ahronot'a göre, İran ve Hizbullah'ın ortak ve koordineli bir tepki verebileceği, bu tepkinin özel bir eylem planı çerçevesinde olabileceği ifade ediliyor.

Tüm bu gelişmeler, İsrail'de İran'la savaş veya bölgesel bir savaş olasılığını gündeme getirdi. Haaretz'e göre, suikastın Hizbullah'ın Beyrut'taki kalesinde gerçekleşmesi ve Şükür'ün üst düzey bir yetkili olması, Hizbullah'ı yeni angajman kuralları koymaya itebilir. Bu da İsrail'i misillemede bulunmaya sevk edebilir. İsrail ordusu yetkilileri, geniş çaplı bir savaşa giden yolun kısaldığını düşünüyor. Kanal 12'ye göre, İsrailli yetkililer, İran'la savaşmak istemediklerini ancak gerekirse saldırıların dozunu artırmaktan çekinmeyeceklerini belirtiyor. Dünya ise, gerilimin tırmanmaması için İran'ı daha sert tepkilerden kaçınmaya ikna etmeye çalışıyor.

Sonuç olarak, İsrail'in Lübnan'daki hava saldırısı ve ardından gelen gelişmeler, Ortadoğu'daki gerginliği daha da artırmış durumda. Bölgedeki aktörlerin vereceği tepkiler, önümüzdeki dönemde yaşanacak olayları şekillendirecek ve olası bir bölgesel savaşın önünü açabilecek potansiyele sahip. İsrail, Hizbullah ve İran arasında yaşanacak gelişmeler, yalnızca bölgeyi değil, küresel dengeleri de etkileyebilir.