Kaynak: Yeni Balkan, 12 Haziran 2024

Bulgaristan’da, 9 Haziran’da eş zamanlı olarak erken genel seçim ve Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri düzenlendi. Buna göre, seçim sonrası oluşturulacak 240 üyeli 50'nci parlamentoda 7 siyasi güç yer alacak. Son 3 yılda 6’ncı kez sandık başına giden halk, bu seçimlere ilgi göstermedi. Oy kullanmak zorunlu olmasına rağmen her iki seçime katılım oranı yüzde 32,5 düzeyinde kaldı.

Üyelerinin çoğunluğunu Türk ve Müslümanların oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) partisi, rekora imza atarak oyların yüzde 17,07’ünü aldı ve Parlamentoda ikinci siyasi parti oldu. Son parlamentoda HÖH 36 milletvekili ile temsil edilirken, bu seçim sonrası, milletvekili sayısını 47 olması bekleniyor.

TÜRKSAM Haber Analiz

1989 sonrası Bulgaristan’da yaklaşık 160 siyasi parti kurulmuştur. Bunlardan dört tanesi Türk kökenlidir: Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi bu seçimlerde büyük bir başarı elde etti. 2023 yılında yapılan seçimlerde 347,700 bin oy alarak 240 sandalyeli parlamentoda 36 koltuk elde etmişlerdi. Bu seçimlerde oyların yüzde 17,07’si ile ikinci sırada yer aldı. Partiye bu seçimde toplam 366 bin 562 oy verildi. Ayrıca gerçekleşen Avrupa Parlamentosu seçimlerine bu yıl HÖH’den 3 milletvekili gidecek.

Bu seçimlerde dikkat çeken bir diğer detay ise kayıtlı 6,5 milyon seçmenin sadece 2,1 milyonu sandık başına gitmesiydi. Bu kapsamda anayasaya göre, oy kullanımının zorunlu olmasına rağmen katılım oranı genel seçim için yüzde 33,4, AP seçimleri için yüzde 32,5 düzeyinde kaldı. Bu oran Bulgaristan’ın demokratik sorunlar yaşadığının en büyük göstergelerinden biri oldu.

Genel sonuçlara bakıldığında eski başbakanlardan Boyko Borisov’un lideri olduğu Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) partisi oyların yüzde 24,70'ini alarak birinci parti oldu ancak tek başına hükümet kurması için yeterli oyu alamadı. HÖH Partisi ikinci olurken, AB ve NATO karşıtı, Rusya yanlısı Vızrajdane (Yeniden Doğuş) partisi, oyların yüzde 13,78’ini aldı.

Eski komünist partinin siyasi geleneğini sürdüren Rusya yanlısı Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) oyların yüzde 7,06’sını topladı. Yüzde 5,96’lık oy oranıyla şovmen Slavi Trifonov’un partisi Böyle Bir Halk Var (İTN) parlamentoda yer alacak. Veliçiye (Yücelik) partisi oyların yüzde 4,65’ini alarak Parlamentoya yüzde 4'lük giriş barajını aşabilen son parti oldu. Seçime katılımın azalmasıyla birlikte birçok partide oy kaybı görüldü. Bu seçimde yaklaşık 500 bin oy alan GERB partisi, Nisan 2023'te yapılan bir önceki erken genel seçime göre oyların 3’te 1'ini kaybetti.

Sonuç olarak, Bulgaristan'daki son seçimler, ülkedeki siyasi ve demokratik süreçlerin bazı zorluklar yaşadığını gösterdi. Katılım düşüklüğü, temsiliyet sorunları ve siyasi çeşitlilik arasındaki denge gibi konular, Bulgaristan'ın demokratik gelişimi ve siyasi istikrarı açısından dikkate alınması gereken önemli noktalardır. Birçok partinin oy kaybetmesi ise seçmenlerin tercihlerinde bir değişim olduğuna işaret etmektedir. Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) partisinin Türk ve Müslüman kökenli bir parti olarak, Bulgaristan'da giderek artan bir etkiye sahip olduğu görülüyor. Bu seçimde elde ettiği başarı, partinin Bulgaristan siyasetindeki gücünü artırabilir ve Türklerin temsilini kuvvetlendirebilir.