ABD’nin teknoloji milyarderi Elon Musk'ın şirketi "Neuralink" tarafından "Telepati" adı verilen ilk beyin çipi bir insanın beynine yerleştirildi. Musk, pazartesi günü sosyal medya platformu X üzerinde yaptığı bir paylaşımda ilk sonuçların gayet umut verici olduğunu söyledi. Neuralink, beyne yerleştirilecek mikroçipler sayesinde felç ve körlük gibi nörolojik rahatsızlıkları tedavi etmeyi ve engelli kişilerin hayat kalitesini artırmayı hedefliyor.

Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), geçen yıl şirketin implantını insanlar üzerinde test etmesine onay vermişti. Test kapsamında yapılacaklar şu şekildedir: Deneyde ilk olarak bir robot aracılığıyla beynin hareket kabiliyetini kontrol eden bölgeye beyin bilgisayar ara yüzü (BCI) implantı cerrahi yöntemle yerleştirilir. Başlangıçta kişinin sadece düşünceleri ile telefon ve bilgisayarı, sonrasında ise diğer teknolojik aletleri kontrol edebilmeleri hedeflenir. İmplantların "ultra-ince" telleri katılımcıların beyinlerinde sinyallerin iletilmesine yardımcı olur. Daha önce maymunlar üzerinde test edilen çiplerin, beyindeki sinyalleri başarıyla yorumlayarak cihazlara aktardığı kaydedilmişti.

2016 senesinde kurulan Neuralink'in beyin çipi teknolojisi, sinirbilim, elektronik ve bilgisayar bilimlerinin birleşiminden oluşan bir alan olan nöroteknolojiye dayanmaktadır. Amacı gelişmiş teknolojiler ile, insan beyninin fonksiyonlarını anlamak, tedavi etmek ve geliştirmektir. Neuralink, ince tellerden oluşan bir çipi beyin dokusuna yerleştirerek sinirsel aktiviteyi kaydetmeyi ve uyarmayı hedeflemektedir. Bu çip, beynin hassas bölgelerine yerleştirilerek nöronlardan gelen elektriksel sinyallerin kaydedilmesini sağlar ve aynı zamanda beyne elektriksel uyarılar göndererek sinirsel aktiviteyi değiştirebilir. Bu sayede, beyin hasarı, felç, nörolojik hastalıklar veya omurilik yaralanmaları gibi durumların tedavisine yardımcı olabileceği düşünülmektedir.

Elon Musk'ın girişimi olan Neuralink, beyin çipi teknolojisi konusunda öncü bir şirket olsa da bu alanda çalışan başka ülkeler ve kuruluşlar da bulunmaktadır. Örneğin, ABD'deki DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) ve BrainGate projesi, beyin-bilgisayar arayüzleri üzerine çalışmalar yapmaktadır. Harvard Üniversitesi, California Üniversitesi Berkeley ve ETH Zürih gibi üniversiteler de beyin çipi ve nöroteknoloji alanında önemli araştırmalara imza atmaktadır. Ayrıca, dünya genelindeki birçok başka üniversite, araştırma merkezi ve şirket de beyin-bilgisayar arayüzleri üzerine çalışmalar yapmaktadır.

Elon Musk'ın Neuralink'ini farklı kılan, daha gelişmiş ve etkili bir beyin-bilgisayar arayüzü oluşturma hedefine odaklanmasıdır. Neuralink, ince elektrotlar ve sensörler içeren bir beyin çipini kullanarak sinirsel aktiviteyi kaydetmeyi ve uyarmayı hedeflemektedir. Bu sayede, nörolojik hastalıkların tedavisi, beyin hasarı olan hastaların rehabilitasyonu ve insan beyninin potansiyelini genişletmek gibi birçok fayda sağlamayı amaçlamaktadır.

Elon Musk'ın Neuralink projesinin sonraki adımları heyecan ve merakla beklenmektedir.  Neuralink, şu anda insan denekler üzerinde erken aşamalı çalışmalara başlamıştır. Beyin çipinin güvenli ve etkin bir şekilde kullanılabilirliğini test etmeyi amaçlayan bu çalışmalar, gelecekte klinik denemelere evrilerek beyin çipi teknolojisinin ticarileştirilmesi hedeflenmektedir. Elon Musk'ın vizyonu ise beyin çipinin sağlık sektörü, nöroloji ve yapay zeka gibi alanlarda devrim yaratma potansiyeline sahip olduğu ve insan potansiyelini genişletebileceği yönündedir.

Beyin Çipi Teknolojisi ve İnsan Potansiyelinin Genişlemesi

Beyin çipi teknolojisi, sinirbilim, elektronik ve bilgisayar bilimlerinin birleşimiyle beyin ile bilgisayar arasında doğrudan bağlantı kurmayı hedefler. Sinirsel aktivite kaydı ve uyarım beyin çipi, ince elektrotlar ve sensörler içeren bir cihazdır. Bu cihaz, beyindeki sinirsel aktiviteyi kaydedebilir ve aynı zamanda beyne elektriksel uyarılar göndererek sinirsel aktiviteyi değiştirebilir. Bu sayede, nörolojik hastalıklar, beyin hasarı veya omurilik yaralanmaları gibi durumların tedavisine yardımcı olabilir. Aynı zamanda, beynin farklı bölgelerinin işlevlerini anlamak ve beyin bilgisini artırmak için kullanılabilir. Bilgisayar ve Beyin Entegrasyonu Beyin Çipi Teknolojisi, insanların bilgisayarlarla doğrudan etkileşim kurabilme potansiyeline sahiptir. Bu, beynin düşüncelerini doğrudan bilgisayara ileterek, bilgisayar ara yüzlerine dokunmadan kontrol etme veya beyinle iletişim kurarak yapay zeka sistemleriyle etkileşime geçme anlamına gelir. Bu tür bir entegrasyon, daha hızlı ve etkili bir bilgisayar kullanımı, zihinsel hesaplamalar ve veri analizi gibi alanlarda büyük bir potansiyel sunar.

Beyin çipi teknolojisi ile ilgili olarak, etik ve güvenlik konuları da önemli bir tartışma konusudur. Verilerin gizliliği ve güvenliği, beyin çipinin kullanımıyla ilgili etik kurallar ve sınırlamalar, insan hakkı ve özgürlükleri gibi konular üzerine düşünülmelidir. Aynı zamanda, yapay zekanın neredeyse her alanında olduğu gibi beyin çipinin de potansiyel kötüye kullanımıyla ilgili endişeler de dikkate alınmalıdır. Beyin çipi teknolojisi, insan potansiyelini genişletme ve nörolojik problemlerin tedavisi gibi birçok fırsat sunar. Ancak, daha fazla araştırma, geliştirme ve etik tartışmaları gerekmektedir. Beyin çipi teknolojisinin ilerlemesiyle birlikte, insanların hayatında büyük değişikliklere neden olabilecek etik, güvenlik ve toplumsal sorunlar ele alınmalıdır. Bu teknoloji, doğru şekilde yönetildiğinde insanlığın faydasına olabilir ve potansiyelini genişletebilir. Bu alandaki ilerlemelerle birlikte, daha fazla araştırma ve keşiflerin yapılacağına şüphe yoktur. Beyin çipinin hayatımızı ve toplumumuzu nasıl etkileyeceğini zaman gösterecektir.

Ülkemizde nöroteknoloji alanında çalışmalar farklı kurum ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmektedir. Teknolojinin bu alanındaki gelişmeler ve deneyler arttıkça, ülkemizden de başarı hikayelerinin çıkacağını öngörmek mümkündür. Türkiye'de beyin-bilgisayar arayüzleri ve nöroteknoloji alanında çalışmalar yapan bazı kuruluşlar:

Beyin Bilgisayar Arayüzü Araştırma Merkezi (BCI-Turkey)- Koç Üniversitesi: BCI-Turkey, beyin-bilgisayar arayüzü teknolojilerinin geliştirilmesi ve uygulanması üzerine çalışan bir araştırma merkezidir. Merkez, nörolojik hastalıkların tedavisi ve rehabilitasyonu alanında kullanılabilecek beyin-bilgisayar arayüzleri geliştirme amacıyla multidisipliner bir yaklaşım benimsemektedir.

Beyin Araştırmaları ve Uygulamaları Merkezi (BAM) - İstanbul Üniversitesi: BAM, beyin-bilgisayar arayüzleri ve nöroteknoloji alanında çalışmalar yürütmekte olan bir merkezdir. Beyin aktivitesinin incelenmesi ve beyin-bilgisayar etkileşimi üzerine araştırmalar yapmaktadır. Özellikle nörolojik hastalıkların tanısı ve tedavisi için beyin-bilgisayar arayüzleri geliştirme konularında çalışmalar yürütmektedir.

Ayrıca Türkiye'deki bazı medikal teknoloji şirketleri, beyin-bilgisayar arayüzleri konusunda çalışmalar yürütmekte ve ürünler geliştirmektedir. Bu şirketler genellikle nörolojik hastalıkların tedavisi ve rehabilitasyonu alanında beyin-bilgisayar arayüzleri kullanımına odaklanarak, hastaların beyin sinyallerini algılama ve bu sinyalleri anlamlandırma üzerine çalışmalar yapmaktadır.

Bu örnekler, Türkiye'de beyin-bilgisayar arayüzleri ve nöroteknoloji alanında yapılan çalışmaların sadece birkaçıdır. Bu çalışmaların çoğunlukla akademik çalışmalar olduğunu belirtmek önemlidir. Türkiye'de diğer üniversiteler, araştırma merkezleri ve şirketler de benzer şekilde beyin-bilgisayar arayüzleri konusunda araştırma ve geliştirme faaliyetlerine katkıda bulunmaktadır. Önümüzdeki yıllarda bu alanda daha fazla projenin hayata geçirilmesi ve ticari ürünlerin ortaya çıkması beklenmektedir.

Kaynak:

Elon Musk's Neuralink implants brain chip in first human (01 Şubat 2024). Erişim adresi:  https://www.reuters.com/technology/neuralink-implants-brain-chip-first-human-musk-says-2024-01-29/ 

The story of Neuralink: Elon Musk's AI brain-chip company that has implanted its first chip into a human patient (01 Şubat 2024). Erişim adresi:  https://www.businessinsider.com/neuralink-elon-musk-microchips-brains-ai-2021-2#neuralink-is-developing-two-bits-of-equipment-the-first-is-a-chip-that-would-be-implanted-in-a-persons-skull-with-electrodes-fanning-out-into-their-brain-2

https://neuralink.com/#experience