Dünya 5'ten Büyüktür: BM'de Yeni Bir Sayfa Açılıyor mu?
Kaynak: Sputnik, 23 Şubat 2024
G-20 ülkelerinin dışişleri bakanları Çarşamba günü Rio de Janeiro'da biraraya geldi. Çatışmaları ve çok taraflı örgütleri iyileştirmenin yollarını görüşen liderler, Brezilya'nın başkanlığındaki yıllık liderler zirvesine hazırlanıyor.
TÜRKSAM Haber Analiz
21-22 Şubat'ta Rio de Janeiro'da düzenlenen G-20 Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda uluslararası yönetişim reformu öne çıkan gündem maddelerinden biriydi. G-20 Dışişleri Bakanları Toplantısı'na Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da katılarak Türkiye'nin görüşlerini dile getirdi. Fidan, "Küresel Yönetişim Reformu" oturumunda, Erdoğan'ın "Dünya 5'ten büyüktür." sözünü hatırlatarak, Gazze'de adım atamayan BMGK'nın BM'nin saygınlığını zedelediğini söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Dünya 5'ten büyüktür." ifadesini ilk kez 2013 yılında New York'ta düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda kullanmıştı. Bu söz, o tarihten sonra Erdoğan'ın sıkça kullandığı bir slogan haline gelmiştir. Etki alanı da genişlemiştir.
Değişen dünya ve gelişen düzen çerçevesinde ise birçok yetkili artık bu sözü kendi gözlemleri neticesinde kullanmaya başlamıştır. Örneğin BM Genel Sekreteri Antonio Guterres 19 Eylül 2023’te BM Genel Kurulu hitabında, "Küresel yönetim zaman içinde sıkışıp kalmıştır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Bretton Woods sisteminden başka bir yere bakmayın. Bunlar 1945'in siyasi ve ekonomik gerçeklerini yansıtıyor. Dünya değişti. Kurumlarımız değişmedi. Kurumlar dünyayı olduğu gibi yansıtmazlarsa sorunları olduğu gibi çözemeyiz." dedi.
Bu şekilde bakıldığında 1999'da kurulan ve dünyanın en büyük ekonomilerini bir araya getiren G-20'de de reform ihtiyacının konu edilmesi, BM'nin işlevini yerine getirememesiyle ilgili rahatsızlığın Batı eksenli aktörler tarafından da paylaşıldığını gösteriyor. Batılı aktörler, karşı karşıya kalınan krizlerin ekonomik güvenliği de tehdit etmesiyle BM reformunu kendi çıkarları doğrultusunda dillendirmeye başladılar. Bu şekilde küresel GSYH'nin %85'ini, küresel ticaretin %75'inden fazlasını ve dünya nüfusunun 3'te 2'sini temsil eden G-20 ülkeleri, bu nedenle reform ihtiyacını ajandalarına aldılar.