Kaynak: TRT Haber, 11 Temmuz 2024

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamındaki Müttefik ve Ortak Devlet ve Hükümet Başkanları Toplantısı'na iştirak etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın zirve kapsamında liderle görüşmeleri devam ediyor.

TÜRKSAM Haber Analiz

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Amerika Birleşik Devletleri’nin başkenti Washington’da düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne katılarak önemli temaslarda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a NATO Liderler Zirvesi kapsamında eşlik edenler arasında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç yer aldı.

Zirvenin ana başlıklarından olan Rusya-Ukrayna krizi kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan önemli açıklamalarda bulundu. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile görüşen Erdoğan, savaşın gidişatı hakkında bilgi aldı. Erdoğan, Rusya-Ukrayna krizi sürecinde her zaman olduğu gibi, tekrardan barış sürecinin öncüsü olma gayretinde bulunduğunu dile getirdi. Barış şartlarının sağlanması için arabuluculuk rolünü üstlenmek isteyen Erdoğan, bunun için her türlü girişime hazır olduğunu bildirdi.

Zelenski ile olan görüşmesinin yanı sıra Erdoğan, Newsweek dergisinin sorularını yanıtlarken de Rusya-Ukrayna savaşına dair açıklamalarda bulundu. Erdoğan, "Duruşumuz sadece barış yanlısıdır. Çözüm, daha fazla kan dökülmesi ve acı çekme değil, diyalog ile sağlanan kalıcı bir barıştır." dedi. Bu açıklaması ile Türkiye’nin başlangıçtan itibaren bu savaşta taraf olmayacağını açıkladığını hatırlattı. "NATO ile Rusya arasında doğrudan bir çatışma ihtimali kuşkusuz endişe vericidir. Bu sonuca yol açabilecek her türlü adımdan bilinçli olarak kaçınılmalıdır. Konuya çözüm odaklı ve ölçülü bir şekilde yaklaşmanın uygun olduğunu düşünüyoruz.” sözleri ile çözümün yalnızca diplomasi ve diyalog aracılığıyla kazanılacağını dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le yürüttüğü diplomasiye ilişkin soruya şu yanıtı verdi: “Doğal olarak Sayın Putin ile her konuda hemfikir değiliz. Ancak meseleleri kendi aramızda tartışabiliyor ve nasıl çözüleceğine dair ayrıntılara girebiliyoruz." Bu yanıtı ile Erdoğan, küresel sorunlarda önyargılar ile değil, çözümü hedefleyen bir bakış açısı ile çalışıldığını belirtmiş oldu.

Erdoğan, Newsweek dergisinin sorularını yanıtlarken terörizmle mücadele başlığına da yer verdi. “Biz bir NATO ülkesiyiz. Ulusal güvenliğimize yönelik tehdit, başta ABD olmak üzere tüm NATO ülkelerine yönelik bir tehdittir. Aslında NATO'nun kurulmasına ve varlığını sürdürmesine neden olan anlaşmalar da bu durumu kanıtlamaktadır. Ancak ABD ve diğer bazı müttefiklerimizin güvenliğimizi tehdit eden terör örgütleri PKK/PYD/YPG ve FETÖ'ye verdiği destek NATO'nun bu ilkeleriyle bağdaşmamaktadır. Bu teröristlere verilen silah ve destekten duyduğumuz endişeyi her platformda dile getirdik. Bu teröristlerle mücadelede müttefiklerimizin desteğini arzu ediyoruz ancak bunu tam olarak göremiyoruz." Bu açıklamaları ile Erdoğan, kolektif güvenlik başlığı altında NATO’nun ilkelerinin doğru bir şekilde uygulanmamasını eleştirdi.

Son olarak Gazze’de yaşanan olaylara dikkat çekmek isteyen Erdoğan, İsrail'in ateşkes konusunda Batılı ülkeler tarafından teşvik edilmesinin bölgesel ve küresel barışa katkı sağlayacağını öne sürdü. Erdoğan, bu hususta bizzat Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile de NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi kapsamında görüşme sağladı. Newsweek dergisi tarafından Gazze’de yaşanılanlara ilişkin soruya, “İsrail ile Gazze arasındaki durum bir savaş değil; bu, İsrail'in insan hakları ve uluslararası hukuku hiçe sayan ve sonuçta katliamlara neden olan saldırılarıdır. Filistinliler, Gazze'de sadece evlerini, sokaklarını ve vatanlarını savunuyorlar. İsrail, günlerdir Gazze'de sivillerin yaşadığı ve sığındığı sivil altyapıyı kasıtlı olarak hedef alıyor. Biz buna ilk günden bu yana karşı çıkıyoruz." yanıtını verdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nin ardından düzenlediği basın toplantısında da önemli açıklamalarda bulundu. Gazze’de yaşanan insan hakları ihlalleri hakkında açıklamalarına devam eden Erdoğan, NATO’nun İsrail zulmüne göz yummaması gerektiğine dair açıklamasında şu sözlere yer verdi:

"İttifakımızın temel değerlerini ayaklar altına alan İsrail yönetiminin, NATO ile ortaklık ilişkisini sürdürmesi mümkün değildir. Filistin topraklarında kapsamlı ve sürdürülebilir barış tesis edilene kadar İsrail ile NATO nezdinde işbirliği yapılması yönündeki girişimler, Türkiye tarafından onaylanmayacaktır. Türkiye olarak önce ateşkesin ilanı, sonra da kalıcı barışın temini için garantörlük dahil her türlü inisiyatifi almaya hazır olduğumuzu tekrar ifade etmek istiyorum. Buradan tüm müttefiklerimizi, ateşkesin sağlanması ve 9 aydır açlıkla imtihan edilen Gazze halkına insani yardımların kesintisiz ulaştırılması için Netanyahu yönetimi üzerindeki baskılarını artırmaya çağırıyorum."

Erdoğan’ın İsrail karşıtı söylemlerine İspanya Başbakanı Pedro Sanchez destek verdi. NATO'dan, Ukrayna'da olduğu gibi Gazze'de de aynı birlik ve tutarlılığı talep etti. Sanchez, "Vatandaşlarımızın tutarlı bir siyasi duruşa sahip olduğumuzu, çifte standartların olmadığını anlamaları önemlidir. Uluslararası hukuku savunduğumuz için Ukrayna'yı desteklediğimizi söylüyorsak, aynısını Gazze'de de yapmalıyız. Ukrayna'da uluslararası hukuka saygı gösterilmesini talep ediyorsak, Gazze'de de buna saygı gösterilmesini talep etmeliyiz." ifadelerine yer verdi.

Tarihi bir zirveyi daha başarıyla tamamladıklarını belirten Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden'ın şahsında ABD makamlarına misafirperverliklerinden, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve ekibine ise gayretlerinden dolayı teşekkür etti.