Kaynak: AA, 08 Kasım 2022

Suudi Arabistan ile Çinli şirketler, çeşitli alanlarda 34 yatırım anlaşmasına imza attı. Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'nın haberine göre, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in ülkeye yaptığı ziyaret kapsamında varılan anlaşmalar, Yatırım Bakanı Halid bin Abdulaziz el-Falih ve sektörlerle ilgili devlet kurumlarının temsilcilerinin katıldığı bir toplantıda imzalandı.

İki taraf arasındaki anlaşmaların, yeşil enerji, yeşil hidrojen, fotovoltaik güneş enerjisi, bilgi teknolojisi, bulut hizmetleri, ulaşım, lojistik, medikal endüstriler, konut ve inşaat fabrikaları gibi çeşitli sektörleri kapsadığı ifade edildi.

İmza töreninde konuşan Yatırım Bakanı Falih, söz konusu anlaşmaların, Suudi Arabistan'ın Çin'le ilişkilerini ekonomi ve yatırım dahil tüm alanlarda geliştirme yönündeki isteğini yansıttığını ifade etti.

Çin Devlet Başkanı’nın ziyaretinin, iki ülke liderlerinin ekonomi ve yatırım dahil olmak üzere her alanda iki ülke arasındaki ilişkiler ile ortaklığı geliştirme ve güçlendirme konusundaki kararlılığını yansıttığını belirten Falih, ziyaretin ekonomik ve ticari ilişkiler ile yatırımların hızını artırmaya katkıda bulunacağını söyledi.

İki ülke arasındaki köklü ilişkilerin, liderlerin karşılıklı ziyaretlerinin ardından son yıllarda kapsamlı bir gelişme gösterdiğini aktaran Falih, ülkesinin, 2030 vizyonu kapsamında yenilebilir enerji, endüstri, iletişim, bilgi teknolojisi, biyoteknoloji, turizm ve inşaat gibi çeşitli alanlarda benzeri görülmemiş yatırım fırsatları sunduğunu kaydetti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, Şi'nin 7-9 Aralık'ta Suudi Arabistan'a resmi ziyaret gerçekleştireceğini, başkent Riyad'da düzenlenecek Çin-Arap Ülkeleri Zirvesi ile Çin-Körfez İşbirliği Örgütü Zirvesi'ne katılacağını bildirmişti.

Çin Devlet Başkanı Şi, 2016'da Riyad'ı ziyaret etmiş, 2019'da da Veliaht Prens Muhammed Bin Selman ile Pekin'de görüşmüştü.

TÜRKSAM Haber Analiz

Çin’in Ortadoğu ile ilişkilerine bakıldığında, Çin’in enerji ihtiyacının önemli kaynaklarından olan Ortadoğu coğrafyasına yönelik sıkı bir bağ oluşturmak için çeşitli faaliyetlerde ve yatırımlarda bulunduğu görülmektedir. Çin’in Ortadoğu ilişkileri enerji ihtiyacı sebebiyle kritik bir öneme sahiptir. Çin, bu ilişkiler bağlamında salt enerji konusu değil çeşitli alanlarda da ticari teşebbüslerde bulunmuştur. Örneğin İran-Irak Savaşı (1980-1988) sürecinde bölgeye silah ticaretinin kapısını aralamış, Çin hem İran’a hem Irak’a silah satmıştır. Çin hem yatırımlarını arttırarak pazar oluşturma hem de yıllardır artan enerji ihtiyacını karşılamak üzere bölge ülkeleri ile ilişkilerini sıkı tutma stratejisiyle faaliyet yürütmektedir. Eğitimden sosyal sorumluluk projelerine kadar birçok konuda Ortadoğu ile ilişkilerini destekleyecek girişimleri de bulunmaktadır.

Çin ile Suudi Arabistan ilişkilerini de bu çerçevede ele almak gerekmektedir. Çin-Suudi Arabistan ilişkileri büyük oranda enerji alanındaki iş birliği zemininde gelişmiştir. Suudi Arabistan’ın dünyanın en güvenilir petrol tedarikçisi olması sebebiyle, 1990’lı yıllardan sonra Çin, Suudi Arabistan ile ilişkilerini sıkılaştırmış, dış politika açısından öne çıkarmıştır. Bu bağlamda iki ülkenin ilişkileri, karşılıklı iş birliğine dayanarak hızla ilerleme kaydetmiştir.

Suudi Arabistan, Çin için güvenilir enerji kaynağı olmakla birlikte aynı zamanda Çin’de üretilen tüketim mallarının ithalatçısı konumundadır. İki ülke arasındaki ilişkilerin yakınlaşan derecesini Abdullah bin Abdulaziz’in 22 Ocak 2006’da ülkenin Kralı sıfatıyla yurtdışı turlarını başlatmak için başkent Pekin’i seçmesi göstermiştir. Karşılıklı ziyaretlerle de pekişen ikili ilişkilere dair Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in 2008’deki Suudi Arabistan seyahati sırasında yapmış olduğu görüşmelerde ve ülkesinin Suudi Arabistan’ı ‘yakın dost ve ortak’ olarak gördüğü vurgusu dikkat çekici olmuştur.

Çin ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkiler stratejik ortaklığı yükseltme ve çeşitli alanlarda iş birliğini yoğunlaştırma konusunda mutabık olarak ilerlemiştir. Gelinen noktada Çin, Suudi Arabistan’ın en büyük ithalatçısı olarak batılı ülkeleri de geride bırakmıştır.

Çin’in 7-9 Aralık 2022 tarihleri arasında Suudi Arabistan’ı ziyareti, ikili ilişkileri farklı iş birlikleri ile daha da kapsamlı hale getirmiştir. Arabistan Yatırım Bakanı Halid bin Abdulaziz el-Falih, konu haberde ifade etmiş olduğu üzere Suudi Arabistan’ın 2030 vizyonu kapsamında yenilenebilir enerji, endüstri, iletişim, bilgi teknolojileri, biyoteknoloji, turizm ve inşaat gibi çeşitli alanlarda yatırım fırsatları dahilinde iş birliğine imza atılması, konu aldığımız ikili ilişkilerin ne derece ivme kazandığının göstergesidir.