Kaynak: AA, 25 Mart 2024

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de kalıcı ve sürdürülebilir ateşkese dönüşecek şekilde ramazan ayında acilen ateşkes sağlanması talep edilen karar tasarısı kabul edildi. Kararda, BMGK'nin Filistin meselesine ilişkin şimdiye kadar kabul edilen kararları hatırlatılarak, tüm tarafların uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukukuna uyma yükümlülüğü bulunduğu belirtildi. 15 üyeli BMGK'de geçici üyeler Cezayir, Ekvator, Guyana, Japonya, Malta, Mozambik, Güney Kore, Sierra Leone, Slovenya ve İsviçre tarafından hazırlanan karar tasarısı oylandı. Tasarı, 14 "evet" ve 1 "çekimser" oyla kabul edildi. ABD çekimser oy kullandı.

7 Ekim'in ardından BMGK'de ilk kez Gazze'de ateşkes talep edilen bir karar kabul edilmiş oldu.

TÜRKSAM Haber Analizi

Birleşmiş Milletler’de defalarca kez gündeme gelen ateşkes kararında bu kez somut bir adım atıldı. Ramazan ayı için acil kalıcı ateşkes tasarısı oylamaya sunuldu. ABD’nin daha önceki oylamalarda veto yetkisini kullanması sebebiyle karar alınamamıştı ancak bu oylamada çekimser oy kullanıldı. İsrail, ABD'nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Gazze'de ateşkes talebiyle kabul edilen karar tasarısının oylamasında çekimser oy kullanması karşısında Refah operasyonu için Washington'a gidecek heyetin ziyaretini iptal ettiklerini duyurdu.

İsrail’in bu diplomatik tepkisi savaşın ilk gününden beri onları destekleyen müttefiki ABD’nin beklenmedik bir karar alması ile ilgilidir. Ancak ABD’nin tavır değiştirmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı Kirby, "Bu çekimser oyumuz, politikamızda bir değişiklik anlamına gelmiyor, biz rehine anlaşmasının bir parçası olarak ateşkesi zaten destekliyorduk. Bu tasarı, devam eden müzakereleri kabul ediyor. Tasarıyı destekleyeceğimiz bir alan olsun istedik ancak metnin son hali, bizce asli olan bir unsuru, Hamas'ın kınanmasını içermiyordu. Bunu destekleyemezdik." şeklinde konuştu.

ABD, tasarıyı rehinelerin takası ve insani yardımların ulaşması için kabul ettiklerini belirterek, savaşta İsrail’i desteklediklerini konuya sadece insani boyut üzerinden baktıklarını göstermiştir. Buradaki bir diğer amaç ise sürekli olarak veto ettikleri kararlar sebebiyle uluslararası toplumun duyduğu rahatsızlığı bastırmaktır.

Bu karar Hamas’ı memnun etse de İsrail tarafı karardan büyük bir rahatsızlık duymuş ve bağlayıcılığının olmadığını vurgulamıştır. İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) ramazan ayı boyunca Gazze'de ateşkes kararı almasına karşı "İsrail ateşi kesmeyecek. Hamas'ı yok edeceğiz." ifadesini kullanmıştır. ABD tasarıyı veto etmese de BMGK kararlarının bağlayıcı olmadığı ile ilgili açıklama yapmıştır. ABD’nin ve İsrail’in bu tavrı Filistin, Ürdün ve İngiltere tarafından tepki çekmiştir.

Eğer bu kararlar bağlayıcı değilse neden aylardır bu tasarılar oylanmaktadır? Bu tavır uzun bir süredir sorgulanan BMGK’nın gidişatı için olumsuz olmaktadır. Kararların bu şekilde eleştirilmesi BM’nin gelecekte atacağı adımları önemsiz kılacaktır.