Haber

Kaynak: AA, 8 Temmuz 2024

Bangladeş'te Nobel ödüllü Muhammed Yunus, geçici hükümet başkanı olarak yemin edip göreve başladı. Törende başdanışman sıfatıyla geçici hükümetin başına getirilen Yunus, yemin ederek resmen görevi aldı.

Yabancı diplomatlar, sivil toplum kuruluşu üyeleri ve iş insanlarının yer aldığı törene Hasina'nın partisi Avami Birliği'nden temsilci katılmadı.

TÜRKSAM Analiz

Bangladeş'te 1971'deki Bağımsızlık Savaşı'nda görev alan kişilerin çocuklarına kamuda kontenjan ayrılması kararının ardından temmuz ortasında öğrencilerin başını çektiği protestolar başlamıştı. Protestolar zaman içinde durulsa da yeniden alevlenerek önü kesilemez bir hal aldı ve yüzlerce insanın hayatını kaybetmesiyle sonuçlandı. Görevdeki Başbakan Şeyh Hasina ülkesini terk ederek istifa ettiğini duyurdu. Kurulacak geçici hükümetin başına ise Nobel Ödüllü ekonomist Muhammed Yunus getirildi.

Muhammed Yunus ilk olarak 1970'li yıllarda ülkenin en yoksul kesimlerinin bu durumdan kurtulmasına yardımcı olan mikrofinans sisteminin öncüsü olarak bilinmektedir. Grameen Bank (Köylü Bankası) adı ile kurduğu banka dar gelirli insanlara, özellikle de kadınlara, teminatsız küçük krediler vererek ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarına yardımcı olmuştur. Kâr amacı gütmeyen projelere destek olarak Bangladeş’in gelişmesine katkı sağlamıştır. Yoksullukla mücadelede verdiği çaba sonucu 2006'da Nobel Barış Ödülünü almıştır. Yunus, başta politikaya mesafeli yaklaşsa da gerektiğinde dahil olabileceğini belirtmiştir. 2007'de Nagorik Shakti (Vatandaşın Gücü) adlı bir siyasi hareket başlatıp, onlarca yıldır Hasina ve rakibi Halide Ziya'nın hakim olduğu sistemde üçüncü bir alternatif yaratmak istemiştir.

Siyasi istikrarsızlığın yoğun yaşandığı Bangladeş’te yaptığı eleştiriler hükümet tarafından tepki görmesine neden olmuştur. Hakkındaki çok sayıda mali suçlamadan ötürü Bangladeş'te mahkum edilmiştir. Aralarında eski ABD Başkanı Barack Obama, eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-mun ve diğer birçok ünlü ismin de bulunduğu bir grup, Şeyh Hasina'ya mektup göndererek Yunus hakkındaki yasal sürecin askıya alınmasını istemiştir.

Yurt dışında yaşayan Yunus, Hasina'nın istifası haberine "Bangladeş özgürleştirildi" tepkisini vermişti. Ardından geçici hükümetin başına getirildi. Ülkesinde dönen ve görevi devr alan Yunus’a karşı Hasina hükümetinin değişmesini bekleyen halkın tepkisinin büyük ölçüde olumlu olduğu bilinmektedir. Bangladeş’i bekleyen sürecin kısa bir süre için de olsa olumlu olacağı görülmektedir. Öncelikle Yunus uluslar arası alanda güçlü bir imaja sahiptir. Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bu adımı "ülkenin demokrasi yolunda ilerlemesi ve Bangladeş halkı ile gençlerin isteklerinin yerine getirilmesi adına önemli bir an" olarak değerlendirmiştir. Ayrıca Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu üyesi olan Yunus, birçok liderden destek mesajı almıştır.

Halkını barışçıl düşünmeye ve umutlu bir gelecek hayaline yönelten Yunus’un bu söylemleri pozitif bir hava yaratmıştır. "Hasina orada olduğu sürece işgal altında bir ülkeydi. Bir işgalci güç, bir diktatör, bir general gibi davranıyor, her şeyi kontrol ediyordu. Bugün tüm Bangladeş halkı kurtarılmış hissediyor." Açıklaması ve "Şimdi yeniden başlamak ve kendimize güzel bir ülke kurmak istiyoruz. Öğrencilere ve geleceğimize liderlik edecek gençlere vermek istediğimiz söz bu." Açıklamaları ülkede yeni bir dönemin başlayacağına işaret ediyor.

Bangladeş’in siyasi istikrarsızlığı Yunus hükümetiyle ne kadar düzelir bilinmese de halk için bir umut ışığı doğduğu görülmektedir. Uluslararası alandaki destekçileriyle ülkenin geleceği için doğru adımlar atılıp yeni bir döneme başlanabilir.