Kaynak: Tass Haber Ajansı, 27 Ekim 2023

Gürcistan Hükümeti Basın servisinin haberine göre 27 Ekim tarihinde Azerbaycan Başbakanı Ali Esedov ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili’nin arabuluculuğunda Gürcistan’ın başkenti Tiflis yakınlarında Mukhrani kentinde bir toplantı gerçekleştirdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Ekim başında Gürcistan yapmış olduğu ziyaretinde Erivan hükümetinin kabul etmesi halinde Gürcistan’daki Tiflis ve Erivan temsilcileriyle ikili ve üçlü görüşmelere hazır olduğunu aktarmıştı. Gürcistan arabuluculuğu kapsamında daha önce birçok görüşme gerçekleşmişti. 16 Temmuz 2022 tarihinde de Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov ve Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan Tiflis’te bir görüşme gerçekleştirmişti.

TÜRKSAM Haber Analiz

Azerbaycan ve Ermenistan arasında 2020 sonunda yaşanan ve Azerbaycan’ın mutlak zaferi ile sonuçlanan İkinci Karabağ Savaşı sonucunda taraflar arasında yapılan barış görüşmelerinde bir türlü olumlu sonuçlar alınamamıştır. Türkiye ve Azerbaycan’ın önerisiyle bölge ülkelerinin dış aktörler olmadan kendi aralarında Güney Kafkasya’da barış ve istikrarın oluşması için 3+3 formatında, Türkiye, Azerbaycan, Rusya, İran, Ermenistan ve Gürcistan’ın yer aldığı ‘‘Güney Kafkasya’da Kalıcı Barış ve İstikrarın Tesisine Yönelik Bölgesel İş Birliği Platformu’’ zirvesi düzenlenmişti. İlk zirve Aralık 2021 Moskova’da ikinci zirve ise 23 Ekim 2023 tarihinde Tahran’da gerçekleşmiş, Gürcistan her iki zirveye de katılmamıştı.

26-27 Ekim tarihlerinde düzenlenen ‘‘4. Uluslararası İpek Yolu Forumu’’ kapsamında Tiflis’te bulunan Azerbaycan Başbakanı Ali Esedov ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Gürcistan Başbakan’ı İrakli Garibaşvili başkanlığında gayri resmi toplantıda bir araya geldi. Toplantının içeriği hakkında bilgi verilmese de 3+3 Formatındaki zirveye katılmayan Gürcistan, Güney Kafkasya bölgesinde güvenliğin, istikrarın oluşması ve Azerbaycan ile Ermenistan arasında nihai bir barışın sağlanması adına arabulucu pozisyonu görevi üstlenmek istemektedir. Tiflis’teki forumda konuşma yapan Nikol Paşinyan, Azerbaycan ile önümüzdeki aylarda barış antlaşması imzalanacağını ve iyi ilişkiler kurulacağını dile getirdi.

Nikol Paşinyan’ın, Azerbaycan ile Ermenistan arasında barış sağlanması açıklamalarına rağmen sürekli olarak görüşmelerde bölge dışında olan Fransa’nın da yer almasını istemesi Azerbaycan ve Ermenistan arasında kesin bir barışın oluşmasını sekteye uğratan nedenler arasındadır. Tahran’da gerçekleşen 3+3 platformu zirvesi sonunda Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov tarafından yapılan açıklamada Karabağ bölgesinin Azerbaycan’a ait olduğu konusunda hem fikir olunduğunu söylemesine rağmen bölgede yer alan 8 köyün (Gazakh iline bağlı 7 köy ve Nahçıvan’a bağlı 1 köy) hala Ermeni işgali altında olması, Nikol Paşinyan’ın barış antlaşması imzalamayı ve ilişki kurulması konusunda samimi olmadığını, 2020 tarihinden bu yana sürekli olarak görüşmelerin olumlu sonuçlanmasını ve bölgeye barışın gelmesini geciktirmektedir.

Bir diğer önemli husus ise Türkiye’nin barış görüşmelerindeki tutumudur. Ermenistan, Türkiye ile de aralarındaki ilişkilerin normalleşmesini ve sınırların açılmasını dile getirmektedir. Türkiye, Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü dile getiriyor ve Ermenistan ile normalleşmenin yolu olarak bölgede kalıcı bir barışın sağlanması ve Erivan hükümetinin bu konuda samimi olması gerektiğini vurguluyor. Sonuç olarak Güney Kafkasya’da kalıcı bir barışın sağlanması ve bölgeye istikrarın gelmesi adına ilerleyen günlerde taraf ülkeler ile yapılacak görüşmeler büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda 3+3 formatındaki ‘‘Güney Kafkasya Bölgesel İş Birliği Formu’’nun üçüncü zirvesinin 2024 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’nin ev sahipliğinde yapılacak olması hem bölgenin geleceği açısından da olumlu sonuçlar doğuracak hem de Gürcistan’ın Rusya ile 2008’den beri kopuk olan ilişkileri yüzünden daha önceki zirvelerde yer almamasına rağmen görüşmelerin üye devletler arasında ikili ve üçlü şeklinde devam etmesi bakımından bölgede istikrarın güçlenmesinin önünü açacaktır.