Kaynak: AA, 31 Ocak 2024

Avrupa Birliği (AB) liderleri, 1 Şubat'ta Ukrayna'ya mali destek sağlanması hedefiyle Birliğin uzun dönemli bütçesinde değişiklikleri ele alacakları özel zirve toplantısında buluşacak. AB liderleri yarın, 14-15 Aralık 2023'teki rutin zirvede AB Komisyonunun Macaristan'ın muhalefeti nedeniyle kabul edilemeyen bütçe değişikliği önerisini ele alacak. Komisyon, Ukrayna'ya gelecek 4 yılda kesintisiz destek sağlayabilmek için, 2024-27 bütçesine 50 milyar avroluk bir fonun dahil edilmesini istiyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 13 Aralık 2023'te Avrupa Parlamentosunda yaptığı konuşmada "Ukrayna'nın siyasi desteğimizin yanı sıra sürdürülebilir mali desteğimize de ihtiyacı var." ifadesini kullanmış, 2020'de mevcut bütçe onaylandığında "kimsenin Avrupa topraklarında topyekun bir savaş çıkacağını öngöremediğini" söylemişti. Macaristan, AB bütçesinin üye ülkeleri desteklemesi gerektiği, Ukrayna'da ciddi yolsuzluklar olduğu ve savaşta Batı'nın sunduğu desteğin sonuç vermediği gerekçeleriyle Ukrayna'ya mali yardım sağlanmasına karşı çıkıyor.

TÜRKSAM Haber Analizi

14-15 Aralık 2023 tarihinde gerçekleştirilen rutin Avrupa Birliği Zirvesi’nde AB Komisyonunda Macaristan'ın muhalefeti nedeniyle kabul edilemeyen bütçe değişikliği önerisi yarın yeniden ele alınacaktır. Komisyon, 2024-2027 yılları arasında Ukrayna’nın savaş sürecinde aldığı zararı tazmin etmesi amacıyla 50 milyar avroluk yardım yapılması teklifini yeniden görüşecektir.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, 13 Aralık 2023'te Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada "Ukrayna'nın siyasi desteğimizin yanı sıra sürdürülebilir mali desteğimize de ihtiyacı var." ifadesini kullanmış, kimsenin Avrupa topraklarında topyekûn bir savaş çıkacağını öngöremediğini" belirtmiştir.

Macaristan’ın hangi saiklerle reddettiğine göz atacak olursak şunları söyleyebiliriz: Macaristan, AB bütçesinin üye ülkeleri desteklemesi gerektiğini, Ukrayna'da ciddi yolsuzluklar olduğunu ve savaşta Batı'nın sunduğu desteğin sonuç vermediğini ileri sürerek öneriyi reddetmiştir.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, 18 Ocak'taki açıklamasında bütçenin her sene gözden geçirilmesi şartıyla vetosunu kaldırabileceğini belirtmiştir. Buradan hareketle, Macaristan tarafından yapılan açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda, yarın yapılacak olan komisyon toplantısında Macaristan’ın önceki tutumuna kıyasla bu toplantıdaki tutumunun bir yumuşama olabileceğini söylemek mümkündür.

Toplantıda görüşülmesi planlanan diğer konular ise; Ukrayna’ya askeri yardım yapılması ve İsrail-Filistin konusunda "güvenlik, insani ihtiyaçlar ve iki devletli çözüm" temelinde neler yapılabileceği üzerinedir. Ayrıca AB'nin daha önce önerdiği uluslararası barış konferansı konusunda üye ülkelerin tutumlarının dinleneceği öngörülebilir. AB'nin Kızıl Deniz'e ticari gemilerin seyrüsefer güvenliğini sağlamak için donanma gönderme hedefinin de masaya yatırılması muhtemeldir.