Rusya’daki politik sürece müdahale etmek gayreti içerisinde bulunan, ülkenin en büyük petrol şirketi Yukos, tasfiye sürecine sokulmuştur. Dünyanın sayılı ve Rusya’nın ise en zengin işadamı olan Yukos’un patronu Mihail Hodorkovski’nin Rusya’da Devlet Başkanı Vladimir Putin’e muhalif partilere maddi destek sağlaması ve kendisinin de devlet başkanlığına adaylığını koyabileceğini açıklaması Yukos için sonun başlangıcı olmuştur. Önce Hodorkovski ve şirketin diğer üst düzey yöneticileri tutuklanmış, ardından da şirket yönetimine devlet tarafından el konulmuştur.Hodorkovski’nin tutuklanmasının ardından Rusya Başsavcılığı ve Vergi İdaresi tarafından geriye dönük başlatılan araştırmalar neticesinde Yukos’un devlete ödenmemiş 27,5 Milyar Dolar vergi borcu olduğu belirlenmiştir. Rusya şartları göz önüne alındığında dahi oldukça yüksek olan bu rakamı Yukos tanınan çok kısa bir zaman aralığında ödeyemediği için şirketin malvarlıkları satışa çıkarılmıştır. Bu amaçla 19 Aralık 2004 tarihinde gerçekleştirilen satışta şirketin petrol üretiminin yaklaşık 2/3’ünü sağlayan Yuganneftgaz şirketi oldukça muammalı bir şekilde satılmıştır. Daha önce Rusya’da hiç kimse tarafından bilinmeyen ve sadece bu ihale için kurulduğu anlaşılan Baykal Finans Grubu (Baykalfinansgrup), yaklaşık 5 dakika süren ihalenin ardından 9,4 Milyar Dolar (260,742,447,303 Ruble) vererek Yuganneftgaz’ın yeni sahibi olmuştur. Yukos yetkilileri yaptıkları açıklamada şirketin asıl değerinin 16-20 Milyar Dolar olduğunu ileri sürmüşlerdir. İhale sonunda elde edilecek olan 9,4 Milyar Doların Yukos’un vergi borçlarından düşülmesi beklenmektedir.Bütün analizcilerce, ihaleye katılan diğer firma Gazpromneft tarafından alınmasına kesin gözüyle bakılan Yuganneftgaz’ın ihaleden adeta çekilerek Baykal Finans Grubu tarafından satın alınmasına olanak yaratılması bir çok soruyu da gündeme getirmiştir. Şirketin daha önce kimse tarafından tanınmaması, bilinen bir ofisinin olmaması ve yeni kurulmuş olması bütün dünyanın yakından takip ettiği bu ihale sürecini daha da karmaşık hale getirmiştir.Yuganneftgaz’ın satışı ile ilgili olarak şirketin eski sahibi Hodorkovsi bir açıklama yaparak “ülke yöneticilerinin şirketin satışıyla kendi kendilerine yılbaşı armağanı verdiklerini” belirtmiştir. Yukos’un geçtiğimiz hafta bir ABD mahkemesinde şirketin iflas sürecini başlatması ve Yuganneftgaz’ın satışını durdurma kararının ardından bu satışla ilgili daha ileriki aşamalarda Batılı mahkemelerde yeni alıcıya karşı yeni davaların açılması ihtimali oldukça yüksektir. Zaten Yukos yöneticileri de her fırsatta böyle bir müracaatta bulunacaklarını dile getirmektedir. Bu sebeplerden dolayı da Rusya’nın devlet yönetiminde olan enerji devi Gazprom’un doğrudan Yuganneftgaz’ı almak yerine kurdurmuş olduğu Baykal Finans Grubu tarafından Yuganneftgaz’ı satın alma yoluna gittiği bu aşamada en mantıklı açıklama olarak ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan Baykal Finans Grubu’nun 2 hafta içinde ihale bedeli olan 9,4 Milyar Dolar’ı ödeyememesi durumunda da Yuganneftgaz devlet mülkiyetine geçecektir. Bu durumda da devletten daha uygun koşullarda şirket Gazprom’a geçebilecektir. Tüm bu gelişmelerden sonra Yukos’un tasviye sürecinde artık son aşamalara gelindiği söylenebilir. Bu satışın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle önümüzdeki dönemlerde Batı mahkemelerinde Rusya’ya karşı çeşitli davaların açılacağı ve Rusya’nın yurt dışına yaptığı petrol ve doğalgaz satışlarına Yukos tarafından mahkeme kararıyla el koydurma girişimlerinin olabileceği de unutulmamalıdır.
