"Çiftçi yoksa yiyecek yok"

Kaynak: RT News, 01 Şubat 2024

Avrupa Parlamentosu binası önünde toplanan binlerce çiftçi binaya yumurta atarken, Parlamento’nun Ukrayna’ya 50 milyar Euro yardım paketinin onaylanması sokakları yangın yerine çevirdi.

TÜRKSAM Haber Analiz

Son günlerde Fransa’da başlayıp Almanya, İtalya, Belçika, İspanya, Polonya ve Romanya’ya yayılan çiftçi protestoları kamuoyunda geniş yer tutmaya başladı. Kendi ülkelerinde yolları kapatıp, ateş yakıp, kamu kurumları ve çeşitli kuruluşların önüne çamur veya gübre dökerek, pazar yerlerini ve merkezi konumları abluka altına almak isteyen ve benzer protesto eylemlerini gerçekleştiren çiftçiler örgütlenerek Brüksel'deki Avrupa Parlamentosu’nun önünde bugün toplandı.

Binlerce çiftçi binanın önüne tekerlek, tezek ve odunları bıraktı, Lüksemburg Meydanı'nda saman ve tezek balyalarını ateşe verdi. "Çiftçi yoksa yiyecek yok." yazılı pankartlar açan protestocular, tarım politikalarına karşı sloganlar attı.

Genel olarak bakıldığında, çiftçilerin eleştiride bulunduğu konular Avrupa Birliği’nin tarım politikaları, yakıt ve gübre maliyetleri, su tasarruf tedbirleri, çiftçiye verilen maddi desteklere yönelik kesinti kararının alınması, Ukrayna'dan tedarik edilen ucuz tahıl ürünleri oldu.

AB'nin en büyük tarım üreticisi olan Fransa'daki çiftçiler, yeterince ödeme yapılmadığını ve çevre koruma konusundaki düzenlemelerle çiftçinin yükünün aşırı ağırlaştığını ifade ediyor. Bununla birlikte çiftçiyi derin sıkıntıya sokan durum ise maliyet. Maliyetlerde bakıldığında devlet desteğindeki kesintiler, yakıt ve gübrenin artan maliyeti ve en önemli Ukrayna’dan ithal edilen tahıllarla birlikte ithalattan kaynaklanan ucuz rekabet ortamı mali krizi derinleştirmekte. Protestolarda öncü rol teşkil eden Fransız çiftçiler, hükümetin gıda enflasyonunu baskılamaya yönelik politikalarının, üreticiyi enerji, gübre ve nakliye için yüksek maliyetleri karşılayamaz hale getirdiğini savunmaktadır.

İthalat konusundaki sıkıntılara bakıldığında rekabetten kaynaklanan piyasa koşullarında ucuz ürün satışının revaçta olması yerel çiftçilerin üretim maliyetlerini karşılamaması dolayısı bu durum çiftçiyi zarara soktuğu belirtilmektedir. Rusya-Ukrayna Savaşı’ndan bu yana ithal edilen ürünlerin kota ve vergilerden feragate tabi tutulması haksız rekabeti doğurmuştur. Bununla birlikte, Avrupa Birliği ile Güney Amerika bloğu Mercosur arasında bir ticaret anlaşması yapılması ve ucuz ithalata devam edilmesi, çiftçilere dayatılan standart ve enflasyon baskılanması ile birleştikçe traktörler tarladan meydanlara gelmiştir. Yerel çiftçilerin üretecekleri ürünlerin belirli standartlara bağlanması ile birlikte, çiftçilerin şikâyet ettikleri bir başka mesele de toprakların %4’ünü nadasa bırakma zorunluluğu olmuştur.

Benzer sıkıntılar yalnızca Fransa’yı değil, hem yerel hükümetlerin kararı ile hem de Avrupa Birliği’nin almış olduğu üye ülkeleri kapsayan kararlar ile, birçok ülkeyi etkilemiştir. Almanya hükümeti 2024 bütçe hazırlıklarında, bütçeyi dengelemek amacıyla tarımsal dizel üzerindeki vergi indirimini aşamalı olarak kaldırma kararı almıştı.   Bu ve yukarıda belirtilen müşterek sebeplerden dolayı Berlin’de, merkezi caddelerinden birine çiftçiler kamyon ve traktörleri doldurmuş ve bölgede trafik durma noktasına getirilmiştir.

Çiftçi sendikaları protestoların devam etmesi çağrısında bulunurken, hükümetlere bakıldığında polis kontrolünde şiddet içermeyen ve sadece izleyici durumunda olan bir tutum sergilediği görülmektedir. Hükümetler önlem sözü veriyor olsa da çiftçiler köklü revizyon olmadan alınacak bir dizi önlemle darboğazdan çıkamayacağının farkında. Tarımın yanı sıra hayvancılık için de ek tedbirler beklenilmektedir. Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası Yasası’na dair 2023-2027 planında yapılan revizyon, AB Üyesi devletlerin çiftçi başına doğrudan ödemeleri (60.000 €/yıl veya daha fazla) %85'e kadar azaltmasına ve bunları 100.000 €/yıl ile sınırlamasına izin vermektedir. 01 Şubat yani bugün Avrupa Parlamentosu’nun özel toplantısında Ukrayna’ya 50 milyar Euro yardım paketinin onaylanması ile birlikte çiftçiler ile hükümetler arasındaki gerilim daha fazla derinleşmiştir. Yangın yerine dönen Brüksel sokakları, çiftçilerle hükümetlerin kısa vadede uzlaşamayacağının kanıtı olmaktadır.